BİRKAÇ haftadır, emekli olup, çalışanlara getirilen ilave prim yükleri tartışılıyor.
2006’DA ÇALIŞAN EMEKLİLER
6 Mayıs 1986 tarihinden önce, SSK emeklileri, ücretli olarak çalıştıklarında, emekli aylıkları çalışmaya başladıkları tarihte kesilmekteydi. Bunlara, 6 Mayıs 1986’dan itibaren, sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödeyerek hem emekli aylığı alma hem de çalışma olanağı sağlandı.
Bağ-Kur’dan emekli aylığı alıp da, 1 Ocak 2000 tarihinden itibaren Bağ-Kur kapsamında ticari ve mesleki kazancı, şirket ortaklığı devam edenlerin, (sosyal yardım zammı dahil) aylıklarının yüzde 10’u oranında SGDP kesiliyor. Bağ-Kur dışındaki diğer sosyal güvenlik kurumlarından (SSK, T.C. Emekli Sandığı ve Banka ve Oda sandıklarından) emekli aylığı alan ve Bağ-Kur Kanunu kapsamında ticari veya mesleki faaliyetlerine devam edenler, çalışmaya başladıkları ayı takip eden aybaşından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil, Bağ-Kur Kanunu’na göre belirlenen 12’nci gelir basamağının (623,97 YTL) yüzde 10’u oranında (63 YTL) destek primi ödenmektedir.
2007’DE ÇALIŞACAK EMEKLİLER
a)2007’den İtibaren Ücretli Olarak Çalışmaya Başlayanların Ödeyeceği SGDP
SSK, Bağ-Kur, T.C. Emekli Sandığı ile Banka ve Oda sandıklarından emekli aylığı almakta iken, bir işveren yanında sigortalı olarak yeniden çalışmaya başlayanlarla ilgili ciddi bir değişiklik yapılmadı. Bunlar, önceden ücretlerinin yüzde 30’u oranında ödedikleri SGDP’yi, 2007’de işin tehlike derecesine göre yüzde 33,5 ila 39 arasında değişen oranlarda ödeyecekler.
b) 2007’den İtibaren Esnaf ve Şirket Ortaklarından Kesilecek SGDP
SSK, Bağ-Kur, T.C. Emekli Sandığı ile Banka ve Oda sandıklarından yaşlılık/emeklilik aylığı alan ve ticari veya serbest meslek faaliyetlerine devam edenler (Bağ-Kur’lu) 1 Ocak 2007 öncesinde emekli olunan kuruma göre maaşının yüzde 10’u veya 12. gelir basamağının yüzde 10’u oranında ödedikleri SGDP’yi, 1 Ocak 2007’den itibaren asgari ücretle, asgari ücretin 6,5 katı arasında sigortalının belirlediği matrahın yüzde 33,5 ile yüzde 39’u oranında ödeyecekler. Ancak, bu kişilerin işçi çalıştırması halinde, en yüksek ücret ödediği işçisinden daha az matrah bildirmesi mümkün olmayacak.
Bağ-Kur kayıtlarına göre, 2006 yılı Ekim ayı itibariyle Bağ-Kur emeklisi olarak 313.667 kişi, Bağ-Kur dışındaki (SSK ve Emekli Sandığı) kurum emeklisi olarak da 36.174 kişi olmak üzere toplam 349.000 kişiden, Bağ-Kur her ay 20 milyon YTL SGDP tahsil etmektedir.
100 EMEKLİDEN 10’U ÇALIŞIYOR
Şu anda, Emekli Sandığı’ndan 1.100.185, SSK’dan 3.105.382 ve Bağ-Kur’dan 1.075.345 kişi olmak üzere toplam 5.280.912 kişi (malullük aylığı alanlar ile dul-yetim aylığı alanlar bu sayıya dahil değil) sosyal güvenlik kurumlarından emekli aylığı alıyor.
Bunlardan SSK’ya ve Bağ-Kur’a çalıştığını bildirip SGDP ödeyenlerin sayısı ise 500bin civarındaÖ Buna göre, her 100 emekliden 10’u, çalışıyor gözüküyor. Dün gazetelerde, 100 emekliden 58’inin çalıştığı belirtiliyordu. Maalesef, bunların büyük kısmı kayıtdışı.
Özellikle, SSK’dan emekli olup, işçi ya da esnaf olarak çalışmaya devam edenlerin büyük kısmı kayıtdışı.
T.C. Emekli Sandığı’ndan emekli olup esnaflık yapanların kendilerinin Bağ-Kura SGDP ödemek için başvurmaları gerekiyor. Bu kişilerde de büyük bir kayıtdışılık var.
Kayıtdışılık, Türkiye ekonomisinin kanayan yarası.
Emekli olup çalışanları, kayıtdışılığa zorlayan kayıtlı olanları da cezalandıran düzenlemeler, biran önce revize edilip, soruna sağlıklı bir çözüm getirilmeli...