Hayır efendim, böyle iyiyim

Geciktim. Sabah trafiği... Kontroller... Kasaba büyüklüğündeki üssün içinde mahkemeyi ararken geçirdiğim vakit derken. 09.00’da başlayan duruşma salonuna 09.15’te vardım. Giremeyeceğim söylendi. Sonra sivil giyimli biri yanıma geldi ve beni sessizce salona soktu. Yanımda cep telefonu, kayıt cihazı olmaması şartıyla... Üzerimi iyice aradıktan sonra...

Gazetecilerin de karışık oturduğu izleyici bölümü toplam 48 kişilik. Halılar yeni kokuyor. Altı kişinin yan yana oturabildiği ceviz banklardan sağda dört sıra, solda dört sıra var. Soldayım. Dinliyorum. Söz önce savunmaya verilmiş... Avukat David Coombs sunuma yeni başlamış.

Amerikan Devleti’nin 700 bin gizli belgesini sızdırmakla suçlanan Manning, salonun solunda bir masanın arkasında duruyor. Yanında iriyarı üniformalı iki asker. Coombs kürsüde. Cumartesi 24’üne bastı. Tıfıl, ufacık biri. Yeni tıraş etmişler... Siyah dikdörtgen çerçeveli, kalın bir gözlük takmış. Arada sırada askerin kulağına bir şeyler fısıldıyor.

DEV EKRANDAN İZLEDİK

İddia makamıysa Manning’in masasının hemen yanında, salonun sağında. Üç kişiler. Başları, yüzbaşı Ashden Fein. Coombs, kürsüde ön mahkemeyi yöneten Yarbay Paul Almanza’ya Manning’i savunuyor. Onlar da sürekli notlar alıyor.

Coombs’un savunması kısa sürdü. 22 suçtan yargılanması istenen Manning’e aşırı ceza verilmeye çalışıldığını... Manning’in kendini erkek bedenine hapsolmuş bir kadın gibi hisseden ve bunu üslerine zamanında rapor eden, ruh sağlığı bozuk bir asker olduğunu iddia edip oturdu. Sonra kürsüye Fein çıktı. Ve tam bir saat sürecek konuşmasına başladı.

Fein, bir konuşma değil, Powerpoint sunum hazırlamış. Aynı türden bir işe ancak uluslararası bir pazarlama şirketinin lansman toplantısında rastlarsınız. Salondaki dev perdeden Almanza’ya fotoğraflar, belgeler gösteriyor. Önündeki dokunmatik ekrandan bunları büyütüp, yakınlaştırıp, bazen de eliyle çizgiler çizerek anlatıyor. Biz de izleyicilere tavandan sarkıtılan iki dev LG televizyondan takip ediyoruz.

Suçlamalar, teknolojik açıdan ne kadar karışık ve sofistikeyse... Fein’in açıklamaları bir ilkokul çocuğunun anlayacağı seviyede, o kadar basit. Manning’in bir Roxio yazılımı kullanarak bu dosyaları nasıl indirdiğini... Julian Assange ile ‘ccc.de’ uzantılı bir e-posta adresinden nasıl iletişim kurduğunu... WikiLeaks’in yayınladığı belgelerin Manning’in indirdikleriyle nasıl uyumluluk gösterdiğini tek tek sıraladı. Ve arada da ajitasyon çekti. El Cezire’de yayınlanan sakallı, sarıklı birinin videosunu izlettirip... “İşte” dedi, “Manning güvenimizi suiistimal edip düşmana böyle yardım etti.” En sonunda Manning’in savaş mahkemesinde yargılanmasını talep etti. Almanza da 16 Ocak’a kadar bu konuda bir karar vermek üzere ön mahkemeyi sonlandırdı.

Dışarı çıktık. Manning’in destekçilerinin yapacağı basın toplantısına gideceğim. Salondakilerle beklemeye başladık. 1970’lerde basına Pentagon Belgeleri’ni sızdıran Daniel Ellsberg (80)... Julian Assange’ın İngiliz avukatı Jennifer Robinson... Manning’e destek veren eski askerler... İçerisi boşalınca Manning’i de salondan çıkardılar... Biz de basın toplantısının yapılacağı, askeri üssün kapalı girişlerinden birinin önüne doğru yola çıktık.

300 YIL YERİNE 20 YIL ALIR

Hepsiyle konuştum. Ellsberg’le, Robinson’la, Manning’e destek için bağış toplayan aktivist Jeff Paterson ile... Hepsinin söylediği Amerikan devletinin Manning’e işkence yaptığıydı. Sebep de, Manning’i korkutup, hayatı boyunca hapis yatacağını söyleyip işbirliğine zorlamak. Ve böylece Manning üzerinden Julian Assange’ı mıhlamak. “Bunun Manning’e faydası ne olur” dedim Paterson’a. “300 yıl yerine 20 yıl ceza alır” dedi. Bunun üzerine Robinson’a “Assange’ı Amerika’ya getirtebilir mi” dedim. “Eğer İngiltere Yüksek Mahkemesi İsveç’e iadesine karar verirse, ABD ve İsveç arasında suçlu iade anlaşması var. Yapabilirler” dedi. “Ne kadar zamanda” dedim. “Yaza kadar dahi süreç tamamlanabilir. Şu anda bizi kaygılandıran da Virginia’da Assange hakkında başlatılan gizli soruşturma” dedi.

Ellsberg, Manning’in en ateşli savunucusu. “Ne ben haindim ne de Manning. Düşmana değil demokrasiye yardım ettik” dedi. Ve Obama’yı, Manning’i suçlu saydığı için yargılamaya müdahale etmekle suçladı. Sadece o değil, hepsi.

Şimdiye kadar 400 bin dolar bağış toplanmış Manning için. Paranın kontrolü Paterson’da. “Nasıl harcıyorsunuz” dedim. “130 bin doları Coombs’a gitti. İkinci aşamada Manning’in ailesine yardım ediyoruz. Ve destek gösterileri düzenliyoruz. 50 ülkede gösteri yapıldı” dedi. “Kimler para veriyor” dedim. “6 bin bağışçı var. Çoğu 1960’ların aktivistleri” dedi.

ADINI VERMEYENLER

Her kesimden insan vardı salonda. Hırpani kıyafetler giymiş, uyuyan eski askerler de... Sürekli not tutan takım elbiseliler de. Bazıları konuşuyor... Bazılarıysa adını bile vermiyordu. Genç bir kadın sonraki basın toplantısını izliyordu. Kim olduğunu sordum. “Gözlemciyim” deyip gitti. Sonra da Julian Assange’ın avukatı Jennifer Robinson onun kullandığı diplomat plakalı araca binip öyle ayrıldı.

Yargılama ne zaman başlayacak... Assange’ı da etkileyecek mi henüz belli değil. Ama ilginç bir şekilde... Jeff Paterson’ın dediği gibi tarihin gördüğü en önemli figürlerden biri haline gelen 24 yaşındaki Manning, halen ısrarla konuşmuyor. Duruşmada sunumlar bitti. Yarbay Almanza, Manning’e döndü. Ve bir şey söylemek isteyip istemediğini sordu. Manning cevap verdi: “Hayır efendim, böyle iyiyim.”