Yüksek aidat ödememek için ne yapmalısınız?

ÇOK SAYIDA TESİS YÜKSEK AİDAT DEMEK

1) Bir siteye taşınırken, yüksek aidat ödememek için nelere dikkat edilmeli?

AVUKAT Kısacık: Apartman ve sitede yaşamaktan kaynaklanan birçok sorun var. Bunların belki de en önemlisi kiralarla yarışır hale gelen site aidatları. Özellikle de kış aylarında aidatların yüksekliğinden şikâyet artar. Bu nedenle bir siteden daire alırken, aidatın artmasına neden olan unsurları en baştan dikkate almalıyız. Bir sitenin tek giriş çıkışı mı var inceleyin. Çünkü bir sitede, bir yerine üç giriş-çıkış varsa, güvenlik ve personel sayısı artacağı için aidatı da daha fazla olacaktır. Açık-kapalı havuz, hamam, sauna, yapay gölet, şelale gibi tesisler varsa bunların işletme, bakım, onarım, personel giderleri aidatı artıracağından yüksek aidat ödeyeceğinizi en baştan kabul edeceksiniz. Aynı şekilde binanızın yalıtımı yoksa, kapı-pencerelerden soğuk hava giriyorsa ısınma gideriniz artacaktır. Kışın 3-4 ay evinizde oturmuyor veya başka yerdeki evinizde veya çocuğunuzun yanında kalıyorsanız satın alacağınız dairenin ferdi sistemle ısınan bir binada olmasına dikkat etmelisiniz. Merkezi sistemle ısınan bir binada kışın 3-4 ay oturmasanız da ısınma giderlerine katılmak zorundasınız. Çok sayıda tesisi, personeli olan merkezi sistemle ısınan, yalıtımı yeterli olmayan bir siteden daire alıyorsanız, ülkedeki tüm fiyat artışlarının sizi fazlasıyla etkileyeceğini, bağımsız bölüm sayısı sizin siteye yakın olanlar da dahil olmak üzere diğer sitelere göre çok daha yüksek aidat ödemek zorunda kalacağınızı baştan kabulleneceksiniz. O halde bir siteden daire alırken, mevcut ve olası aidat miktarlarını dikkate alacaksınız. İhtiyacınıza göre ev alırsanız, kullanmadığınız hizmetler için para ödemekten kurtulursunuz.

2) Sitedeki arsa sahiplerine, yükleniciye ait boş dairelerinin aidatlarını kim karşılar?

Sitenizde yüklenici ve arsa sahipleri kendilerine ait henüz satamadıkları boş dairelerin aidatlarını yasalara aykırı olsa da ödememeleri durumda sorun çıkar ve gider artar. Ortak yaşam kültürüne sahip olamayan, aidatını düzenli ödemeyen kişilerle, ortak tesisleri kırıp döken kişilerin çoğunlukta olduğu bir sitedeyseniz bunların da aidatı artıracak hususlar olduğunu da öngörmeniz gerekir. Binlerce kişinin yaşadığı bir sitedeyseniz YP de bu siteye özgü yapılmadıysa, site sınırlarının içinde kamuya terk edilmiş alanlar bulunuyorsa ve belediye, sitenizden bu nedenle ecrimisil adı altında para istiyorsa; bunun da aidatı artıracağını baştan kabulleneceksiniz. Giriş kattan daire aldıysanız kullanmadığınız asansör giderinden sorumlu olduğunuzu bileceksiniz. Kira miktarı gibi aidat ödemek istemiyorsanız, aidatımız çok fahiş diye şikâyet etmek istemiyorsanız, bir siteden daire alırken tüm bu hususlara dikkat edeceksiniz.

YÖNETİM PLANINI MUTLAKA İNCELEYİN

3) Aidat paylaşımında ‘Yönetim Planı’ önemli mi?

