Taner'den IMF sınavına katılanlara Bulgari saat

Oya BERBEROĞLU

Tam tarihini hatırlayamıyorum... Yine IMF (Uluslararası Para Fonu) toplantıları için ABD bulunuyordu Bakan Güneş Taner ve bürokratları.

Güneş Bey, kendisine dünyanın en pahalı ve tanınmış markası Church ayakkabı satın almıştı. Tabii bürokratlar da ‘‘Biz böyle ayakkabılar giyemiyoruz’’ gibisinden serzenişte bulunmuşlardı. Bunun üzerine de Taner, bürokratlarını hemen mağazaya götürmüş hepsine birer Church marka ayakkabı almış, hediye etmişti...

Ekonomiden Sorumlu Bakan Güneş Taner, yakın çevresinde cömertliğiyle tanınır. Hediye vermeyi de almayı da çok sever.

Güneş Taner, Sanayi Bakanı Yalım Erez ile iddiaya girmişti. ‘‘Biz yıllarca uğraştık bu Hal Yasa Tasarısı'nı Meclis'ten geçiremedik. Sen de çıkaramazsın’’ demişti Taner. Kısacası, Taner ile Erez, bu tasarı üzerine Bulgari marka saatine iddiaya girmişlerdi. Tasarı yasalaştı, Taner iddiayı kaybetti ve 10 bin dolarlık Bulgari saati Erez'e hediye etti. Bildiğim kadarıyla Erez bu saati kullanmıyor. Kullanmama gerekçesi konusunda çeşitli yorumlar var. Ama aktarmaya mezun değilim...

Uzun sözün kısası Bakan Taner, başkalarına da bu saatten hediye etti. IMF ile ‘‘Yakın İzleme Anlaşması’’ müzakerelerine katılan bürokratlara- çok yoruldukları için- birer Bulgari saat verdi. Türk tarafından görüşmelere kimler katılır, Merkez Bankası Başkanı, Hazine Müsteşarı, ilgili Müsteşar Yardımcıları, DPT Başkanı. Kulislerde konuşulduğuna göre 6-7 saat... Binlerce dolar...

Saatlerden pek anlamam. Markaları iyi bilen marka giyinen arkadaşım Fatih Altaylı'nın saatine bir bakayım dedim. O'nun ki de Bulgari. Ondan öğrendiğime göre, çelik ve altın olmak üzere üretiliyormuş bu saatler. Çelik olanlar biraz daha ucuzmuş. Fiyatlar 2 bin dolardan 20 bin dolara kadar değişiyormuş. Bu yazıyı sevgili Fatih'in bana yaptığı bir gıcıklıkla noktalıyorum: ‘‘Var takar, yok bakar...’’

Özal Bulgaristan'da ne arıyor?

AHMET Özal, Bulgaristan'da yatırıma, ticarete hazırlanıyormuş... Geçen haftayı orada geçirmiş, bir dizi görüşme yapmış. Gazetelere demeçler vermiş. ‘Bankacılık, hizmet sektörü, sigortacılık gibi alanlara kayın’ gibi önerilerde bulunmuş... ‘‘Beni Mesut Yılmaz gönderdi, buradaki yatırım olanaklarını araştırıyorum’’ demiş... (Başbakan Mesut Yılmaz da bir aksilik olmazsa 11 Temmuz'da Bulgaristan'ın Başkenti Sofya'da olacak.)

Bulgaristan'da iş yapan dostlarımla görüştüm:

Merhum Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın büyük oğlu Ahmet Özal, bazı Türk ve Bulgar işadamlarıyla, Sofya'nın en şık oteli Kempinski'de, öğle yemeğinde buluşmuş. Toplantıda Bulgaristan Ticaret Bakanlığı'ndan bir bürakrat da varmış. Sonra özel görüşmeler de yapmış Özal. Ticaretle ilgili yatırım olanaklarını araştırdığını anlatmış. 10 milyon dolarlık bir yatırım yapacağından söz etmiş. Bir banka almayı düşünüyormuş. (Almanya'da banka kurmuş ve batırmıştı hatırlayacaksınız.) Bulgaristan'dan Türkiye'ye elektrik ihracıyla ilgileniyormuş.

Ahmet Özal, Bulgaristan'da yayınlanan, en çok satan (600 bin tiraj) günlük gazete Trud'a da demeç vermiş. Bu gazetenin 24 Haziran tarihli nüshasında çıkan röportajında Özal özetle şöyle diyor:

‘‘İki ülke arasındaki ticaret hacmi büyümeli. İyi bağlantılar yapacağımızı ümid ediyorum. Babam, ticaret hacmi 1 milyar dolar olmalı demişti. Bunun üzerine çıkmamız gerekiyor. Görüşmelerimden memnunum. Burası Türkiye için önemli bir kapı. İyi bir özelleştirme programınız var...

Babam öldükten sonra siyaset ve ekonomide büyük sorunlar oldu...’’

