AVM ekonomisiyle hedefe varamayız

KALE Grubu Başkanı Zeynep Bodur Okyay, “Bizim mayamızda sanayi aşkı var. Artık Türkiye’nin büyük bir sanayi hamlesi yapması lazım. Hizmet ve inşaat sektörleri elbette büyüyecek ama biz AVM ekonomisiyle hedeflerimize ulaşamayız” dedi.

TÜRKİYE’nin en önemli sanayicilerinden birinin kızı o. Şu anda 5 bin kişinin çalıştığı köklü bir yapının direksiyonunda. İstanbul’da daha önce birkaç kez bir araya geldiğimiz Kale Grubu Başkanı Zeynep Bodur Okyay ile bu kez Çan’da babasının 58 yıl önce kurduğu fabrikada beraberdik. Eşi Kale Teknik Grup Başkanı Osman Okyay ile birlikte hem ülke ekonomisinin, hem de Kale Grubu’nun dününü, bugünü ve yarınını konuştuk.
Çocukluğunun geçtiği her karışını bildiği fabrikada bambaşka bir Zeynep Hanım vardı karşımda. Nedeni belki de şu sözlerinde gizliydi:
“Her gelişimizde çocukça bir heyecan, bir eve dönüş duygusu verir. Burası bizim hatıralarımızın yuvası. Her baktığımda duyduğum gurur artar. Sanayinin gücüne, üretmenin hazzına inancım yükselir.”
Zeynep Bodur-Osman Okyay çifti İbrahim Bodur’dan aldıkları sanayi bayrağını taşımak adına birçok yatırıma soyunmuş durumda. Zeynep Hanım tam bu noktada, “Bizim mayamızda sanayi aşkı var. Hiçbir zaman rant peşinde kolay kazanç peşinde koşmadık. Bu iktidar döneminde geride kalan sürede çok önemli saha çalışmaları yapıldı, artık Türkiye’nin büyük bir sanayi hamlesi yapması lazım. Hizmet ve inşaat sektörleri elbette büyüyecek ama biz AVM ekonomisiyle hedeflerimize ulaşamayız” diyor.
Türkiye’de sanayinin katma değerini yükseltirken Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya katkısını da bugün yüzde 15.3 olan düzeyinden yüzde 20’nin üzerine çıkartmak gerektiğine dikkat çeken Zeynep Bodur Okyay, aksi takdirde orta gelir tuzağı konusunu daha uzun yıllar konuşmaya devam edeceğimizi belirtiyor.

HAREKET ZAMANI GELMİŞTİR

AB içinde üyelerin sanayi/GSYH oranı yüzde 15’ken Almanya’da yüzde 22 olduğunu da hatırlatan Bodur, “Sanayinin yarattığı farka bakın. Türkiye’nin bulunduğu zor coğrafyada maruz kaldığı bütün meydan okumalara cevap verebilmek için bölgesinin Almanya’sı olması lazım. Türkiye’nin 500 büyük şirketinin toplam karı (9 milyar dolar/2013) Apple’ın bir çeyrek karının (2014/4-18 milyar dolar) ancak yarısı ediyorsa durup düşünme vakti geçmiş,
hareket zamanı gelmiştir” diye konuştu.

İşte Zeynep Bodur’un sanayi hamlesi reçetesi

Zeynep Bodur Okyay, Türkiye’nin yeni bir sanayi hamlesi yapması için gerekenleri ise şöyle sıraladı:
Vasatlık tuzağından bir an önce çıkmamız lazım. Hükümetin sanayiyiyi güçlendirme çalışmalarını bu anlamda iyi niyetli ve önemli bulduğumu söylemem lazım.
Türkiye’nin yenilikçi sanayi ile büyümesi şart. Etrafımızdaki bütün meydan okumalara ancak bölgenin Almanyası olabilirsek cevap verebiliriz.
Sanayisizleşme riskine karşı yatırım teşviklerinde düzenleme yaparak etkin önlemler alınmalı.
Öncelikli Dönüşüm Programı içerisinde yer alan “yatırım ortamının iyileştirilmesi” hedefi çerçevesinde; özellikle sanayi yatırımlarına yönelik yeni ve etkili teşvikler gerekiyor.
Teşviklerde asgari yatırım tutarı limitlerinin sanayi için düşürülmesi, KOBİ’leri de oyuna sokmak için düşünülmeli. Teşviklerdeki “öncelikli yatırımlar” ve “stratejik yatırımlar” listesinin daha çok sanayi sektörünü kapsayacak şekilde genişletilmesi isabet olur.
Teşvik sürelerinin tüm sanayi yatırımlarına yönelik olarak uzatılması ve sanayi yatırımlarının önünde büyük engel olarak duran arazi rantını izole edecek bir sanayi bölgesi seferberliği başlatılması önemli.
Bu konuda QIZ uygulamaları ya da Avrupa’da büyük yatırım çeken Polonya ve Çek Cumhuriyeti’nde sanayiye uygulanan sınırsız yatırım arazisi teşviki gündeme getirilebilir.
Turquality Programı’nın kalitesi artırılarak yaygınlaştırılabilir.

