En çok atığı hangi başkan toplayacak

Önceki gün bir grup gazeteci Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD) Başkanı Zeki Sarıbekir ile bir araya geldik. Başkan Sarıbekir’in sektörüyle ilgili beklentilerine geleceğim ama öncelikle ‘atık’ konusundaki tespitlerini aktarmamda fayda var. Sarıbekir ambalajların insan ömrünü uzattığını savunuyor. Bu savının temel gerekçelerini şöyle özetleyebilirim. Ambalajlanan ürün hijyenik oluyor, markası belli, hesap sorulacak adres belli vs. Ayrıca ambalajlanan ürünün dış etkenlerden korunması da sağlanıyor. Sarıbekir özellikle ucuzluk marketleriyle birlikte dünyada ve Türkiye’de ambalajlanan ürün sayısının katlanarak artığına da dikkat çekiyor. Türkiye’de kişi başı ambalaj harcaması 10-15 yıl önce 150 dolarken şimdi 325 dolara çıkmış. ABD’de bu oran 550 dolar, Japonya’da ise 600 dolar. Tabii ambalaj oranında atıkların da arttığını tahmin etmek güç değil.

Zeki Sarıbekir 

RENK RENK TOPLANIYOR

Sarıbekir geri dönüşümün önemi, ekonomilere katkısı ve gelişmiş ülkelerde atıkların toplanması ile ilgili sürece dikkat çekti ve şunları söyledi:

“Gelişmiş ülkelerde ihale yapılıyor. Hangi firmanın hangi atık ürünü toplayacağı belirleniyor. Sonra bu ürünler renklerle örtüştürülüyor. Plastik yeşil, cam mavi, kağıt sarı gibi... İlgili firmanın sarıya boyanmış aracı geliyor. Sarı renkteki konteynerdeki sarı ürünleri alıyor. Süreç evlerde başlıyor. Ev halkı kağıt atığı ayrı, camı ayrı, plastiği ayrı apartman yönetimine teslim ediyor. Yönetim de toplama merkezlerine...”

Sarıbekir, dünyada belediyeler eli ile atık toplama oranlarına dikkat çekti. Japonya’da atık toplama oranının yüzde 98’leri bulduğunu belirtti. Ben de Avrupa Birliği’ndeki son duruma baktım. Kıskanmamak elde değil...

Avrupa Çevre Ajansı verilerine göre Avrupa Birliği’nde 2021’de ülkeye göre belediye atıklarının geri dönüşüm oranı şöyle:

“Almanya yüzde 67.8, Avusturya yüzde 62.5, Slovenya yüzde 60.8, Hollanda 57.8, Danimarka yüzde 57.4. Avrupa Birliği ortalaması yüzde 48.7. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı verilerine göre 2020 yılında Türkiye’de bu oran yüzde 27.2.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesinde yürütülen “Sıfır Atık Projesi”nin de etkisiyle son yıllarda yaratılan farkındalıklar Türkiye’nin rasyosunu her yıl daha da iyileştiriyor. Ancak bu konuda vatandaşların daha çok bilinçlenmesi, belediyelerin de daha çok çalışması gerekiyor. Umarım yerel seçimin ve adayların ana gündem maddelerinden biri atık projeleri olur.

AVRUPA’YA LOJİSTİK MERKEZİ

Zeki Sarıbekir görüşmemizde özellikle lojistiğin üzerinde durdu. İhracatta ilk hedef olarak Avrupa’yı belirleyen Türkiye ambalaj sektörü, henüz ihtiyacının yüzde 10-15’ini karşıladığı Avrupa ülkelerine daha fazla ihracat yapmak istiyor. Bunun için ‘daha hızlı’ olmak gerektiğini ifade eden Zeki Sarıbekir, “Avrupa’da oluşturulacak lojistik merkezlerine demir yolu, nehir yolu ve deniz yolu ile ulaşıp, ürünlerimizi bu merkezlerden Avrupa’ya dağıtabiliriz. Eğer bunu başarırsak ihracatımıza etkisini çok hızlı bir şekilde görebiliriz. Çünkü artık sadece fiyat avantajı konuşulmuyor. Kaliteli ürün talebi olan Avrupa, en hızlı şekilde ambalaja ulaşmak istiyor” dedi.

ABD’nin de Türkiye ambalaj sektörü için büyük fırsatlar barındırdığını kaydeden Zeki Sarıbekir, ABD’li yetkililerin Türkiye ambalaj üreticilerini ABD’ye yatırım yapmaya davet ettiğini söyledi. 

2030 HEDEFİ 50 MİLYAR DOLAR

2022 yılında 7.5 milyar dolarlık ihracata imza atan ambalaj sektörünün 2023 itibarıyla ihracatının 8-8.5 milyar dolar seviyesine ulaştığı tahmin ediliyor. Geçen yıl itibarıyla yaklaşık 30 milyar dolar büyüklüğe ulaştığı ifade edilen ambalaj sektörünün 2030 hedefi 50 milyar dolar büyüklüğe ulaşmak. 20 milyar dolarlık da ihracat gerçekleştirmek.

Türki-ye’de son 20 yılda ambalaj tüketiminin iki kat arttığını, kişi başı yıllık tüketimin 325 dolara ulaştığını kaydeden Zeki Sarıbekir, “Dünya ortalaması olan 125 doların çok üzerindeyiz. Refah seviyesi ve sanayideki gelişmişliğin göstergesi olan kişi başı ambalaj tüketimi ülkemizde hızla artıyor. Ülkemizde kişi başı tüketimimizi 380 dolara çıkarmayı hedefliyoruz. Ülkemizde 490 milyar dolarlık bir ekonomik hareketi ambalajlarla sağlıyoruz.” ifadelerini kullandı.