Mudanya bir turizm kenti

Mudanya Lezzet Şenliği’ni düzenleyen, jüri olarak bizi davet eden Belediye Başkanı Hayri Türkyılmaz ve ekibine ayrıca teşekkür ederim. Lezzet Şenliği nedeniyle ziyaret ettiğimiz stantlarda, yarışmalarda birbirinden lezzetli zeytinyağlıların, ot yemeklerinden, Girit lezzetlerinden, mücverin, papules salatasının, şevketi bostanın, ebe gümecinin, cibes otunun, hindibanın, arapsaçının, mercanköşkünün tatlarına baktık.

DOLU DOLU FESTİVAL

Mübadele ve Göç Yemekleri konusunda alanında uzman, Girit kökenli, gastronomi ve seyahat yazarı Nedim Atilla, Göç ve Mutfak araştırmasını doktora tezine taşıyan Ankara Başkent Üniversitesi’nde öğretim görevlisi Dr. Hakan Güleç, Bursa Uludağ Üniversitesi’nden turizm alanında çalışmaları olan Doç.Dr. Emel Adamış, Güney Marmara TURSAB Seyahat Acentaları Bölge Başkanı Murat Saraçoğlu, seyahat yazarı, gurme, diğer adıyla ‘Çok Gezen Gurme’ Akif Budak, ünlü şef Hazer Amani, Beslenme Uzmanı ve Sağlıklı Hayat Koçu Ebru Çatak, Bloger (Baknebuldu) Tuğçe Aksulu, Bursa Aşçılar Derneği Başkanı Necmettin Baştürk ve yönetim kurulu üyeleri, aşçılar, şefler, GASTRODER Bursa Gastronomi Kültür ve Seyahat Derneği üyeleri festivalde çeşitli etkinliklerde yer aldı. Göç ve Mubadil Yemekleri Söyleşisi, Atatürk’ün Sevdiği Yemekler Atölyesi ve sunumu, moderatörlüğünü yaptığım Mudanya’nın Gastronomi Potansiyeli ve Turizme Etkisi söyleşisi ile birlikte, açılan standlar, stantlardaki birbirinden lezzetli sunumlar, halk dansları gösterileri, konserler, yemek yarışmaları festivalin en ilgi çekici kısımlarıydı.

DENİZ KOKULU, MAVİ RUHLU

İlk ismi Myrleia, sonra Montanya ve Mudanya... Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atıldığı, zeytin memleketi, mübadele göçmenlerinin kenti, deniz kokulu, mavi ruhlu şehir Mudanya tam bir turizm şehri.
Tarihi milattan önce 7. yüzyıla kadar dayanıyor. Myrleia ‘Yüce ana tanrıça boğazı (geçidi)‘ anlamına gelir. Kolofonlular, Bitinya Krallığı, Roma İmparatorluğu, Bizans ve Osmanlı’nın tarihi izlerinin görüldüğü Mudanya, şimdilerde tarım, turizm ve gastronomi şehri olarak Bursa’nın denize açılan pencerelerinden biri..
Ünlü yazar Ernest Hemingway’in dediği gibi ‘Batılıların barış dilenmeye geldiği kıyı kasabasıdır’ Mudanya. Bundan dolayıdır ki, bu tarihi kent bir yönüyle de ‘barış’ı temsil etmektedir.

MONTANYA OTEL’DE TARİHİ HİSSETTİK

MUDANYA sahil şeridinde, denize nazır uzunca bir bina olan Mudanya Garı, 1849 yılında Fransızlar tarafından gümrük binası olarak inşa edildi. Osmanlı yöneticilerinin demiryoluna verdikleri önem 19. yüzyılın ikinci yarısında iyice artmıştı. Sultan Abdulaziz, 1871 yılında demiryolu ile ilgili irade yayımlattı. Asya Osmanlı Demiryolları projesi Haydarpaşa’dan başlıyor, bu ağın içinde Bursa - Mudanya da yer alıyordu.
Bursa’dan Fransa’nın Lyon kentine ham ipek ipliği ihracatını kolaylaştırmak amacıyla Mudanya ve Bursa arasında 42 kilometre uzunluğunda demiryolu hattı inşa edildi. Bursa’ya ulaşabilmek için 185 bin Osmanlı lirası masraf yapılmış ancak demiryolunun işletmeye açılması mümkün olmamıştı.

