Nereden çıktı bu lades

Tavuk ve kehanet sözcükleri birbiriyle ne de alakasız gibi geliyor insana değil mi? Etrüsk kahinleri bir daire çizip içine tavuk yemi serpiştirerek öğreniyorlarmış geleceği. Çünkü tavuğun yemi yerken gagasıyla çizdiği harfler gelecekten haber veriyormuş inanışa göre...

Romalılar da bu alışkanlığı sürdürmüşler, ancak bir dönem kemik kıtlığı yaşayınca tavuğun kemiğini oyun aracı olarak kullanmaya başlamışlar. Aynen bizim gibi, onlar da kemiği iki ucundan çekiyorlarmış. Kemiğin kimde kalacağını belirleyen şey ise uzun parçayı hangi tarafın kapacağıymış.

Yemek tarihçilerinin bazıları da lades oyununun kökenini İran’a dayandırırlar. Kökeni neresi olursa olsun benim için lades demek, kaybetmek demektir. Çünkü çocukken kiminle oynarsam oynayayım bu oyunu, kaybeden hep ben olurdum.

Etli Alinazik kebabı

4 kişilik

Hazırlama süresi 20 dakika

Pişirme süresi

120 dakika

Malzeme listesi

500 gr. kuşbaşı dana eti

50 gr. tereyağı

1 adet orta boy kuru soğan

1 çay kaşığı tuz, karabiber

4 adet orta boy kemer patlıcan (ince uzun patlıcan)

1 su bardağı dolusu süzme yoğurt

2 su bardağı tatlı yoğurt

4-5 diş sarmısak

1 çay kaşığı kimyon, kırmızı pul biber

Patlıcanlar ocakta ya da fırında iyice yumuşayıncaya kadar közlenip, kabukları bıçak yardımıyla ya da elle yukarıdan aşağıya doğru soyulur. Akan suyun altında yıkanıp avuçlarınız arasında sıkılarak süzüldükten sonra sapları kesilir. Tavla zarı formunda doğranır. Diğer taraftan, 1 limonun suyu geniş bir kaseye aktarılıp üzerine yarım su bardağı zeytinyağı eklenir. Suyu süzülen patlıcanlar bu limonlu sosa batırılır (böylece patlıcanlar kararmaz). Diğer taraftan, tereyağı ve yemeklik incecik doğranmış soğanlar orta boy bir tencereye koyulup tahta bir kaşıkla sürekli karıştırılarak 2 dakika kadar kavrulur. Et de eklenip ocağın ısısı yükseltilir ve karıştırılmaya devam edilerek 2-3 dakika daha kavrulur. Üzerine 5-6 su bardağı sıcak su, tuz ve karabiber ilave edilip kaynayıncaya kadar pişirilir. Kaynamaya başlayınca ocağın altı iyice kısılır ve yemek kısık ateşte en az 1,5-2 saat kadar pişirilir. Süzme yoğurt ve normal yoğurt geniş bir kasede karıştırıldıktan sonra patlıcanlar ilave edilip çatalla ezilir. Üzerine dövülmüş sarmısak, tuz ve pulbiber aktarılıp karıştırılır. Bu patlıcanlı yoğurtlu sos orta boy teflon bir tavaya aktarılıp kısık ateşte iyice ısıtılır. Kaynamasına fırsat verilmeden ocaktan alınır ve sıcakken servis tabağına konulur. Üzerine pişmiş et aktarılır. Maydanoz ve domatesle süslenip, ılık olarak servise sunulur.

Cevizli üzümlü nokul

45 kişilik

Hazırlama süresi 30 dakika

Malzeme listesi

7 su bardağı dolusu un

2 paket instant maya (11 gr. x 2 adet) veya yarım paket yaş maya (42 gr. paketin yarısı)

2 çay kaşığı tuz

1 su bardağı ılık su

1 su bardağı yoğurt

1 su bardağı sıvıyağ

İç harcı için;

1 su bardağı tozşeker

Yarım su bardağı kuru çekirdeksiz üzüm

1 su bardağı ince çekilmiş ceviz içi

1 yemek kaşığı toz tarçın

1 adet yumurtanın sarısı

Un derin bir kaba aktarılır. 2 paket toz kuru maya paketi unun üzerine eklenir. Un, tuz ve toz maya elle karıştırılır. Üzerine sırasıyla ılık su, yoğurt ve sıvıyağ ilave edilip yoğrulmaya başlanır. Yaklaşık 4-5 dakika yoğrulan hamur kulak memesinden biraz daha sert olacaktır. Hamur toparlanıp üzerine hafif nemli bir mutfak peçetesi serilerek oda sıcaklığında yaklaşık 25-30 dakika bekletilir. Dinlenerek kabarıp kıvama gelen hamurdan portakal büyüklüğünde parçalar koparılır. Temiz mutfak tezgahının üzerine 1 yemek kaşığı kadar un serpilir. Hamur parçaları tezgahın üzerinde merdane yardımıyla 20-25 santim, yani yemek tabağı büyüklüğünde açılır. Diğer taraftan, iç harcının hazırlanması için; şeker, üzüm, ceviz içi ve tarçın bir kasede karıştırılır. Bu karışımdan 2 yemek kaşığı kadar alınıp açılmış olan hamurun üzerine serpiştirilir. Hamur ucundan başlanarak sarılıp rulo haline getirilir. Rulo keskin bir bıçakla iki pramak genişliğinde dilimlere ayrılır. Rulo parçaları yağlanmış fırın tepsisine yan yatırılarak dizilir. Rulolar üzerlerine hafifçe bastırılarak büyütülür (kalan hamur parçalarına da aynı işlemler uygulanır). Üzerlerine fırça yardımıyla, hafifçe çırpılmış yumurta sarısı sürülür. 5 dakika önceden ısıtılıp 175 dereceye ayarlanmış fırında üzerleri iyice sararıncaya kadar, 30 dakika pişirilip çıkarılır. Soğuyunca servise sunulur.