MİSYONUMUZ YURTDIŞINDA BÜYÜMEK

2018 yılında 3 milyar TL cirolu bir grup olacaklarını belirten Zeynep Bodur Okyay ikinci kuşak temsilciler olarak misyonlarının grubu global oyuncu haline getirmek olduğunu söyledi. Zeynep Bodur Okyay, “Bu anlamda da epey girişimimiz oldu; bazıları başarılı, bazıları da başarısız oldu. Ama hepsinden çok şey öğrendik, her deneyim arkasında zengin bir tortu bırakıyor. Yurtdışı satın almalar ya da ortaklıklar ve yeni yatırımlar da bu stratejinin parçası. Rusya ve İtalya’daki üretim ve yatırımımız buna örnek. Kale Grubu olarak dünyanın en büyük 12’nci seramik üreticisiyiz. İtalya’da seramik sektöründeki ilk yabancı satın almayı biz yaptık. Satın alıdğımız İtalyan Fincuoghi şirketinin markaları Edilcuoghi ve Edilgress, Made in Italy markasının gücünden yararlanmak, AR-GE ve tasarım kabiliyetimizi daha da derinleştirmek için önemli değer kattı. Yurt dışı satın almalar konusunda algımız açık” diye konuştu.

İNOVATİF ÜRÜNLER

Seramik ve yapı kimyasalları gibi geleneksel sektörlerde inovasyon kabiliyetlerini artırıp katma değeri yüksek ürünlere yönelmek istediklerini belirten Zeynep Bodur Okyay, “Alanında bir ilk olan esnek porselen seramik levha, nem kontrollü karo, düşük su tüketiminde devrim yaratan klozet ürünlerimizle rekabet eden değil, rekabeti tanımlayan bir yapımız var. Türkiye’de her üç yapıdan birinde Kale ürünleri kullanılıyor” dedi.

Fahri doktora

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Senatosu, Kale Grubu Başkanı ve CEO’su Zeynep Bodur Okyay, Kale Grubu Başkan Yardımcısı ve Teknik Bölüm Başkanı Osman Okyay’a, işletme alanında
fahri doktora unvanı verdi.

Ali Coşkun’un ‘velespit’i

ZEYNEP Bodur Okyay bir de anı paylaştı: “Genç bir mühendis olarak Çanakkale Seramik’te çalışan eski Bakan Ali Coşkun anlatıyor: Fabrikada elektrik arızası olmuş, kontrole gidiyorum. İbrahim Bey koşarken görmüş ‘niye koşuyor Ali’ demiş. ‘Arıza var, santrale gidiyor’. ‘Yahu çok yorulmasın, bir bisiklet alıverelim bari’ demiş ve İstanbul’dan bisiklet getirtmiş. Böylece fabrikaya bisiklet makam arabasıyla gidip gelmeye başladım. Köylü bunu Karadağlının kahvede mesele yapmış; ‘İbraam iyice batırmaya karar verdi burayı. Dinamocu Ali Efendi iyi oğlan emme velespit (bisiklet) almışlar, masraf ediyolar, batcek fabrika.”

Kale gibi savunma!

KALE Teknik Grup Başkanı Osman Okyay savunma ve havacılıkta derinleşeceklerini söyledi. Okyay, “1987’de stinger füzelerine rampa üreterek adım attığımız bu sektörde, dünyanın en büyük gruplarının tedarikçisi olarak deneyim kazandık. Geçen Haziranda Amerikalı Pratt&Whitney şirketiyle yüzde 51-49 bizim çoğunluk ortaklığımızla İzmir’de kurduğumuz fabrikada F35 uçakları için kritik motor parçaları üretiyoruz. Türkiye’nin ilk insansız hava aracından ilk milli piyade tüfeğine, ilk turbo jet motordan ilk makineli tüfeğe kadar, yeni ve önemli projelerin tam içindeyiz” dedi.