Diplomatik bilardo

NATO’ya girdiğimizden beri Türkiye’yi yönetenler Amerika’nın adamları olabilir mi? Menderes ve İnönü’den bugüne... Her birinin eleştirilecek yönleri vardır ama Türkiye’nin çıkarına uygun gördükleri politikaları uyguladılar.
“Türkiye’nin çıkarının ne olduğunu bilmek”, asgariden bir siyasi tarih bilgisi ve vizyon gerektirir.
Atatürk döneminden birkaç örnekle anlatmak istiyorum bunu.
Lozan’da İngiltere ile
Türkiye Milli Mücadele’yi Bolşevik Rusya’dan ve İslam dünyasından büyük destek görerek başardı; politikalarını buna göre oluşturdu.
Lozan’a geldiğimizde... Bolşevik Rusya, Boğazların bütün yabancı harp gemilerine kapatılmasını ve anahtarının Türkiye’ye verilmesini savunuyor.
İngilizlerin tezi ise, Boğazların bütün devletlere açılması ve Türk denetiminin kısıtlı olmasıdır.
Siz İsmet Paşa’nın yerinde olsaydınız bu tezlerden hangisine sahip çıkardınız?
İsmet Paşa, Rauf Bey ve Mustafa Kemal, İngiliz tezine yakın davrandılar! Lozan’da Boğazların statüsü İngiltere’yi memnun edecek şekilde düzenlendi!
Neden; İngiltere’den emir mi almışlardı?!
Türkiye’nin çıkarı neydi?
Hayır, tam tersine, bu, Türkiye’nin uzun vadeli çıkarları konusunda ileri görüşlü bir siyasetti.
Bolşeviklerin tezi Karadeniz ve Boğazlarda Türkiye’nin güçlenen Rusya ile baş başa kalması demek olacaktı! Osmanlı diplomasisinden bunun nasıl bir felaket olacağı biliniyordu.
Bu vizyonu sürdüren Kemalist diplomasi, Boğazlarda Batılı devletlerle çıkar birliği sağlamış, böylece elini Rusya’ya karşı güçlendirmiştir. Bu yöndeki gelişmeler sonucunda 1936’da İngiltere’nin de desteğini alınarak Montrö sözleşmesi imzalanmış, Boğazlardaki askeri durumumuz güçlendirilmiştir.
İngilizci politika!
1930’larda İngiltere patronluğundaki Milletler Cemiyeti, İtalya’nın işgal ettiği Habeşistan’a ticari ambargo kararı aldığında, Kemalist Türkiye bundan zarar göreceği halde ambargoya titizlikle uymuştur!
Hatta İngiltere Türkiye’ye verdiği “garanti”yi geri çektiği halde Atatürk, Türkiye’nin İngiltere’ye verdiği “garanti”yi misilleme olarak geri çekmemiş, aksine, devam ettirmiştir!
Neden; İngiltere’den emir mi almıştı?!
İngiltere ile ittifak
Hayır, Atatürk İngiltere ile ittifak yapmak istiyor, Türkiye’nin güvenilir müttefik olacağını göstermek için bu politikaları uyguluyordu.
İngiltere’de Türkiye düşmanı Liberal Lloyd George iktidardan düşmüş, Rusya’ya karşı Türkiye’ye sıcak bakan Muhafazakârlar iktidara gelmiş olduğu gibi, Avrupa’da faşizmin yükselmesi 1920’lerin ilk yarısındaki dünya kuvvet dengesini değiştirmişti.
Faşist İtalya’nın hedefi Doğu Akdeniz ve Türkiye’dir. Buna karşı Atatürk İngiltere ve Fransa ile ittifak yapmaya çalışıyor... Fakat Mussolini’yi  “Hitler’in kucağına itmeme” siyaseti izleyen Londra, İtalya’ya karşı ittifaka yanaşmıyor.
Mussolini Hitler’le Mayıs 1939’da Çelik Pakt’ı imzalayınca İngiltere süratle Türkiye’ye yönelecek fakat Atatürk vefat ettiği için imzayı 19 Ekim 1939’da İnönü atacaktır.
“Atatürk büyük kapitalist devletlerle ittifak imzalamadı” diyen Sol Kemalistler, Avrupa’daki siyasi gelişmelere bakmadan böyle ahkâm kesiyorlar.
Dış politika dünya çapında bir bilardodur... Çok basite indirgeyerek sorayım; Afganistan’dan çekilelim de bunun karşılığı mesela Irak’ta ne olur, hiç düşündünüz mü?!