Eğitimciler dizilerden ne öğrenebilir?

Tutan dizileri analiz ettiğimizde görüyoruz ki her bölümün bir hikayesi var ve bütün bu küçük hikayeler tüm dizinin genel hikayesini besliyor.

Yani, altta temel bir hikaye var ve her bölümdeki küçük hikayeler bu ana hikayenin bir parçasını oluşturuyor.

Örneğin, “The Mentalist” dizisinde ana karakter ailesinin katilini arıyor ama her bölümde de ayrı bir cinayet çözüyor.

Derslerde bu şekilde kurgulanmalı. Her dersin genel ana bir hedefi olmalı ve her ünitenin de özel bir hedefi olmalı. Her ünite kendi içinde bütün olmalı ve aynı zamanda dersin genel hedefine hizmet etmeli.

Örneğin, tarih dersinin genel hedeflerinden bir tanesi “Tarih belirli bir bakış açısı ile yazılır.” olmalı ve öğretmen 1. Dünya savaşını işlerken, hem İngiltere’nin (kazanan), hem de Almanya’nın (kaybeden) bakış açısını irdelemeli.

ÇATIŞMA

Her dizide bir hikaye olması yetmiyor. Bu hikayenin iyi kurgulanması da gerekiyor. Yani, hikaye gerçek bir çatışma üzerine kurgulanmalı.

İyi dizilerde her bölümde bir çatışma çözülür ve dizinin geneli de başka bir çatışmayı çözer.

Aynı şekilde derste çatışma olmazsa, ders sevilmez. Sadece kuru bir anlatım yapan öğretmen ilgiyi toplayamaz.

Derste çatışma da “temel sorular” ile sağlanır: Romalı’lar sıfırı kullanmıyordu. Neden sıfır çıktı? Çevresel koşullar sosyal yapıyı nasıl belirler? Yazarlar okuyucuda bir duyguyu nasıl yaratır? Sanat, kültürü ne şekilde oluşturur ve yansıtır? Hem dersin, hem de her ünitenin bir çatışması olmalı.

KARAKTERLER

Her dizide bir sürü karakter ve her birinin de bir hikayesi vardır.

Dizide bu karakterlerin hikayeleri işlenir. Bazılarının hikayeleri derin işlenir, bazılarınınki ise yüzeysel.

Sınıfta öyledir. Her öğrenci bir karakterdir ama öğretmen çoğu zaman onların hikayelerini, yaşantılarını derse entegre etmez.

Onların hayatından uzak müfredatı işler. Halbuki onların hikayelerini işlemelidir. Çocuk derste kendisini bulmalıdır. Örneğin, Othello’yu işleyen bir öğretmen, kıskançlık duygusunu çocukların hayatıyla bağdaştırabilir.

SENARYO

Dizideki bazı hikayeler derinlemesine bazıları yüzeysel işlenir. Her hikaye derinlemesine işlenirse, ana hikayeden uzaklaşılır. Hiçbir hikaye derinlemesine işlenmezse, dizi yavan kalır.

Müfredattaki bazı konular da öyledir. Bazıları derinlemesine işlenmeli, bazıları yüzeysel. Başka bir deyişle, bazıları anlama seviyesinde, bazıları bilme.

Onun için müfredattaki konular ilk önce kavrama dönüştürülmeli, sonra da hiyerarşik sıraya konulmalıdır. Temel konular anlama seviyesinde derinlemesine işlenmelidir.

ANA KARAKTER

İyi dizilerin ana karakterlerine izleyenler hayranlık duyar.

Olumlu ya da olumsuz onu model alır. Karadayı’lar, Polat’lar türer.

Öğretmen dersin en önemli karakteridir aslında. Alanına aşık olan öğretmeni çocuklar model alır.

O öğretmen değerlerini, tarzını, prensiplerini, heyecanını ortaya koyar.

Çocuk öğretmeni seviyorsa, dersi de sever.

Sadece ders anlatan ve çıkan bir öğretmen model olamaz.

DERSLER DİZİ GİBİDİR

Aslında dersler dizi gibidir.

Hikayesi, çatışması, karakterleri, senaryosu ile iyi kurgulanan dizi tutar.

Aynı iyi kurgulanan bir ders gibi.

www.twitter.com/ozgurbolat