‘Aile konutu’ kime kalır?

ÖNCE özetle okurum B.U.’nun sorusu: “Annem ve babam 29 yıldır evliler. Bu evliliklerinden doğan tek çocuk benim. Babamın ilk evliliğinden üç çocuğu daha var. Babamın 3 ev ve 1 yazlığı var. Kışı İzmir’de, yazı Özdere’deki yazlıkta geçiriyorlar. Resmi ikametleri İzmir’de. Allah gecinden versin, babamın vefatı halinde annemin ve benim gerekirse üzerine yetmeyen tutarı nakit ödemek kaydıyla yazlık ve kışlık evi satın alabilmemiz mümkün mü? Diğer kardeşlerimin bize satmama hakları var mı? Annemin 29 yıllık yaşantısının devamı için ne yapabiliriz?”

AİLE KONUTU SAĞ KALAN EŞİN

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi eski üyesi avukat Mustafa Ateş’e B.U.’nun sorusunu yönelttim. Ateş, “aile konutu”nun mülkiyeti konusunda bakın ne dedi:

“Türk Medeni Kanunu’nun, 652. maddesinde ayrıntılı düzenleme yapılmıştır. Madde, ‘Eşlerden birinin ölümü halinde tereke malları arasında ev eşyası veya eşlerin birlikte yaşadıkları konut varsa; sağ kalan eş, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebilir’ şeklinde.

KIZI OLARAK TALEP EDEMEZSİNİZ

Kanunda açıkça belirtildiği gibi bu hak sadece sağ kalan eşe tanınmıştır. Sağ kalan eş dışındaki mirasçılar, miras bırakanla birlikte yaşadıkları konut ve ev eşyalarının mülkiyetinin kendisine verilmesini veya intifa (yararlanma) hakkı tanınmasını isteyemez. Kızı olarak siz ve diğer kardeşleriniz bu talepte bulunamazsınız.

YAZLIK İÇİN BU HAK KULLANILAMAZ

Bu hakkın kullanılabilmesi için öncelikle çiftin birlikte oturdukları bir ortak konut olması ve vefat eden eş adına tapuda kayıtlı olması gerekir. Sağ kalan eş sadece ‘aile konutu’ olarak özgülenen konut ve içindeki eşyalar için bu talepte bulunabilir. Yazlık tabir edilen konut için bu hakkını kullanamaz.

AİLE KONUTUNU AİLE BELİRLER

Konutun, ‘aile konutu’ olduğu veya hangisinin ‘aile konutu’ olduğu konusunda ihtilaf olursa mirasa ilişkin davaya bakan mahkeme, sağ kalan eşe aile mahkemesinde dava açması için süre verir. Aile mahkemesince, o taşınmazın ‘aile konutu’ olduğu tespit edilirse; miras davasına bakan mahkemece sağ kalan eşe bu konutun mülkiyeti veya intifa hakkı tanınır.

Sağ kalan eşin, ‘miras payı’ bu konutun değerinden daha az ise eksik kalan kısmı diğer mirasçılara öder. ‘Miras payı’, konutun değerinden fazlaysa mirastan alacağına mahsup edilir. Sonuçta sağ kalan eş, o taşınmaz evlenmelerinden önce bile edinilmiş olsa; vefat eden eşin ölümü tarihinde birlikte yaşadıkları ‘aile konutu’ ve eşyalarının mülkiyetini veya intifa hakkını miras payına istinaden isteyebilir. Bu hakkını sadece bir konut için kullanabilir.”

BABAM EVDEN KOVSA NAFAKA ALABİLİR MİYİM

İkinci e-posta 17 yaşındaki E.D.’den. E.D., “Babam eğitimimi yarım bıraktırdı, açık liseye yazıldım. Yapamadım. Babam beni evden kovsa ya da reddetse ne yapabilirim” diye sormuş. E.D.’nin sorusunu da Ateş yanıtladı. TMK’nın 327. maddesine göre babanın “reşit” olana kadar çocuğuna “bakım borcu” olduğunu, 328. maddeye göre ise eğitimi devam ediyorsa sona erene kadar mali gücü oranında bakmakla yükümlüğünün sürdüğünü vurgulayan Ateş, şu değerlendirmeleri yaptı:

“E.D. 17 yaşında, yani reşit değil. Babanın henüz reşit olmayan çocuğunu evden kovması velayet görevinin ağır ihmalidir. E.D. evden kovan babasına karşı hem nafaka hem de velayetin kaldırılması davası açabilir. Barınabileceği yer yoksa Çocuk Mahkemesi’nden barınmaya ilişkin koruma kararı isteyebilir. Koruma kararı verilirse devlete ait bir yurtta barınması sağlanır. Korunma kararı verilmesi de babasına karşı ayrıca nafaka davası açılmasına engel değildir.”