Kim ne zaman ve nasıl emekli olacak?

PRİMİ ERKEN ÖDE, YÜZDE 4 İNDİRİM AL

İşçisi, memuru ve Bağ-Kur’lusu, durumunu merak ediyor. Bunların emeklilik durumları, mevcut sisteme ve yeni sisteme göre, aşağıdaki gibi olacak.

MEVCUT SİSTEME GÖRE MEMURLARIN EMEKLİLİĞİ

a) 8 Eylül 1999 Öncesinde İşe Başlayanlar

Kadın 20, erkek ise 25 tam yıl prim ödeyerek emekli olabiliyor.

Yalnız, 23 Mayıs 2002 itibariyle, emekliliğine 2 yıl ve daha az kalanların ayrıca; erkek ise 44, kadın ise 40 yaşını da doldurması gerekiyor. Bu yaşlar, emekliliğine 3 yıl kalan erkeklerde 45, kadınlarda 41 oluyor. Süre 4 yıl, 5 yıl diye arttıkça yaş da 46-42, 47-43... diye yükseliyor.

b) 8 Eylül 1999 ve Sonrası İşe Başlayanlar

8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında işe başlayan memurlar da emeklilik için; kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş ve 25 tam yıl prim ödenmesi koşulu aranıyor.

MEVCUT SİSTEME GÖRE SSK’LILAR

a) 8 Eylül 1999 Öncesinde SSK’lı Olanlar

Kademeli emeklilik uygulamasına göre;

Kadınlar; 20 yıllık sigortalı süresini doldurmak koşuluyla, sigorta başlangıç tarihlerine göre, 5 bin ile 5 bin 975 gün arasında prim ödeyerek, 40-56 yaş arasında;

Erkekler; 25 yıllık sigortalı süresini doldurmak koşuluyla, sigorta başlangıç tarihlerine göre, 5 bin ile 5 bin 975 gün arasında prim ödeyerek, 44-58 yaş arasında,
SSK’dan emekli olabilecekler.

b) 8 Eylül 1999 ve Sonrası SSK’lı Olanlar

8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında SSK’lı olan kadınlar 58, erkekler 60 yaşını doldurduklarında, 7 bin gün prim ödemiş olmak koşuluyla emekli olabilecekler.

MEVCUT SİSTEME GÖRE BAĞ-KUR’LULARIN EMEKLİLİĞİ

a) 8 Eylül 1999 Öncesinde Bağ-Kur’lu Olanlar

Kademeli emeklilik hükümlerine göre, kadınlar 20 tam yıl (7 bin 200 gün) prim ödeme koşulunu sağlayacakları tarihe göre 40-55 yaş arasında; erkekler ise 25 tam yıl (9 bin gün) prim ödemiş olma koşulunu sağlayacakları tarihe göre 44-58 yaş arasında, emekli olabilecekler.

b) 8 Eylül 1999 ve Sonrası Bağ-Kur’lu Olanlar

8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında Bağ-Kur sigortalısı olan kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş ve 25 tam yıl (9 bin gün) prim ödemiş olmak koşulu aranıyor.

YENİ SİSTEME GÖRE EMEKLİLİK

Yeni sistemde, tek çatı altında toplanan bir sosyal güvenlik uygulaması olacak.

30 Nisan 2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı veya iştirakçi olanlardan, yeni sisteme göre emeklilik için; kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaşını doldurmaları ve en az 9.000 gün prim ödemiş olma koşulu aranacak. Ancak 4/a (SSK) kapsamında sigortalı sayılanlar için prim gün sayısı şartı 7.200 gün olarak uygulanacak. Emeklilik yaşı, 2036’ya kadar değişmeyecek. 2036’dan itibaren emekli olacaklarda, kademeli olarak her iki yılda bir yaş artırılarak 2048’de kadın ve erkek için 65 yaşta eşitlenecek.

En iyi emeklilik milletin aslına değil vekiline

OKURLARIMIZ soruyor;

"En çok maaş almak ve emeklilikte değişik olanaklardan yararlanabilmek için, en iyi emeklilik hangisi?"

Hemen yanıtlayalım;

Milletvekili emekliliği.

Hem emekli maaşı yüksek hem de değişik olanakları var.

