Yıl sonu rehaveti ve piyasalar

Salih NEFTÇİ

Uluslararası piyasalara bomba düşse bu aralar fazla bir tepki alamazsınız. Noel ve yılbaşı rehaveti artık psikolojiyi iyice etkilemiş bulunuyor. Volatilite, Brezilya, Clinton olayı trader'lar için fark etmiyor.

Akıllarda sadece tatil var.

Bizde durum biraz farklı. Fazla değil.

MEVSİMLİK OYNAMALAR

Örnek olarak bugünlerde döviz piyasasına gelen talebi alın. Mevsimlik bir olay.

Bazı bankalar yıl sonunda açık pozisyonlarını bir miktar azaltma yoluna gider, döviz alırlar. Böylelikle 1998 yılı bilançolarının biraz daha sağlam kapanması sağlanır. Bu da döviz piyasasına aralık sonlarında yeni talep getirir. Yeni yılla birlikte pozisyonlar açılır, bilançolar eski haline gelir.

Demek istediğimiz, döviz piyasası aslında sakin.

Zaten olmaması için de bir neden yok.

SÖYLENTİLER

Geçen hafta bir ara piyasalara ‘‘kur ayarlaması’’ söylentileri yayılmıştı. Bizim arkadaşlara:

‘‘Boşuna tepki vermeyin, olmaz öyle şey...’’ dedik.

Şöyle bakın.

Bankaların açılmış döviz pozisyonlarını kapatmaları artık kolay değil. Sistemin tümü açısından bakıldığında, buradaki düzeltmeler marjinal kalacaktır. Açık pozisyon olayı gittiği kadar gidecek.

Demek ki bankaların aniden döviz talep etmeleri için bir neden yok. Aksine, burada risk üstlenmiş bazı bankalar döviz piyasasını kontrol altında tutmak için bazı durumlarda (kısa süreli) döviz de satabiliyorlar.

Vatandaşa gelince; vatandaş parasını ya DTH'larda tutuyor veya repo'da.

REPO

Günlük repo'da giden bir vatandaş neden durup dururken döviz talep etsin?Bir anlamı var mı?

Repo faizleri geçen cumayı ortalama yüzde 87 basit faizden kapattı. Merkez Bankası'nın overnight payisayı yüzde 79'dan fonlamasına rağmen. Ve stopajsız. Yüzde 87 basit faizin bileşiği yüzde 137 civarına geliyor.

Demek ki neresinden bakarsanız bakın ortada en az yüzde 40 gibi bir reel getiri var.

Repo yatırımcısı açısından inanılmaz bir fırsat. Ayrıca bu, daha bir süre böyle devam edeceğe benziyor. Hatta hatta repodan elde edilecek reel faiz biraz daha yükselebilir.

Dikkatli gidildikten, kurumlar iyi seçildikten sonra repo yatırımının fazla bir riski de yok.

Güvenilir bir kuruma gidin paranızı verin. Ertesi sabah alın. Böyle devam ederse, yol sonunda yüzde 40 getiri elde edin. Vatandaşın döviz talep etmesi için bir neden var mı?

TEHLİKE

Türkiye ekonomisindeki tehlike ani ve beklenmedik bir kur ayarlaması değildir. Buna vatandaş da kalkışmaz, bankalar da, Ankara da.

Tehlike içine girilmiş olan açmazda'dır. Bu açmaz fevri bir kur ayarlaması ile çözümlenmesi bir yana, daha da içinden çıkılmaz bir hale gelir.

Gördüğümüz kadarıyla ekonomi bürokrasisi bunun farkında.

SONUÇ

Reel krizler uzun süre sürüncemede kalabiliyor. Belki ekonominin temellerini kemiriyor. Ama kalıyor.

Bu nedenle sorunlar ne kadar ciddi olursa olsun, yıl sonu rehaveti başka.