Kimse kimsenin kazancını kıskanmasın

BANKACILIK sektörü yüksek kârlılıkları nedeniyle sürekli eleştiri oklarının hedefinde, hatta önceki gün Meclis’e sunulan torba yasa ile Kurumlar Vergisi oranları yüzde 20’den 22’ye çıkarıldı. Hükümet üyeleri bankacılık sektörünün bu artışı karşılayabileceği görüşünde. Henüz vergi artışından habersiz 1 gün öncesinde Londra’da gazetecilerle bir araya gelen İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, “Kimse kimsenin kazancını kıskanmamalı” diyerek geçen yıl İSO 500’deki şirketlerin özkaynak kârlılığının bankacılık sektörünü geçtiğini ve bunun kaynakların doğru kullanıldığını gösterdiğini söyledi. Bali, “Ben sanayici değilim ki kârlarına göz dikeyim” diye konuştu. Bali ayrıca, bankacılığın sermaye kısıtları ile yapıldığını dile getirerek “Şu anda bankanın öyle bir iştahı ve iş yapma gücü var ki... Gaz-fren-debriyaj dengesinde gidiyoruz. Son yıllarda habire gaz-fren arasında debriyajda gidiyoruz. Gözümüzü devamlı yakıt göstergesinde tutuyoruz. Bize yakıt desteği versinler basar gideriz” diye konuştu.

SERMAYE VERSİNLER
İş Bankası’nın davetiyle gittiğimiz Londra’da bankanın 352 milyon dolar ve 656 milyon Euro olmak üzere iki dilimden oluşan sendikasyon kredisi imza töreninin ardından Bali, soruları yanıtladı. Eskiden bankacılık sektörünün çalışma biçimini yakıt sorunsuz, sermaye yeterlilik rasyolarının yüksek, havanın güneşli, yolların geniş, yolcuyu rahatsız etmeden, olabilecek en kısa zamanda olmak yere varmayı hedeflediğini dile getiren Bali, şimdi aynı yakıtla en fazla mesafeyi almaya çalıştıklarını belirtti. Bali, şöyle devam etti: “Bu da aracın hızını artırmayı kısıtlıyor. Yakıt desteği olsa basar gideriz. Daha çok kredi verelim, daha çok iş yapalım daha çok istihdam ve katma değer yaratalım. Bankacılıkta sermaye 2 yolla birikir. Ya patron gelecek cazip bulacak ve sermaye koyacak ya da senin işinin yarattığı değerler öz kaynağını büyütecek. Yakıtı, özkaynağı besleyecek performanslardan şikayet etmemek lazım. Bizim kârımız, Türkiye’nin kârınadır. Çünkü biz bu kârları buharlaştırmıyoruz. Biz kârlarımızı öz kaynaklarımıza ekleyip tekrar kredi kapasitesi yaratıyoruz.” Arşimet’in ‘bana bir nokta verin dünyayı yerinden oynatayım’ sözünü hatırlatan Bali, “Şu anda bankanın öyle bir iştahı ve iş yapma gücü var ki… Bize sermaye versinler, sektörü yerinden oynatalım” dedi.

KÂRINA GÖZ DİKMEM
Bali, bankacılık sektöründe 2015 yılında öz kaynak kârlılıklarının dibe vurduğunu ve sektörün yeni kredi verme kapasitesi yaratamadığını savunan Bali, “O dönemde her verdiğimiz kredi sermayeden yiyordu. Bugün özkaynak kârlılıklarımız yüzde 14-15’lere geldi” dedi. “Büyüyen bir ekonomide oyun sıfır toplamlı değildir” diyen Bali, şöyle konuştu: “Mevduat faizimiz, kredi faizimizden yukarıda olursa devam edebilir miyiz? Aynı durum bizden kaynak kullananlar içinde geçerlidir. İşiniz, bankadan aldığınız kaynağın maliyetinden yüksek bir getiri elde edemiyorsa zaten o krediyi kullanmamalısınız. Böyle bir durumda işi şuraya indirgiyoruz. Oyun sıfır toplamlı, ‘sen kazanırsan, ben kaybediyorum’ demektir. Şart mıdır? Oyun büyüyorsa herkes kazanabilir. Mesela geçen sene ISO-500’ün öz kaynak kârlılığı bankacılık sektörünün üzerine çıktı. Bu hiç şikayetçi olunmayacak mükemmel bir şeydir. Demek ki benden kaynak kullananlar doğru işler yapmış. Kimse kimsenin kazancını kıskanmamalı. Ben sanayici değilim ki sanayicinin kârlarına göz dikeyim.” Bali, Türkiye’de faizlerin düşmesi için hem enflasyon tarafında hem de kur tarafındaki gelişmelere bakmak gerektiğini de söyledi. Faizin düşmemesinde enflasyonda hem gerçekleşme hem de bekleyişlerin kötü seyretmesinin etkisi olduğunu aynı zamanda döviz kurunda kırılganlık ve hassasiyet olduğunu anlattı.