ÇİFTE MAAŞ AVANTAJI

Milletvekilliği görevi devam ederken, ikinci yılı tamamladıklarında, emeklilik koşulları tutuyorsa, aynı anda hem milletvekili maaşı hem de emekli aylığı alabiliyorlar.

Normal emekli olanlar da milletvekili olduklarında, emekliliklerini durdurup iki yılı doldurup, ardından milletvekillerine tanınan ayrıcalıktan yararlanıp, TC Emekli Sandığı’ndan emekli oluyorlar.

Şu anda yüzlerce milletvekili, hem 8.500 YTL civarında milletvekili maaşı hem de yaklaşık 2.600 YTL civarında emekli aylığı alıyor. Emekli aylığı, milletvekilliği görevi bitince, yaklaşık 4.000 YTL oluyor. Bu arada sade vatandaşın, TC Emekli Sandığı’ndan hem emekli aylığı hem de normal maaş alması hukuken mümkün değil.

Milletvekillerinin, maaşla birlikte aldığı emekli aylığı, "özel bir ayrıcalık" nedeniyle kesilemiyor (Bkz. Anayasa Md. 86/2, 5335 Sayılı Kanun Md. 30). Öte yandan aynı Anayasa’nın "Kanun Önünde Eşitlik" başlıklı 10. maddesinde de "Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz" diyor!..

İşsizlerin ve ev hanımlarının emekli olması kolaylaşıyor

YENİ sistemde işsiz vatandaşlar ve ev hanımları, yine "isteğe bağlı sigortalı" olabiliyorlar. İsteğe bağlı sigortalılık için daha önce sigortalı olma şartı aranmayacak, ancak 18 yaşını doldurmuş olmak gerekecek. İsteğe bağlı sigortalılık süreleri, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek.

İsteğe bağlı sigortalılar, prime esas kazancın alt ve üst sınırları (günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 6,5 katı) arasında olmak üzere, prim ödeyecekleri kazançları ile prim ödeme gün sayısını kendileri belirleyecekler. Belirledikleri kazanç üzerinden yüzde 20’si emeklilik, yüzde 12’si genel sağlık sigortası primi olmak üzere toplam yüzde 32 oranında prim ödeyecekler. Ödenecek günlük prim tutarı bugünkü asgari ücrete göre 6,81 YTL ila 44,28 YTL arasında değişecek.

Çalışırken ölenin ailesine nasıl aylık bağlanacak?

ÖLÜM, sevimsiz ancak ne zaman ve nasıl olacağı da belirsiz bir olay. Aile, dost ve yakınlar için ölümün her türlüsü zor ama genç yaşta ölüm çok daha zor.

Ölüm sonrası, geride kalanlara aylık bağlanması, belli koşullara bağlı.

MEVCUT SİSTEM

Ölen Bağ-Kur’lu ise: Ölüm tarihinde en az beş tam yıl (1.800 gün),

SSK’lı ise: En az 5 yıldan beri sigortalı bulunup (900 gün),

Emekli Sandığı İştirakçisi ise: En az 10 yıl (3.600 gün),

prim ödemesi halinde hak sahibi yakınlarına aylık bağlanıyor. Ancak, ölen memurun ailesi malul ve muhtaç durumda ise, 5 yıl prim ödenmesi yeterli bulunuyor.

YENİ SİSTEM

Yeni sistemde; en az 1800 gün (4/a kapsamındaki sigortalılar için her türlü "borçlanma süreleri hariç" en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün) prim ödeyen sigortalının ölümü halinde hak sahibi yakınlarına aylık bağlanabilecek.

Görüldüğü gibi, yeni sistemde özellikle memur aileleri açısından, aylık bağlanma koşullarında, olumlu bir düzenleme yapılıyor. Önceden aranılan 10 yıllık süre, 5 yıla indiriliyor.

İsteğe bağlı sigortanın kapsamı genişliyor

1 Ekim 2008’den itibaren isteğe bağlı sigortalılığın kapsamı genişleyecek. Türkiye’de yasal olarak ikamet eden ve zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmayan veya sigortalı olarak çalışmakla birlikte, ay içerisinde 30 günden az çalışan veya tam gün çalışmayıp günün belli saatlerinde çalışan herkes isteğe bağlı sigortalı olabilecek.