Oya Berberoğlu: S. S. Demirel'in ilk S'sini bilen var mı?

Oya BERBEROĞLU

Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in bir isminin de Sami olduğunu biliyor muydunuz?.. Etrafımda küçük bir test yaptım. Bilen çıkmadı. Yalçın Bayer dışında. Yalçın Bey, ‘‘Hatta Süleyman Sami Gündoğdu'dur’’ dedi.

Soyadı kanunuyla da Demirel soyadı alınmış tabii.

Esas anlatmak istediğim Türkiye'nin Eisenhower Fellow'ları.

ABD'nin eski Başkanlarından Eisenhower'in adını taşıyan vakfın bursiyerlerinden söz etmek istiyorum. Geçenlerde elime bir liste geçti.

İlk başta Süleyman Sami Demirel'in adı var. Cumhurbaşkanı Demirel 1954-55 yılında bu burstan yararlanmış ilk Türk. O şanslıymış bir yıllık bir bursa denk gelmiş... Burslar iki aylık süreyi kapsıyor artık.

Eisenhower Vakfı, dünyanın çeşitli ülkelerinden, kendi alanlarında potansiyel lider adaylarına burs veriyor. Barış ana teması üzerine ortak bir dünya görüşü oluşturmaya çalıştığı belirtiliyor. Bu burs programına katılanlar hem ABD'yi hem diğer bursiyerleri tanıyorlar ve kendi ülkelerini tanıtma olanağına kavuşuyorlar. Tabii bu tanış durumu ileriki dönem hayatlarında müthiş kolaylıklar sağlıyor. Gittikleri ülkelerde kapılar hemen açılıyor...Şimdiye kadar dünyada 2000 kişi Eisenhower bursiyeri olmuş. Bakan iken bu burs programına seçilen, katılanlar dahi var.

Türkiye'den de şu ana kadar 38 kişi söz konusu etkinlikten geçmiş.

Çeşitli ülkelerden toplam 10 kişiye bu olanak tanınıyor her yıl. Ancak 10 yılda bir 10 kişi tek bir ülkeden de seçilebiliyormuş. Örneğin 1993 yılında Türkiye'den seçilmiş 10 kişi.

Süleyman Demirel ile başlayan döneminde kimin katılacağına ilişkin seçim ABD Elçiliği kanalıyla olmuş. Sonraki yıllarda bu burstan yararlanmış olan Türkler öneride bulunmuşlar. Üç isim öneriliyormuş bunlardan biri vakıf tarafından seçiliyormuş.

Siyasiler bir kenera iş dünyası ve bürokrasiden bazı tanıdığım isimlere de bu listede rastladım. Onlardan öğrendiğime göre söz konusu bursa varsa eşinizle birlikte katılabiliyormuşsunuz. Eşlere ayrı program yapılıyormuş. Burs sonunda iki aylık intibalarınızı anlatıyor, kendi ülkeniz açısından da presentasyon yapıyormuşsunuz. Belirli bir dünya bakışı, asgari müştereklerde birleşme sağlanıyormuş.

En önemlisi de herhalde ülkenizin tanıtımı oluyor.

Türban, Merve, ajan, ABD vatandaşlığını tartıştığımız şu kriz girdabında bir başka boyut da böyle işte...

Eisenhower Fellow'u Türkler'in listesi

Süleyman Sami Demirel, Mahmut Şevket Sipahi (vefat etti), Nezir Kırdar, Veli Aytekin, Eşref Erkmen (Vefat etti), Ethem Uz, Vedat Mehmet Ayker, Şükrü Kaya, Şaban Karataş, Serbülent Bingöl (Vefat etti), Enver Ediger (Vefat etti), Cemil Cahit Yalgın, Mehmet Nejat Akın, Erol Akleman, Atilla Aybay, Kemal Özinönü, Fethullah Özelçi, Duran Taraklı, Akın İzmirlioğlu, Erdal Kabatepe, Faruk Seyrek, Engin Ural, Okan Karagözoğlu, Yurdakul Yiğitgüden, Atıf Akdaş 1993- Yılmaz Argüden, Aydın Ayan, Sedef Baykal, Nazan Bilgel, Murat Diren, Nilüfer Narlı, Onur Karabacak, Yüksel Türkili, Deniz Ünal, İsmail Üstel 1993-, Ömer Karahan, Leyla Çelikel ve bu sene giden Cüneyt Sezgin. 1999 yılı için seçilen Cüneyt Bey, Osmanlı Bankası Genel Müdür Yardımcısı.

İstihdam garantili kurs

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Hakan Tartan, iki yeni uygulamayı hayata geçirdi. Bunlardan ilki, iş kazaları ve meslek hastalıkları bakımından riskli bulunan işkollarında kısa süre önce Check-Up'ların başlatılması. Yoğun ve yaygın sağlık, hijyen ve güvenlik taraması yapılıyor.

Pilot olarak Manisa, İzmir, Kocaeli, Zonguldak ve Bolu'daki uygulama kademeli olarak diğer illere yayılacak.

Döküm, metal, tekstil, kurşun ve gemi sökümü sanayii ile mineral lifleri üreten ve kullanan işyerlerinde yapılıyor öncelikle bu taramalar.

İşçilerin akciğer fonksiyonlarına bakılıyor. Kanlarında kurşun ölçümleri ve duyum testleri yapılıyor. İşyerleri de toz, gaz, gürültü ve aydınlatma ölçümleriyle test ediliyor.

Sizlere duyurmak istediğim, çok heyecanlandığım bir diğer uygulama ise istihdam garantili işçi eğitimi.

Bu kurslar için 1 trilyon 213 çlıyor. Toplam 68 ilde bu sene yoğunlaştırılacak bu işgücü yetiştirme kurslarında eğitim verilecek 24 bin 798 işsiz yurttaşımız meslek ve iş sahibi olacak. Üç kategori var. İstihdam garantili kurslar-kendi işini kurma kursları ve özürlülere yönelik kurslar.

Kursiyer sayısı bakımından imilyar 500 milyon lira kaynak ayrıldı. İşsizleri iş sahibi yapmayı amalk sırada yer alan iller İstanbul, İzmir, Eskişehir, İçel, Şanlıurfa, Çankırı, Samsun, Hakkari, Kütahya, Kastamonu, Isparta ve Bursa.

Bu proje, yatırımcılara kalifiye iş gücü sunması, verimliliğin artması bakımından da çok önemli.

Öyle bir planlama ve koordinasyon yapılmış ki; örneğin yeni bir yatırım var. Diyelim ki Van'da bir salça fabrikası kuruluyor. Kaç işçi istihdam edileceği, kapasitesi belli. Yatırım bitene kadar bu işte çalışabilecek kalifiye işçiler yetiştirilecek ve fabrika üretime açıldığında iş hazır işçi hazır...