SEKTÖRDE FAHİŞ KÂRLILIK YOK
BANKACILIK sektöründe ‘kârlılıkla’ ilgili olarak tartışması gereken noktanın ‘fahiş kârlılık’ var mı yok mu? Olması gerektiğini de söyleyen Bali, gelinen noktada da böyle bir durumdan bahsedilemeyeceğini vurguladı. Türkiye’de büyüme ile banka kredileri arasında net bir korelasyon olduğunu Türkiye’nin yüzde 5 büyüyebilmesi için yüzde 15 kredi büyümesinin sağlanması gerektiğini aktaran Bali, “Yüzde 15 kredi büyümesi yüzde 15 öz kaynak kârlılığı gerektirir. Sermaye yeterlilik rasyonuzun yüzde 15’lerde olması gerekir. Yüzde 15 öz kaynak kârlılığı aynı zamanda yüzde 3.5-4 net faiz marjı gerektirir” dedi.

KGF’DE RESMİ 2018 ORTASINDA GÖRÜRÜZ
KGF kredilerinin geri ödemelerinde ilişkin ise Bali, şöyle konuştu: “Ödemesiz dönemler nedeniyle net resmi asıl 2018 ortasından itibaren göreceğiz. Bu kredilerde kısmi kefalet olabilir ama bu sizin riskinizi ortadan kaldırmıyor. Bu nedenle biz küçük ve orta büyüklükteki işletmeleri her zaman nasıl kredilendirirsek, KGF kredilerinde de öyle yaptık. Nitekim yüzde 18.5 ile bu konuda en çok kredi kullandıran banka olduk.”

LİKİDİTE KRİZİNE KADAR GİDER
BALİ, “Gelin deneysel olarak düşünelim. Hem Merkez Bankası hem de biz faiz düşürmeye başladık. Biz kredi faizlerini düşürebiliriz. Ama mevduat faizini düşürme imkanına sahip değiliz. Yüzde 140’a gelmiş kredi/mevduat rasyosunda mevduat faizini düşüremediğinizde fonlama yapısı bozulur mu? Bozulur… Likidite krizine kadar gider. Diyelim ki gözümüzü kararttık indirdik. Mevzuat var. Bir bankanın likiditesi bozuldu mu otorite ona müdahale eder” ifadelerini kullandı.

FAİZ DÜŞÜKSE TARİHİ KÂR GELİR
BANKACILIK sektörünün tarihi kârlarını faizlerin düştüğü dönemde elde ettiğinin altını çizen İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, “Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 16.75’ten yüzde 5.75’lere doğru indirdiği bir dönem vardı. Aynı zamanda Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) faizlerini indirdiği bir dönem. İşte o zaman banka kârları patlamıştı. Bankacılık sektöründe mevduatın vadesi 45 gündür. Bugün faiz yükseldiyse biz 45 gün sonra tüm mevduatı yeniden fiyatlamış oluyoruz. 45 gün içinde artan maliyetler bütün hesaplara yansır. Kredide vade yapısı daha uzundur. Sabit faizli krediye zaten yansıtamazsınız. Bizi faizin seviyesinden ziyade aradaki marjlar ilgilendiriyor. Faizler yukarı gittiğinde marj daralır zaten. Şu anda da net faiz marjı daralmaya başladı. Yılın ikinci yarısında aynı kârlılıkları görmek mümkün olmayacak” açıklamasını yaptı.