Bir aynanın önünde tek başıma

Ertesi gün Hydra Adası’na gittim ve bu acıyla şiire vurdum kendimi. Aşağıdaki şiirler Hydra yalnızlığında, kendi sesimle boğulduğum günlerde yazıldı.

Sofya’dan Atina’ya gelmiştim (gitmiştim). 1 Mayıs 1979 günü Atina’da bir kitabım yayınlanacaktı. Yabancı dilde yayınlanan ilk kitabımdı. 1 Mayıs 1979 günü Yannis Ritsos 70 yaşına giriyordu. ‘Yannis Ritsos İçin On İki Şiir’i onun yetmiş yaşını kutlamak için yazmıştım.

1 Mayıs günü, Atina’nın Dafni Belediyesi Ritsos’un 70. yaşını kutlamak için bir tören düzenlemişti. Törene Ritsos’un yakınları, iç savaş ve direniş kahramanları davetliydiler.

Törende Ritsos’un başyapıtlarından biri, Helena adlı dramatik şiiri de okunacaktı. Törenin yapıldığı salona erken gitmiştim. Kapının önünde, şiiri okuyacak Helena giyimli güzel aktrisle sohbet ediyorduk. Yanımıza yaşlı bir kadın yaklaştı. Komünist kahramanlardan biriydi. Aktris benim kim olduğumu anlattı kadına ve kitabımı onun için imzalamamı rica etti. Gerekeni yaptım. Kadın kitaba biraz göz attı, sonra bana dönüp İngilizce ‘İyi Türkler de vardır!’ dedi. Ve içeri girdi. Yüreğimin bir el bombası gibi patladığını hissettim, gözlerim buğulandı. İnsanlığın evrensel kardeşliğine inanması gereken bir Yunan komünist bana ‘İyi Türkler de vardır!’ diyordu. ‘Çoğunluğu kötüdür!’ demek istiyordu.

Ertesi gün Hydra Adası’na gittim ve bu acıyla şiire vurdum kendimi. Aşağıdaki şiirler Hydra yalnızlığında, kendi sesimle boğulduğum günlerde yazıldı.

*

KARIMA, I

Gene bir adadayım sevgilim,

anlıyorum ki senin soluğun esiyor

Paros’tan bu taraflara.


Kınayacak beni yine usta ozanlar,

biliyorum, bu amansız bilge sarraflar,

böyle şeyler yazıyorum diye durmadan,

oysa ben seni ve ülkemi yazıyorum.


Uzakta:

seni damıtıyorum zakkum çiçeklerinden,

oğlum geçiyor tay adımlarıyla taş sokaklardan,

ülkemi seviyorum, bayrağımı seviyorum,

bir evren tutsağıyım,

ama kendi dilim var, onunla yazıyorum.

(Hydra, 5.5.1979)

İRDELEME


Her şey bana altmış yıl öncesini anımsatıyor:

- neden gelmişlerdi, nasıl gittiler?

- onlar neyi unutmamışlardı, çağlar boyunca?

- unutmayanlar var bizde de burada da.


Çanlar çalıyor, güzel bir kız bakıyor bana,

bir acıyı bir yanlışlığı yaşıyorum burada,

hele ‘iyi Türkler de vardır’ dedikleri zaman.


Sormak gerek onlara:

‘nedir iyi Türk olmak’ ya da,

‘iyi bilmem ne olmak?’

Bence,

horozların sabah sesiyle uyanmak,

uzatılan dost eli sevgiyle sıkmak

ve düşünmemek, dondurmamak geçmişi

bir saat kulesi halinde,

ama unutmak,

unutturmayan gölgesini bellek sarkıtlarının.

(Hydra, 8.5.1979)

*

On yıldır Yunanistan’a gitmiyorum. Ritsos’un ölümünden sonra bir kez gittim. Eski kuşak Yunan komünistlerinin hepsi kuşkusuz sözünü ettiğim kadın gibi değildi. Ama şundan eminim: Geçmişle yüzleşmek için kendi tarihini ve ulusunu aşağılayan bir Yunan’a rastlamadım!