Salgın ne zaman bitecek

Kesinlikle haklıyız ama ne var ki henüz hiçbirimiz “COVID-19 ne zaman sona erecek? Bu salgın ne zaman bitecek?” sorularına kesin bir yanıt verebilecek durumda değiliz. Bunun birçok nedeni var. O konulara girip kafanızı karıştırmak istemem. Ama salgın matematiğini iyi bilen uzmanlar için salgının bittiğini gösterecek en önemli kriterlerden birinin “kabul edilebilir enfeksiyon oranları” olduğu kesindir. Ama bilelim ki maalesef henüz o noktada değiliz. Diğer taraftan salgındaki gelişmeler ve sürecin özellikle etkili aşıların devreye girmesinden sonra bizim lehimize döndüğünden hiç şüpheniz olmasın.



BİR UYARI
KASIMA DİKKAT 

SON 3-4 haftada birdenbire patlama yapan COVID-19 vaka sayılarında bu hafta başı itibarıyla yüz güldürücü bir azalma var. Geçtiğimiz günlerde 400 binli rakamları aşan haftalık vaka sayıları 200 binlerin altını test etmeye başladı. Bu görüntü salgın matematiğini bilenler için 7. dalganın da yavaş yavaş sönmeye başladığına işaret ediyor. Ama yine bilelim ki toplum sağlığı ve bulaşıcı hastalıklar uzmanları bizi kasım başlarında ortaya çıkabilecek yeni bir kış öncesi 8. dalgaya karşı da uyarıyor. Ömrümüzden 3 yıla yakın bir zaman dilimini çalan, sosyal ve ekonomik yapımızı daha da önemlisi bedensel ve ruhsal sağlığımızı ciddi ölçüde bozan bu “püsküllü bela”dan eğer daha hızlı ve daha az kayıp vererek kurtulmak istiyorsak “kasım başlarında ortaya çıkacağı tahmin edilen yeni bir dalgaya karşı” şimdiden hazırlıklı olmamızda fayda var. Eğer o dalgayı da bu son dalga gibi hafif sıyırıklarla atlatabilirsek önümüzdeki kışı daha rahat geçireceğiz.

BİR ÖNERİ
AYNI SAATTE YATIP KALKIN

UYKU sağlığı genel sağlığın ayrılmaz bir parçası. “Düzenli uyku, sağlıklı gelecek” sloganı son derece doğru, yerinde ve önemli. Yeni araştırmalar yatma ve uyanma saatlerinin aynı zaman dilimlerine denk gelmesinin de önemli bir “uyku sağlığı ayrıntısı” olduğunu gösteriyor. Aynı saatte yatıp kalkanların psikomotor performanslarının daha güçlü, ruh sağlıklarının daha güvenli, öğrenme ve odaklanma yeteneklerinin daha yüksek olduğunu gösteriyor. İsterseniz gelin “Dünya Uyku Tıbbı Derneği”nin düzenli bir uyku için önerdiği ilk 10 adımı yeniden hatırlayalım.

İYİ BİLGİ
DÜZENLİ BİR UYKU İÇİN 10 ADIM

ADIM 1: Uyuma ve uyanma zamanlarınızı sabitlemeye ve değiştirmemeye gayret edin.

ADIM 2: Gün içi dinlenme uykularına yani şekerleme yapmaya alışık biri iseniz bu süre asla 45 dakikayı aşmasın.

ADIM 3: Uyku saatinizden önceki 4 saat içinde sakın alkol almayın, sigara kullanmayın.

ADIM 4: Uyku saatinizden önceki 6 saat içinde -özellikle kafeine hassas biriyseniz- kafein içeren herhangi bir şey yiyip içmeyin. (Kahve, çay, enerji içecekleri, kafeinli ağrı kesiciler, çikolata)



ADIM 5: Uyku saatinizden önceki 4 saatlik zaman diliminde hazmı güç ağır gıdalar, baharatlı besinler, şekerli yiyecekler (tatlılar) tüketmemeye gayret edin.

ADIM 6: Düzenli egzersiz yapın ama egzersizlerinizi uykudan önceki 3-4 saat öncesinde tamamlamış olun.

ADIM 7: Rahat bir yatak edinin.

ADIM 8: Yatak odanızın ısısı uygun olsun -ideali 22 derece ve altıdır-. Yatak odanızı mutlaka havalandırın.

ADIM 9 :Yatak odasındaki ışık ve sesleri olabildiği ölçüde azaltın.

ADIM 10: Yatak odanızı, çalışma veya dinlenme odası olarak kullanmayın.

KÖTÜ HABER
UYKUSUZLUK KALP KRİZİ RİSKİNİ DE ARTTIRIYOR

UYKUSUZLUĞUN pek çok sağlık sorununun tetikçisi de olabileceğini gösteren kanıtların sayısı her gün biraz daha çoğalıyor. Mesela yeni bir araştırmada, uykusuzluk sorununun kalp hastalarında “kalp krizi riski”ni yüzde 16 arttırabileceği gösterildi. Bu araştırmada 1068 kalp hastasının verileri yaklaşık 4 yıl boyunca dikkatle izlendi ve incelendi. Neticede de uykusuzluk sorunu bulunan kalp damar hastalarında uyku problemi olmayanlara kıyasla kalp krizi olasılığının yüzde 16 daha fazla olduğu saptandı.