1953’TE KAPATILDI

Mudanya’ya gerçek trenin gelmesi ise 1892 yılına rastlıyor. 8 Haziran 1891 yılında onarım çalışmaları başlanan tren hattı, 17 Haziran 1892 yılında törenle açıldı. 18 yıl sonra Bursa’daki fabrikalarda üretilen ipekler, demiryolu ile Mudanya’ya taşındı. Önceleri gümrük ambarı olarak hizmet veren bina, Mudanya Tren İstasyonu oldu. Bursa – Mudanya arasında uzun yıllar ulaşımı sağlayan, Bursa’da üretilen malların dünyaya ulaşmasında önemli bir işlevi olan Mudanya- Bursa Demiryolu Hattı, TBMM tarafından çıkarılan bir yasa ile zarar ettiği gerekçesiyle 10 Temmuz 1953 yılında kapatıldı.
Mudanya- Bursa ulaşımını sağlayan trenin kaldırılıp rayların sökülmesi sonucu işlevini yitiren bu ihtişamlı gar binası, 1980’li yılların sonunda restore edilerek otele dönüştürüldü. 

ÖDÜLLER ALDI

168 yıllık bir tarihi binanın otele dönüşerek yerli yabancı turistlere hizmet verdiği Montanya Hotel, Dünya Butik Otel Ödülleri’nde Ortadoğu’nun En İyi Klasik Butik Oteli ödülüne layık olurken, Dünya Lüx Otel Ödülleri’nde Türkiye’nin En İyi Balayı Oteli seçilmiş. Otel tarihi bir atmosferi modern olanaklarla buluşturmaktadır.
Otelin deniz kenarındaki manzarası, yemekleri, gar şeklindeki kafesi, hizmet kalitesi ile kalanların hiç gitmemek isteyecekleri bir yer haline gelmiş. Montanya Oteli turizme kazandıran Fahri Esgin’i rahmetle anarken, oğlu Akın Esgin’i ve genel müdürü Sezen Rüstem ve güler yüzlü ekibini ayrıca kutluyorum.

KENT TANITILIYOR

Festivaller turizmin gelişiminde, kentin tanıtımında, yerel kültürün ve değerlerinin sürdürülebilir olmasının sağlanmasında en önemli etkinliklerdir. Mudanya Belediyesi tarafından Mürsel’de İncir Şenliği, kara üzümün yaygın üretildiği Çağrışan’da Bağbozumu Şenliği, Tirilye’de ise Zeytin Şenliği yapılıyor. Bir de çok değerli isimleri konuk ettikleri kapsamlı bir Kitap Festivali var ki burada da çok başarılılar.

KUMYAKA’DA GÜNEŞ BİR BAŞKA BATIYOR

DÜNYANIN en eski üçüncü kilisesine ev sahipliği yapan Kumyaka diğer adıyla Siği’deki Takyari Kilisesi de Mudanya’nın kültür hazinelerinden biri. Sessizlik anlamına gelen Siği’de eski Rum evlerinin arasında dolaştıktan sonra Arife Korkmaz’ın kurucusu olduğu Kumyakalı Kadınlar Derneği’nin şirin köy evinde otlu, gözleme ve yöredeki kadınların imece usulü ile yaptıkları yemekleri yemeden ayrılmayın Kumyaka’dan. Ardından sahilde bir kahve içmek, balık yemek Mudanya’ya yapacağınız seyahatte ‘yapılacaklar listesinde’ olmalı.

ESKİ YILLARA GÖTÜRÜYOR

İtalyan mühendis Piçiretu tarafından planlanmış Halit Paşa Mahallesi nam-ı diğer adıyla Girit Mahallesi’nde nereden bakarsanız bakın denizi görürsünüz. Zor vedaların ardından büyük umutların yeşertildiği bu sokaklarda, bol bol fotoğraf çektirebilir kapının önlerinde oturan mahallenin büyüklerine selam vererek onlarla sohbet edebilirsiniz. 70. Alay’daki er ve eratın çokça uğraması nedeniyle ismi o dönemden kalan ‘Alay Kıraathanesi’nde bir çay için ve eski yıllara gidin.

MUDANYA’NIN SİMGESİ

Bir devrin kapanıp Türkiye Cumhuriyeti’nin filizlendiği, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin siyasi anlamda kazandığı ilk zafer olan Mudanya Mütarekesi’nin imzalandığı Mütareke Evi Mudanya’nın simgelerinden biri. Rus asıllı Alexsander Ganyonof’a ait olan ve daha sonra şeker kralı olarak da bilinen Mudanyalı iş insanı Hayri İpar’ın satın alıp onardığı Mudanya Mütareke Evi Mudanya’da mutlaka gezilecekler listesinde.

