×
BOTAŞ ‘Zararımıza ama kabul’ dedi
Paylaş
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
ERMENİSTAN açılımına tepki veren Azerbaycan ile yapılan doğalgaz fiyat ayarlama pazarlığının ayrıntıları soruları da beraberinde getirdi.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun kurucu başkanı, MHP Merkez Yürütme Kurulu üyesi Yusuf Günay, BOTAŞ Yönetim Kurulu’nun, konuyla ilgili 31 Mayıs 2010 tarihli kararını ele geçirince şaşırıp kalmış.
Karara birçok eleştiri getiriyor; ama en çok da yönetim kurulunun, ilgili dairenin “Kurum cirosu bundan zarar görür” demesine rağmen karar alınmasına isyan ediyor.
Kararın bir fotokopisini bana da veren Günay, bakın nelere dikkat çekti?
YÜZDE 1’LİK YANSIMA
Türkiye ve Azerbaycan arasında 2001 tarihli doğalgaz alım anlaşmasına göre, Sah Deniz Faz I’den yılda 6.6 milyar metreküp doğal gazın ithalatı yapılmakta; bunun 2 milyar metreküplük kısmı Suriye ve/veya Bulgaristan ve/veya Yunanistan’a ihraç etmek üzere SOCAR’a teslim edilmekte.
Doğal gazın 1.2 milyar metreküpü ise yurtiçi tüketicilere satmak üzere SOCAR’ın Türkiye’deki iştiraklerine verilmekte.
Yurtiçinde tüketicilere satmak veya yurtdışına ihraç etmek üzere SOCAR’a yapılacak teslimler bir kontrat devridir ve Doğalgaz Piyasası Kanunu’na göre kontrat devri ancak BOTAŞ’ın yapacağı açık ihale ile mümkün.
Yani SOCAR’a ve SOCAR’ın iştiraklerine devir için bu yasanın değişmesi şart.
Bu noktada BOTAŞ Doğalgaz Pazarlama Satış Dairesi, şu net uyarıda bulundu:
“12 milyar metreküp gaz teslimi durumunda 2010 yılı verileri ile BOTAŞ cirosunda yaklaşık binde 8’lik (yaklaşık 100 milyon dolar) gelir kaybı olacak. Ayrıca, bu gaz Türkiye’nin en düşük ithal fiyatıdır. 1.2 milyar metreküp doğalgazı Türkiye piyasasında SOKAR’ın satması durumunda BOTAŞ’ın ithal ettiği doğalgazın paçal fiyatını yaklaşık yüzde 1-1.5 yükseltecektir.”
Daire, “Bu durum mutlaka Bakanlar Kurulu’na sunulmalı” da diyor.
GERİYE DÖNÜK FİYAT
Kararda yine ilgili dairenin, “2 milyar metreküplük ihracatın kuruluşumuz tarafından gerçekleştirilebileceği dikkate alındığında kuruluşumuza bir katma değerinin olup olmadığının tespit edilmesi halinde yapılabilir olduğu düşünülmektedir” dediğine yer verildiğini de belirtelim.
Günay, 2 milyar metreküp doğalgazın Yunanistan/Suriye’ye ihracı için de 5040 ve 4732 sayılı yasalarda mutlaka revizyon veya değişime gidilmesi gerektiğini, kararda bunun da bulunduğunu anlattı.
Protokole göre Azerbaycan tarafından Şah Deniz Faz II’den çıkarılacak yıllık 10 milyar metreküp doğalgazın Yunanistan üzerinden ihraç edeceğini de anlatarak bunun Türkiye’nin ortağı olduğu Nabucco projesi ile çeliştiğini savundu.
Günay’ın üzerinde durduğu bir nokta da yapılan anlaşmanın geriye dönük, 2008 Nisan’ından itibaren geçerli kılınmasının yarattığı maliyet.
Bu yolla alınan gaz için Azerbaycan’a 1 ile 1.5 milyar dolar daha fazla ödeme yapılacağını ileri süren Günay, şöyle konuştu:
“Bunun anlamış değilim. Eğer fiyat düzenlemesi o tarihten itibaren geçerli olacaktıysa niye o gün harekete geçilmedi? Çünkü fiyat bu şekilde devam edecekti; ama Ermenistan açılımı Azerbaycan’ı rahatsız etti. Bu Azerbaycan’ı yok sayarak yapılan anlaşmanın maliyetidir. Unutmayalım ki Azerbaycan’ın desteği yoksa asla enerji koridoru olamayız.”