‘‘Naim Süleymanoğlu'nu yendim’’ başlığıyla çıkan röportajında Özal, soru üzerine manevi kardeşi Naim'le (Dünya halter şampiyonu) görüştüğünü belirtiyor ve onunla nasıl güreş tuttuğunu, nasıl yendiğini de anlatıyor: ‘‘Bilek güreşinde sadece ben yendim O'nu.. 5 saniyede bitirdim. Tesadüf mü acaba diyerek üç kez babamın önünde güreş yaptık ve yendim. Naim de itiraf etti ki ‘bu güreşte beni yenen tek kişi sensin’ diye...’’

Ahmet Özal’ın bu yeteneği babası ve amcalarından geliyor olmalı.

Emlak Bankası'nda silahlar poşete

EMLAK Bankası alem bir yerdir. Bir kamu bankası olarak çiftlik gibi kullanılmasıyla, batak kredileriyle, hortumlanmasıyla, hapse giren sonra da kaçan, makam odasında güreş tutan genel müdürleriyle...

Yeni yönetimle birlikte bir silah muhabbetidir gidiyordu bu Banka'da. Yeni kadrolaşmalar, bellerde silah Genel Müdürlük’te dolaşmalar, şarjör harekatı... Senin kurşunun mu daha uzağa gidiyor... Yok benim müdürümün silahı şöyle sedef kakmalı muhabbetleri. Herkeste bir korku. Burası neresi kardeşim banka mı atış alanı mı?

Neyse, Emlak Bankası Genel Müdürü Erdin Arı ile Genel Müdür Yardımcısı Hikmet Aytek'in genelgesi yayınlandı da çalışanlar nefes aldı. Radikal Gazetesi'nden Ruhi Sanyer, adı geçen ‘‘Silah bırak’’ genelgesini de içeren yazısıyla konuyu kamuoyunun gündemine getirdi.

Şimdi bu Banka'da silahlar poşete giriyor. Kolayca silah taşıma ruhsatı alan onlarca kişi de dahil tüm silahlılar bellerindeki veya çantalarındaki silahları kapıdaki güvenlik görevlilerine teslim ediyorlar. Onlar da bu silahları poşete koyup çekmeceye atıyorlar. İş çıkışı teslim ediyorlar.

400'ü aşkın şubesi olan Emlak Bankası'nda silah merakı sadece Genel Müdürlük'le sınırlı kalmamış. Şubeler de hızla silahlanıyormuş. Genelge umarım şubeleri de kapsıyordur...

Ziraat Sofya'da

BULGARİSTAN ile siyasi ve ekonomik ilişkiler son bir yılda olumlu seyre girdi. Siyasi trafik çok hızlı. Karşılıklı bakanlarımız gidip geliyor. Neredeyse haftada bir.

THY'nın Avrupa'da uçmadığı tek Başkent Sofya idi. Kasım ayından bu yana seferler yapılıyor.

İki yıldan beri yabancılara banka açma lisansı verilmiyordu. Ziraat Bankası şube açma iznini aldı. Çok uğraş verildi. Üstelik Bulgaristan'ın Diyanet İşleri'nden kiralandı bina, 10 yıllığına.. Türk ve Bulgar 30 kişi istihdam edecek. Türk işadamlarının en büyük sorunlarından biri de banka olmayışıydı. Bulgaristan'daki tek Türk bankası olacak olan Ziraat'in Sofya Şubesi'ni Başbakan Mesut Yılmaz hizmete açacak. Ziraat Bankası Genel Müdürü Selçuk Demiralp, ‘‘Tüm bankacılık hizmetlerini sunacağız. Üç yıldır şube açmak için uğraşıyorduk. Sayın Mesut Yılmaz'ın gayreti, bizzat devreye girmesiyle izni alabildik’’diyor.

Serbest Ticaret Anlaşması da önümüzdeki ocak ayında yürürlüğe girecek. Hangi malların gümrüksüz ticaretinin yapılacağı henüz belli değil. Başta ticarete konu malların yüzde 80'ninin gümrüksüz olacağı söyleniyordu ama bu oran yüzde 50 olacakmış duyduğuma göre.

Serbest pazar ekonomisine geçen, 8.5 milyon nüfuslu bu ülkede yaklaşık 1 milyon Türk yaşıyor. Bulgaristan'daki yabancı yatırımların tutarı 1 milyar 250 milyon dolar civarında. Yatırımda ilk sıraları, Almanya, Belçika, Hollanda, ABD, İngiltere, Avusturya alıyor. Türkiye 13. sırada.. Türk yatırımlarının 60 milyon dolar civarında olduğu tahmin ediliyor. Şişe Cam'ın, Işıklar Holding'in (kağıt fabrikası), Sudi Özkan'ın (otel-kumarhane), Yeşil Tekstil'in, Saka Korkmaz'ın (Şeker fabrikası), Sönmezler'in yatırımları var. Mudurnu da orada.

İki ülke arasındaki ticaret hacmi 550 milyon dolar civarında. Serbest Ticaret Anlaşması’nın yürürlük kazanmasıyla 1 milyar doların aşılacağı tahmin ediliyor. Bavul ticareti de çok revaçta...

---