ÇOK sık yurt dışına çıkan bir tanıdığımla, "yurt dışı seyahatler" konusunda sohbet ediyorduk. Konu döndü dolaştı, alışveriş olayına geldi.
Alışverişi, karı-koca çok sevdiklerini söyledikten sonra, "Biliyor musunuz, yurt dışında yaptığım alışverişlerde, fatura almanın, yurt içinde yaptığım alışverişlerde de fatura almamanın avantajlarından yararlanıyorum" dedi.
YURT DIŞI AVANTAJ NE?
"Bu nasıl bir avantaj, fatura alınca da almayınca da yararlanıyorsun?" diye sorduğumda, tebessüm ederek açıkladı.
"Yurt dışında, tüm alışverişlerim için fatura alıyorum. Alışveriş bittiğinde o mağazaya "Tax Free Form" diye adlandırılan, KDV iade formunu düzenlettirip imzalattırıyorum. Türkiye’ye dönerken de o ülkenin havaalanında, ilgili ofise gidip, ödediğim KDV’leri geri alıyorum. Çok da keyifli, o para sanki havadan gelmiş gibi oluyor."
ABD’DE KDV YOK
Dayanamayıp soruyorum; "ABD’de KDV yok. Alışverişlerde KDV ödenmediği için, faturaları ibraz edip KDV iadesi de alınamıyor. O zaman ne yapıyorsun?"
"Yine fatura alıyorum. Evet ABD’de KDV yok ama yüzde 9’a yakın ’sales tax’ denilen, satış vergisi var. Aldığım malı, başka bir eyalete gönderttiğimde, satış vergisi ödemiyorum. Örneğin, New York’tan eşime pahalı bir kıyafet almıştım. New York’tan sonra Orlando’ya gidecektim. Orlando’da kalacağım otelin adını verdim. Oraya gönderildi. Satış vergisi de ödemedim."
TÜRKİYE’DEKİ AVANTAJ NE?
Yurtdışında fatura almanın avantajını anlamıştık. Bir de Türkiye’deki avantajı sorduk;
"Peki... Yurt içinde yani Türkiye’de fatura ve fiş almamanın avantajı ne?"
"Bu özel bir avantaj değil. Herkes biliyor. Alış-veriş sırasında soruyorum "fiş almasam, KDV’sini düşer misiniz?"
Genellikle yüzde 18 KDV’sini ya da yüzde 10’unu düşüyorlar. Fiş veya fatura almadığım için, iskonto avantajı sağlıyorum. Bu tür bir uygulama yapmayan yerlerden de alış-veriş yapmıyorum."
BU NASIL BİR AVANTAJ
Anlatılanların, özellikle Türkiye ile ilgili olanı can sıkıcı...
Almadığımız fiş ya da faturanın;
- KDV’si, o işletme sahibinin cebine gidiyor. Yüzde 10 indirim yaptığında, kalan kısım cebine gidiyor.
- Fiş veya fatura vermediği satışı ya da hizmeti, defterine gelir kaydetmiyor. Böyle olunca, o satıştan doğan kazancın, gelir ya da kurumlar vergisini ödemiyor.
Bakıyoruz.
- Beyanname veren ve sayısı 2,5 milyon civarında gelir vergisi mükelleflerinin, ödedikleri vergi, Türkiye’de toplanan vergilerin yüzde 2’si...
- Türkiye’de 600 bin kurumlar vergisi mükellefi var. İlk 100’ünü bir yana koyun. Kalan 599 bin 900 şirket, Türkiye’de toplanan vergilerin yaklaşık yüzde 2’sini ödüyor.
Kayıtdışılık, her yıl artıyor.
Vergiler sürekli dolaylı geliyor. Gelir seviyesine bakmadan, herkesten alınan dolaylı vergi, sürekli artıyor. Böyle olunca, vergi adaleti de adaletsizliğine dönüşüyor.
Belge alış-verişinin sağlanması, ulusal sorunumuz. Fatura ve fiş almayı; eğitimle, uygulamayla, denetimle, vergi iadesiyle ve cezalandırmayla sağlamalıyız.
Bu yıl da tatil yörelerinde, fiş-fatura sorunu var.
2007’den itibaren ücretlilere vergi iadesinin kaldırılması düşünülüyor. Ücretlinin vergi iadesi de kalkarsa, fatura ve fiş almayanlar çoğalır.