Hayırlı bayramlar.
Karara birçok eleştiri getiriyor; ama en çok da yönetim kurulunun, ilgili dairenin “Kurum cirosu bundan zarar görür” demesine rağmen karar alınmasına isyan ediyor.
Kararın bir fotokopisini bana da veren Günay, bakın nelere dikkat çekti?
YÜZDE 1’LİK YANSIMA
Türkiye ve Azerbaycan arasında 2001 tarihli doğalgaz alım anlaşmasına göre, Sah Deniz Faz I’den yılda 6.6 milyar metreküp doğal gazın ithalatı yapılmakta; bunun 2 milyar metreküplük kısmı Suriye ve/veya Bulgaristan ve/veya Yunanistan’a ihraç etmek üzere SOCAR’a teslim edilmekte.
Doğal gazın 1.2 milyar metreküpü ise yurtiçi tüketicilere satmak üzere SOCAR’ın Türkiye’deki iştiraklerine verilmekte.
Yurtiçinde tüketicilere satmak veya yurtdışına ihraç etmek üzere SOCAR’a yapılacak teslimler bir kontrat devridir ve Doğalgaz Piyasası Kanunu’na göre kontrat devri ancak BOTAŞ’ın yapacağı açık ihale ile mümkün.
Yani SOCAR’a ve SOCAR’ın iştiraklerine devir için bu yasanın değişmesi şart.
Bu noktada BOTAŞ Doğalgaz Pazarlama Satış Dairesi, şu net uyarıda bulundu:
“12 milyar metreküp gaz teslimi durumunda 2010 yılı verileri ile BOTAŞ cirosunda yaklaşık binde 8’lik (yaklaşık 100 milyon dolar) gelir kaybı olacak. Ayrıca, bu gaz Türkiye’nin en düşük ithal fiyatıdır. 1.2 milyar metreküp doğalgazı Türkiye piyasasında SOKAR’ın satması durumunda BOTAŞ’ın ithal ettiği doğalgazın paçal fiyatını yaklaşık yüzde 1-1.5 yükseltecektir.”
Daire, “Bu durum mutlaka Bakanlar Kurulu’na sunulmalı” da diyor.
GERİYE DÖNÜK FİYAT
Kararda yine ilgili dairenin, “2 milyar metreküplük ihracatın kuruluşumuz tarafından gerçekleştirilebileceği dikkate alındığında kuruluşumuza bir katma değerinin olup olmadığının tespit edilmesi halinde yapılabilir olduğu düşünülmektedir” dediğine yer verildiğini de belirtelim.
Günay, 2 milyar metreküp doğalgazın Yunanistan/Suriye’ye ihracı için de 5040 ve 4732 sayılı yasalarda mutlaka revizyon veya değişime gidilmesi gerektiğini, kararda bunun da bulunduğunu anlattı.
Protokole göre Azerbaycan tarafından Şah Deniz Faz II’den çıkarılacak yıllık 10 milyar metreküp doğalgazın Yunanistan üzerinden ihraç edeceğini de anlatarak bunun Türkiye’nin ortağı olduğu Nabucco projesi ile çeliştiğini savundu.
Günay’ın üzerinde durduğu bir nokta da yapılan anlaşmanın geriye dönük, 2008 Nisan’ından itibaren geçerli kılınmasının yarattığı maliyet.
Bu yolla alınan gaz için Azerbaycan’a 1 ile 1.5 milyar dolar daha fazla ödeme yapılacağını ileri süren Günay, şöyle konuştu:
“Bunun anlamış değilim. Eğer fiyat düzenlemesi o tarihten itibaren geçerli olacaktıysa niye o gün harekete geçilmedi? Çünkü fiyat bu şekilde devam edecekti; ama Ermenistan açılımı Azerbaycan’ı rahatsız etti. Bu Azerbaycan’ı yok sayarak yapılan anlaşmanın maliyetidir. Unutmayalım ki Azerbaycan’ın desteği yoksa asla enerji koridoru olamayız.”
Hayırlı bayramlar.
Paylaş
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
