2005 yılı kira vergisinde ince noktalar

Kira geliri elde eden Hürriyet okurlarının, merak ettiği bazı konular aşağıda açıklanmıştır.

1- Konutunu Kiraya Verip Kirada Oturanlar: Bu durumda olanlar, "Gerçek gider" yöntemini seçerlerse, tahsil ettikleri kiradan, ödedikleri kirayı düşebilirler. Ödedikleri kira daha fazla ise, beyanname verirler ancak vergi ödemezler. Ödenen konut kirası, eşe ait konut kira gelirinden indirilemez. Ancak, kira sözleşmesinin, kira geliri elde eden eş adına değiştirilmesi halinde, indirilmesi mümkündür.

2- Kira Gelirinin Tahsil Edilmeyen Kısmı: Kira gelirleri beyan edilirken, tahsil edilen ayların kirası beyan edilecek. Ancak, 2004 yılı kirasının bir kısmı 2005’te tahsil edilmişse, o da 2005 yılı kira geliri olarak beyan edilecek.

3- Konut Kira İstisnası Her Ev İçin Mi: Hayır. 2005 yılında 2.000 YTL (2006 yılında da 2.200 YTL) olan, konut kira gelirleri istisnası, kira geliri elde edilen her ev için değil, toplam kira gelirine uygulanır.

4- Karı ve Kocanın Kira Gelirleri: Karı ve kocanın ayrı ayrı kira gelirleri varsa, her ikisi de bu gelirlerini ayrı ayrı beyan ederler ve istisnadan da ayrı ayrı yararlanırlar.

5- Hem İşyeri Hem de Konut Kira Geliri Olanlar: 2005 yılı konut kira geliri, 2.000 YTL’yi aştığında, beyanı gerekiyor. Maliye Bakanlığı görüşüne göre; konut kirasının yanısıra işyeri kira geliri de elde edenlerin;

a) Konut kira gelirinden istisna düşülecek,

b) İstisna sonrası tutar ile işyeri kira geliri toplanacak,

c) Bu tutar 15.000 YTL’yi aşıyorsa, kira gelirinin tamamı beyan edilecek. Aşmıyorsa, yalnızca 2.000 YTL’yi aşan, konut kira geliri beyan edilecek. Ancak GVK Md. 86/1-c’de "vergiye tabi gelir toplamı" deyimi kullanıldığı için, yüzde 25 götürü gideri düştükten sonra kalan kısmın 15.000 YTL’lik sınırı aşıp aşmadığına bakmak gerektiği düşüncesindeyiz.

6- Kira Geliri Elde Edenin Emekli Aylığı ya da Ücret Geliri: Kira geliri nedeniyle, yıllık gelir vergisi beyannamesi verenlerin, ayrıca emekli aylıklarını da beyan etmeleri gerekmiyor.

Kira gelirinin yanı sıra, ücret geliri de olanların, bir işverenden elde ettikleri ücret gelirini, tutarı ne olursa olsun beyanı gerekmiyor. Ancak, birden fazla işverenden ücret geliri elde edilmesi durumunda, asıl işverenin dışındaki ücret gelirleri 15.000 YTL’yi aşıyorsa, ayrıca ücret gelirleri de beyan edilecek.

7- İşyeri Kira Gelirinin Stopajını Kiracı Vergi Dairesine Yatırmazsa: İşyeri sahibinin, bundan dolayı herhangi bir sorumluluğu yok. 2005 yılı işyeri kira geliri 15.000 YTL’yi aşması nedeniyle beyan edildiğinde, bununla ilgili yüzde 22 stopajı, kiracı, vergi dairesine beyan etmemiş ya da yatırmamış olsa dahi, hesaplanan gelir vergisinden mahsup edebilir.

8- Eşe ya da Çocuğa Bedelsiz Kiralanan İşyeri: Yıllık emsal kira tutarı, 800 bin YTL’yi aşıyorsa, yıllık beyanname ile tamamı beyan edilecek. Emsal kira bedeli, o işyerinin, emlak vergisi değerinin yüzde 5’i olarak hesaplanacak.

9- Yazlık Evini Kiraya Verenler: 2005 yılında elde ettikleri kiranın tutarı, 2.000 YTL’yi (2006 yılında da 2.200 YTL’yi) aşmışsa beyan edilecek. Aşmamışsa beyan edilmeyecek.

10- Yurtdışındaki Türklerin İşyeri Kira Geliri: Yurtdışında oturma ya da çalışma izni bulunan Türk vatandaşları, Türkiye’de elde ettikleri, stopaja (vergi kesintisine) tabi tutulmuş işyeri kira gelirlerini, tutarı ne olursa olsun beyan etmeyecekler. 2005 yılı konut kira gelirini ise yıllık 2.000 YTL’yi aşıyorsa, beyan edecekler.