Çocuklar neden mantıksız davranır? (2)

(Yazıya devam etmeden önce, geçen haftaki yazımı buradan okumanızı tavsiye ederim. http://sosyal.hurriyet.com.tr/yazar/ozgur-bolat_313/cocuklar-neden-mantiksiz-davranir_40105985)

Ama kritik bir soruyu yanıtlamadık. Peki, çocuk mesajını neden direkt söylemiyor da objeler üzerinden mesaj vermeye çalışıyor?

OTORİTER AİLE

Aileler çocuklarıyla genelde üç şekilde ilişki kuruyor. Kurulan ilişki tarzı da çocuğunun iletişim şeklini belirliyor. Bunlardan bir tanesi otoriter ilişki tarzı.

Otoriter aileler, çocuklarıyla kontrolcü bir ilişki tarzı kuruyor.

Evde çok katı kurullar koyuyor ve çocuk buna uymak zorunda kalıyor. Çocuğun istekleri ve ihtiyaçları göz ardı ediliyor.

Çocuk itiraz ederse de, fikri ve duygusu çok kabul görmüyor.

Bu evlerde genelde korku hakimdir ve çocuk ailesinin sevgisini kaybetmekten korkar.

ESNEK AİLE

Bazı aileler de esnektir. Evde çok düzen (kural, rutin, tutarlılık gibi) yoktur.

Çocuğun çoğu istediği karşılanır ve çocuk sürekli talep eder. Böylelikle çocuk özkontrol geliştiremez.

Aile, çocukla baş edemediği zaman da otoriteye başvurur. Evde kaos oluşur. Bu evde de korku vardır. Ama bu ailede aile çocuğun sevgisini kaybetmekten korkar.

Bu aileler genelde endişelidir. Çocuk üzüldüğü an, anne onu neşelendirmeye veya gönlünü almaya çalışır.

İLETİŞİM TARZI

Bu iki ailenin de ilişki tarzı, duyguları bastırmak üzerine kuruludur.

Otoriter ailede baskı olduğu için, çocuk olumsuz duygusunu söylemekten korkar.

Çocuk “Duygumu söylersem, kabul görmem ve ailem bana kızar,” diye düşünür.

Esnek ailede ise olumsuz duygular endişe yarattığı için, çocuk olumsuz duygularını söylemekten çekinir.

Çocuk “Duygumu söylersem, annem/babam gerilecek ve bu duygumu yaşamama izin vermeyecek,” diye düşünür.

OBJE ÜZERİNDEN MESAJ

Bu iki aile türünde de çocuk duygusunu rahatça ifade edemediği için direkt söylemektense, objeler üzerinden söyleme yolunu seçer.

Bu strateji çocuk açısından inanılmaz mantıklıdır. Çünkü her iki aile türünde de çocuk duygusunu direkt söylerse, reddedilecek (otoriter aile) veya duygusu bastırılacaktır (esnek aile).

Obje üzerinden mesaj vermek, bu riskleri ortadan kaldırır.

Örneğin; “Anne, akşam olunca, yeteri kadar oyun oynayamadığım için üzülüyorum,” diyemez, “Güneş batmasın,” der.

Peki, hangi ailelerde büyüyen çocuklar, obje üzerinden mesaj vermez?

DEMOKRAT AİLE

Evde hem düzen kuran, hem de çocuğa özerklik veren aileler; çocuğuna duygu koçluğu yapar.

Bu çocuklar duygularını rahatça söylediği ve ailesi tarafından kabul gördüğü için duygularını ifade ederken farklı yollara başvurmazlar.

Örneğin; çocuk “Yunus yok,” diye ağlamaz, onun yerine “Anne ben sıkıldım gitmek istiyorum,” der.

Sinirlendiğinde de dolaylı yöntemler kullanmak yerine (saldırganlık veya küfür etmek gibi), öfkesini direkt ifade eder.

DUYGUYU İFADE ETME

Kısacası, çocuklara duygularını tanımayı ve ifade etmeyi öğretirseniz ve ardından bu duyguları anlayışla karşılarsanız, çocuk sizinle direkt iletişim kurmayı öğrenir.

Ama kızarsanız ya da üzülmesin diye olumsuz duygusunu bastırmaya çalışırsanız, çocuk dolaylı yöntemleri seçer. Hem çok sorun çıkartır hem de saldırgan olur.

https://www.instagram.com/dr.ozgurbolat/