Ekonomik kriz ve erkek adam

- Yahu Hocam, 10 yıl önce sordum ’60’ dediniz. Şimdi yine 60 diyorsunuz. Bu nasıl olur?

dediğinde, Hoca;

"- Eee... Ben erkek adamım, erkek adam sözünden dönmez" demiş.

Ekonomik kriz de bu fıkraya döndü.

Bir süre önce "Hamdolsun bize bir şey olmaz" ya da "kriz bizden teğet geçer" denildiği için, bu sözden dönülmüyor.

Dönülmüyor ama acil önlemler alınmayınca olanlar da oluyor. Ortalık toz duman...

BİRKAÇ ÖRNEK

Küresel krizin Türkiye ekonomisine yaptığı tahribatlar, Devletin resmi verileriyle de ortaya çıkıyor. Dün Hürriyet’te okudunuz. Sanayi üretimindeki yüzde 5,8’lik gerileme, son 6 yılın düşüş rekoru oldu. Başka bir anlatımla, son 6 yılın en kötü sanayi üretimi ortaya çıktı. Bu rakam, küresel krizin Türkiye’yi ne oranda etkilediği sorusuna da yanıt oluyor.

Otomotiv sektöründe büyük gerileme var. Ekim 2008’de geçen yılın aynı ayına göre; otomobil satışlarında yüzde 39, hafif ticari araç satışlarında yüzde 35 gerileme var. Traktör üretiminde yüzde 60, minibüs de ise yüzde 33 gerileme oldu. İnşaat sektörü durmuş vaziyette yaprak kımıldamıyor. Konut kredilerinde müthiş daralma var. Tekstilciler adeta kan ağlıyorlar. İşçi çıkarmalar hızlanıyor. Turizmde 2009’un küresel krizden etkilenmesi kaçınılmaz. 2008’de 25 milyon olan turist sayısı ve 20 milyar doları bulan turizm gelirinde, gerileme bekleniyor.

2008’in ilk dokuz ayında kapanan işyeri sayısı, geçen yılın aynı döneminde kapananlara göre yüzde 73 arttı.

Açılan işyeri sayısında ise, artış değil aksine yüzde 1 gerileme var. İşsizlik sürekli artıyor. TC Merkez Bankası ve TÜİK tarafından yapılan anketlere göre, üretici ve tüketicinin geleceğe bakışı her ay bir öncekinden daha kötümser çıkıyor.

2002’de 600 milyon dolar olan cari açık, 2008’de yaklaşık 90 kat artarak 50 milyar doları aştı. 2009’da cari açığın 50 milyar dolar olması bekleniyor. Önümüzdeki 1 yılda, özel sektörün 48 milyar, kamunun da 12 milyar dolar olan dış borç ödemesi ile birlikte, 110 milyar dolara ihtiyaç var. 2008’de cari açığın yüzde 60’ı dış borçla finanse edilmişti. Küresel kriz nedeniyle, borç bulmamız imkansız gibi bir şey. Doğrudan yabancı sermaye girişi için hayale kapılmanın anlamı yok.

Durgunluk nedeniyle, vergi gelirlerinde gerileme olması kaçınılmaz gözüküyorÖ Büyümede yüzde 4’lük hedefin tutması mümkün değil. 2009 bütçesinde ortalama dolar kuru 1.41 olarak belirlendi oysa dolar şu anda 1.60 civarındaÖ Öte yandan enflasyon tırmanışta, faizler artıyor.

KİM NE DİYOR?

TÜSİAD: "Bu yüzyılın, en büyük krizi" diye açıklama yaptı. Diğer açıklamalardan bazıları da aşağıdaki gibi;

- Güler SABANCI (SABANCI Grubu Başkanı): "2009’dan itibaren, bu kriz dalga dalga derinleşecek ve 2009’u bıçak sırtında geçireceğiz."

- Ersin ÖZİNCE (Bankalar Birliği Başkanı ve T. İş Bankası Genel Müdürü): "Ben hayatımda böyle kriz görmedim. Dış borç bulmak imkansız hale gelecek."

- Bülent ECZACIBAŞI: "Kriz fırtınaya dönüştü. Ciddiye alalım. Kriz konusunda hükümet, Türkiye’nin olağanüstü bir durumla karşı karşıya olduğunu kabul ederek, buna göre bir düzene geçmesi gerekir."

- Rıfat HİSARCIKLIOĞLU (TOBB Başkanı): "Cari açığı kapatamazsak, ekonomik kriz kaçınılmazdır."

Açıkçası, olay çok ciddi. Sektörel Dernekler Federasyonu Başkanı Bülent AKGERMAN’ın dediği gibi; kriz Türkiye’yi teğet geçmedi, 12’den vurdu...