 TİRİLYE, TARİHİN VE GASTRONOMİNİN BULUŞTUĞU ADRES

325 yılında İznik’de (Nikia) toplanan Birinci Ekümenlik Konsülü, incil ile ilgili konuları incelemeye alır. Toplantıya katılanlar arasında görüş ayrılıkları doğar. Muhalifler arasında bulunan Aya Yani, Aya Yorgi, ve Aya Sotiri adlarında 3 papaz, başpiskopos tarafından aforoz edilir. Kendilerine inanan yoldaşları ile birlikte Trilye’ye gelen bu üç papaz, Tirilye’de manastırlar, kiliseler kurarlar. Tirilye’nin adının da, zaman zaman Papaz İni denilen Mirzaoba Mahallesi’ndeki mağarada inzivaya çekildikleri rivayet edilen bu 3 papazdan geldiği söylenir.
Tirilye’deki Tirilye Sanat Evi, Mudanya Belediye’sinin uzun uğraşlarından sonra ziyarete açılan tarihi bina Taş Mektep, kiliseden camiye çevrilen Fatih Camii, Kemerli Kilisesi (Baş Melekler Kilisesi), Aziz Vasil Kilisesi, Dündar Evi olarak da bilinen Hagios Ioannes Rum Kilisesi Tirilye’nin tarih kokan ziyaret yapılacak adresleridir.

İYOT KOKULU BÖLGE

Tirilye’deki birbirinden güzel restoranlarında taze balık ve balık mezeleri yiyebilir, denizden gelen rüzgarı ve iyot kokusunu alarak güzel ve keyifli saatler geçirebilirsiniz. Girit yemeklerinin ve mezelerinin yaşatılmaya çalışıldığı Tirilye Liman Restoranı tam bir aile işletmesi. Sevgili Murat Kara ve eşi Zerrin Kara’ya yoğun olduklarında annesi Nebahat Hanım ve babası Hüseyin Amca da ya balık ayıklıyorlar ya da mutfağa geçip çocuklarına yardım ediyorlar. Ama daha önemlisi kuşaktan kuşağa aktarılan yemek reçetelerini ve lezzetlerini mutfakta çalışarak yaşatmaya çalışıyorlar. Bize damak tadımızdan hiç gitmeyecek bir şevketi bostan yaptılar ki muazzamdı.
Ayrıca Mudanya merkezde yer alan Giritli Balık Restoranın mezeleri ile Kıyı Balık‘ın manzarası hiç aklımızdan çıkmadı.

 PROJELERLE GELİŞEN MUDANYA

MUDANYA ve Trilye Bursa’nın turizmde yerli yabancı en çok turist çeken kenti. Gastronomi tarih ile buluşunca hikayeleriyle efsaneleriyle tarihi lezzetler ortaya çıkıyor.
Denizin, Mudanya turizminin daha içinde olmasını bekliyorum. Mudanya -Armutlu, Mudanya- Marmara Adası, Mudanya – Gemlik ve Narlı arasına konulacak saatlik sık seferler Mudanya ve Trilye’yi çok daha ulaşılabilir hale getirirken, bu beldeleri bir körfez dayanışması içerisine sokabilir.
Mudanya’nın Girit yemeklerini araştıran ve restoran menülerinde sürdürülebilir olmasını sağlayacak Göç Yemekleri Akademisi kurulmalıdır. Şehrin turizmden, gastronomi turizminden alacağı payı daha fazla bir noktaya ulaştırılabilir.

KRUVAZİYER PLANI

TURSAB Güney Marmara Bölge Başkanı Murat Saraçoğlu, İstanbul Çeşme limanlarından kalkan kruvaziyer gemilerinin bir kısmının Mudanya’ya uğraması yönünde çalışma yaptıklarını, bu yönde belediyenin ve Liman Başkanlığı’nın adım atması halinde Mudanya’nın daha çok yabancı turisti çekeceğinden bahsederek altın bir projenin kapısını araladı.
Mudanya yelken ve dalış için ideal bir kent. Dalış için eskimiş bir şehir hatları gemisini bir batık tekne haline getirerek dalış merkezi dalış destinasyonları oluşturulabilir.
Mudanya Gastronomi ve Seyahat Rehberi, Mudanya Zeytinyağ Müzesi, Zeytin ve Zeytinyağ Atölyesi, Kadın Üreticileri Pazarı, Girit Çarşısı, Balık Hasat Festivali, Mudanya’nı önümüzdeki dönem projeleri olabilir.

ÇEŞİTLİLİK SAĞLANMALI

Trilye aynı zamanda Yaşamın İyi Olduğu Kentler Ağı’na (CITTASLOW) katılmaya aday bir yerleşim yeri. Mudanya ve Trilye deniz sporları, dalış sporları, yelken sporlarının da daha fazla yapılacağı, yarışma ve etkinliklerle adının daha çok anılacağı bir adres aynı zamanda. Turizm çeşitliliğinin sağlanarak Mudanya’nın Türkiye’nin ve dünyanın en çok ziyaret edilmek istenen kentler listesine girmesini diliyoruz.