2. el otomobil alacaklar dikkat!

İKİNCİ el otomobil almak ekonomik olarak daha avantajlı olmasına rağmen belli riskleri de beraberinde getiriyor. Otomobilin kazalı olup olmadığı, motorunun durumu, kaç kilometrede olduğu dikkat edilmesi gereken noktalar... Bu riskleri ortadan kaldırmaya dönük olarak 1 Nisan’dan itibaren ikinci el araç alım-satım işlemlerinde gerekli belgelere yetkili ekspertiz merkezi raporunun da eklenmesi zorunluluğu getirildi.

Ekspertiz raporu almalarına rağmen araçta sıkıntı yaşayan okurlarım nereye ve nasıl başvuracaklarını soruyorlar. Sigorta hukuku avukatı İbrahim Buğrahan Yazıcı, sorularınıza yanıt olabilecek şekilde bakın hangi değerlendirmeleri yaptı...

SATIŞTA EKSPERTİZ RAPORU ZORUNLU

‘İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik’in 1 Nisan’da yürürlüğe giren düzenlemesine göre ikinci el araç alım–satımını iş olarak yapan gerçek ve tüzel kişiler araç satımından önce eksper raporu almakla yükümlü hale geldi. Bu raporda, satışta en çok karşılaşılan sorunlardan aracın kilometresi ve geçmiş hasar bilgileri, aracın modeli, yılı vb özellikleri ayrıntısıyla yer alacak. Raporun ücreti satışın alıcı kaynaklı iptali durumları hariç satıcı tarafından ödenecek. Zorunlu durumlarda bu raporun alınmaması halinde noterlerde satış işlemi yapılamayacak. Ancak araç alım–satımını iş olarak yapmayan gerçek-tüzel kişiler arasındaki alım-satımlarda raporun alınması zorunlu değil.

YÖNETMELİK SIKINTILARI ÇÖZECEK Mİ?

Emniyet Genel Müdürlüğü ve Türkiye Noterler Birliği verilerine göre 2018 yılı Ocak–Ekim ayı arasındaki ikinci el araç satışı 4 milyon 580 bin 681 adettir. Mahkemelerde ihtilaflara dönük binlerce derdest dava var. Bu sebeple yönetmelik yeterli olmasa da ikinci el satışlarda yaşanan sıkıntıları bir ölçüde azaltabilir. Yönetmeliğin 14/5. fıkrasında, ‘Ekspertiz raporunu düzenleyen kişiler ekspertiz raporundaki bilgilerin taşıtın gerçek durumunu yansıtmamasından sorumludur’ hükmü yer alıyor. Böylece, 1 Nisan’dan itibaren eksper raporu alınması zorunlu satışlarda, satıcı ile birlikte raporu düzenleyen firmaların da hukuki sorumluluğu vardır.

160 BİN KİLOMETRE VE 8 YAŞ KRİTERİ

Yönetmelikle eksper raporu zorunluluğu araç alım-satım işi yapmayan kimseler arasındaki alım–satımlarda ve aracın 160 bin kilometre veya 8 yaş üzerinde olması durumunda kapsam dışı bırakılmıştır. Ülkemizde ikinci el ticaretinin neredeyse yarısının 10 yaş ve üzeri araçlarda olduğu düşünüldüğünde, 8 yaş sınırlaması birçok aracı kapsam dışı bırakacağından, belirtilen yaş sınırının fiili durumla örtüşmediği kanaatindeyiz.

YA SAHİBİNDEN 2. EL ALANLAR?

Zorunluluk olmasa dahi tüm ikinci el araç alım-satımlarından önce ekspertiz incelemesi yaptırılmasının yaşanan mağduriyetleri azaltacağı ve ileride muhtemelen açılacak davalarda önemli bir delil teşkil edeceği kanaatindeyiz.

NEREYE DAVA AÇILABİLİR?

Yönetmeliğin 15. maddesinde düzenlenen ‘Garanti’ başlıklı bölümde, araç alım-satımı işi ile uğraşan kimselerden araç satın alınması halinde, alınan aracın 3 ay veya 5 bin kilometre boyunca işletmenin garantisi altında olduğu belirtilmiştir. Araçta garanti süresi içerisinde bir sıkıntı meydana gelmesi halinde öncelikle şirkete başvurulmalıdır. Garanti, ücretsiz onarımdan aracın değiştirilmesine kadar hak ve yükümlülükler getirmektedir. İkinci el satışı yapan bir şirket ise ve aracı ticari amaçla satın almış ise görevli mahkeme asliye ticaret mahkemesidir. Bu hal dışında ‘ayıplı mal’ ile ilgili açılacak davalarda görevli mahkeme tüketici mahkemesidir. Tüketiciler yerleşim yeri çevresinde bulunan tüketici mahkemelerinde dava açabilirler. Aracın satımından önce araç kilometresiyle oynandığının fark edilmesi halinde Yargıtay içtihatları uyarınca ‘nitelikli dolandırıcılık’ suçlaması ile ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvuru hakkı da saklıdır.”