Çok önemli. Aidatın hakkaniyete uygun paylaşılmasını temin için YP’nin çok özenli ve sitenize özgü hazırlanmasını sağlayacaksınız. YP’nin önemini iş işten geçtikten sonra fark etmek işe yaramayacağına göre, inşaat aşamasında bir daire alıyorsanız YP’nin hazırlanmasında etkin olmaya çalışmalısınız. Bunu satış sözleşmesine koymalısınız. Sizin yazılı imzanız olmadan YP’nin tapuya verilemeyeceğini aranızdaki satış sözleşmesine yazabilirsiniz. Arsa sahibiyseniz de aynı şekilde, sizin yazılı onayınız olmadan inşaatın yapımını üstlenen yüklenicinin YP’yi tapuya veremeyeceğini yazarsınız. Her iki halde de buna uyulmaması halinde yüklü miktarda cezai şart eklersiniz.

TOPLU YAPIYA GEÇMEMİŞ YÖNETİMLER AİDAT TOPLAYABİLİR Mİ?

4) Okur D.G: Sitemiz onlarca parselden oluşan 27 bin metrekare büyüklüğünde. Toplu Yapı Yönetim biçimine geçmedik. Sitemizde 200 TL olan aidat borcunu ödemek istemeyen avukat bir malikimiz var. Site yönetiminin usulsüz olduğunu ve yasal olmayan yönetimin gider avanslarını toplayamayacağını iddia ediyor. Bu geçerli midir? Toplu yapıya geçmemiş site yönetimleri aidat toplayabilir mi?

Toplu yapıya geçip geçmemek, tapuda ve mahkemelerde toplu yapı sayılıp sayılmamak ülkemizin genel bir sorunu. O siteye özgü tüm ayrıntıları bilmeden cevap vermek doğru olmaz aslında. Örneğin, siteyi oluşturan bu onlarca parselin YP’lerini incelemek gerekir. Tek bir YP mi var? Her parselde ayrı YP mi var? YP’leri ayrı ayrı ise YP’lerinde bu parsellerin birlikte yönetileceğine ilişkin düzenlemeler var mı, yok mu? Bu onlarca parselin birlikte yönetilmelerini gerektiren bir zorunluluk var mı?

Örneğin, bütün parsellerdeki malik ve kiracıların yararlandığı havuz, sosyal tesis, çocuk parkı, ortak jeneratör, otopark, merkezi ısınma sistemi gibi ortak alan, yer ve tesis var mı? Merkezi yönetim dışında blok yapıların veya parsellerin ayrı yönetimleri, ayrı bütçeleri var mı?

Okuyucumuzun, bahsettiğimiz bilgi ve belgelerle birlikte bölgesindeki hukukçulardan destek alarak hareket etmesi gerekir. Sadece şu kadarı söylenebilir: Üst yönetimin verdiği ve itiraz eden malikin de yararlandığı acil ve zorunlu bir iş ve hizmet varsa onun gideri elbette istenebilir. Dikkat edilecek husus, site toplu yapı hükümlerine uygun olarak yönetilmiyorsa; KMK’nın hükümleri uygulanmaz. Davaya sulh hukuk mahkemesi değil, asliye hukuk mahkemesi bakar. Yapılacak bilirkişi incelemesinde de KMK hükümlerine göre inceleme yapılmaz. YP’deki düzenlemelere ve sebepsiz zenginleşme ve/veya vekâletsiz iş görme hükümleri dikkate alınarak hesap yapılır. Dolayısıyla burada gerçekleşen gider hesabı önem kazanır. Dönem sonu gerçekleşen gider hesabı yapılmalı, bulunan miktardan ne kadarının itiraz eden malikten yukarıda belirtilen kurallara uygun olarak talep edilebileceği bulunmalıdır. Bu yapılmadan her ay düzenli olarak sabit bir aidat istemek ve dönem sonu gerçekleşen gider hesabını mahsuplaşmayı yapmamak doğru olmaz.”