Lezzetten ödün vermeden de sağlıklı yemekler pişirmek mümkün ve bu alan son yıllarda üzerinde en çok araştırma yapılan, en çok konuşulan konularından biri...
Yanlış da değil! Çünkü uzmanlar sadece doğru besinler satın almanızın yeterli olmadığında hemfikir!
Yaşasın Hayat Kliniği’nin beslenme uzmanları, pişirme yöntemlerinin (ve bu amaçla kullanılan cihazların, teknolojilerin) en az seçtiğiniz yiyecekler kadar önemli olduğunu söylüyor. Ben de aynı kanaatteyim. Neyi, nasıl, ne süre ve nerede pişireceğinizi bilirseniz, yiyeceklerinizin lezzeti de onlardan alacağınız fayda da o oranda artıyor. Ayrıca o yemekten zarar görme olasılığınız da minimuma iniyor. Üstelik mutfak teknolojileri üreten firmaların gayretleri sayesinde bu başarıyı yakalamak için aşçı olmanıza falan da gerek kalmıyor! Doğru pişirme aletleri seçmeniz ve bunları kullanmayı öğrenmeniz yeterli...
LEZZET, FAYDA, ZAMAN
Doğru pişirme teknolojileri kullanmanın yararı, neden yalnızca lezzeti artırmakla da sınırlı değil? Örneğin teknoloji harikası bu mükemmel cihazlar size zaman kazandırdığı için de faydalılar. Diğer taraftan bu cihazların yiyeceklerin vitamin ve mineral oranlarını azaltmadan pişirebilmeleri de çok önemli bir nokta. Mesela yeni üretilen bir düdüklü tencerede pişirilen sebzelerde C vitamini oranı pek azalmıyor. Nişastalı gıdaların glisemik indeksi, yani kan şekerini yükseltici etkisi düşüyor. Et, tavuk ve balıktaki B grubu vitaminlerin miktarı yüksek kalıyor. Bu ve benzeri teknolojilerden faydalanılarak pişirilen balık yemeklerinde yüzde 25 daha fazla omega-3 yağ asidi bulunduğu da kanıtlanmış.
Kısacası fırında pişirme, buharlı pişirme, düdüklü tencere ile pişirme, sote yapma ve benzeri pişirme tekniklerinden faydalanmak denilince eskiden herkesin aklına fırınlar ya da lokantalar gelirdi. Yeni teknolojiler sayesinde evinizde kendi fırınınızı kendiniz kurabiliyor, kendi restoranınızı kendiniz açabiliyorsunuz. Son bir not, bir hatırlatma da Amerika’dan, ünlü Mayo Klinik’ten... Mayo Klinik uzmanlarına göre sağlıklı pişirme yöntemlerinin başında buharda pişirme, ızgara yapma, fırında pişirme, suda pişirme geliyor. Eğer usulüne uygun yapılırsa veya yeni teknolojilerden faydalanılırsa kavurma, az yağla kızartma yapma veya kızgın yağda evire çevire çabucak pişirme de sağlıklı yöntemler arasında sayılıyor.
Ağrı kesiciler ve mide
Nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (Aspirin dahil) olarak bilinen ağrı kesiciler, mide ve duodenal ülsere yol açabilir. Bu ilaçlara bağlı oluşan ülserler ve kanamalar hiç de seyrek değildir. Bu tür yan etkiler nadiren ölümle dahi sonuçlanabilir.
Ağrı kesici almak zorunda olan kişilerde misoprostol, proton pompa inhibitörleri veya histamin reseptör blokerleri mideyi korumak amaçlı kullanılabilir. Geçirilmiş ülser veya mide kanaması hikayesi olanlar, 60 yaş üstü hastalar, yüksek doz ağrı kesici alanlar, eş zamanlı kortizon veya kan sulandırıcı ilaç alanlarda ağrı kesiciye bağlı sindirim sisteminde yan etki görülme sıklığı daha da fazladır. Ülser hikayesi olanlarda Helicobakter pylori varlığı açısından test yapılmalı ve Helicobakter pylori pozitif gelirse tedavi edilmelidir. PROF. DR. EROL AVŞAR
Aynı şeyi yemekten sıkıldım
- Diyetimi bozmamak için sürekli aynı şeyleri yiyorum. Sabah peynir-ekmek, öğlen et, akşam sebze... Hep böyle mi olacak? Bu bizim en sık karşılaştığımız soruların başlarında yer alıyor. Tabii ki bu böyle sürüp gitmeyecek! Ama bu değişikliği sağlamak sizin elinizde. Sıkılmamak için yaratıcı olmak gerek. Sadece diyette değil hayatın her alanında böyle değil mi zaten? Her gün aynı elbiseyi giymek gibi... Üzerine bazen renkli takılar, bazen bir şal, bazen bir fular ekleyip değişiklikler yapabilirsiniz. Örneğin; sabah şu meşhur kibrit kutusunu tüketirken bazen bunu çarliston kırmızı biber ile karıştırabilir ve kırmızı bir sos haline getirebilir, bazen maydanoz ve nane ile -belki içine biraz da (1 çay kaşığı) yoğurt ekleyerek- size özel bir peynirli sos oluşturabilirsiniz. Peynirleri (light kaşar da olabilir) ekmeklerin üzerine koyup üzerine dilerseniz birer dilim domates ilave ederek fırında eritebilirsiniz. Peynir yerine 4 yemek kaşığı az yağlı lor ile domatesli, yeşil biberli, pul biberli ve zeytinyağlı bir kahvaltı salatası hazırlayabilirsiniz... Hadi birkaç seçenek de siz ekleyin! DYT. NİLÜFER BAYRAM
Doğumsal anormallikler önlenebilir mi
Doğumda bebekte oluşabilecek anormalliklerin birçoğunun sebebi bilinmemekle beraber, bir kısmını nelerin oluşturduğunu bilmekteyiz. Bu nedenle bunların bazılarını gebelik öncesi veya sonrasında alınacak önlemlerle bertaraf etmek mümkün olabilir: * Gebe kalmadan önce doktorunuza check-up yaptırmalı ve gebelik sırasında kontrolleri aksatmamalısınız. * Gebelik istendiğinde sigara ve alkolü bırakmak gerekir. * Kullanmakta olduğunuz ilaçlar varsa, bunların gebelikte emniyetli olup olmadığını doktorunuzla konuşmalısınız. * Gebelik öncesi ve gebelikte günde 400 mikrogram folik asit içeren tabletlerden almalısınız. * Yüksel folat içeren besinleri yemelisiniz. Folik asit yetersizliği nöral tüp bozukluklarına yol açabilir. Koyu yeşil yapraklı sebzeler, turunçgiller ve tam tahıl içeren gıdalarda bol folik asit bulunur. * Bilinen özel bir genetik hasardan korunmak istenirse, tüp bebek yapılarak embriyonun sağlıklı olanları seçilebilir. DR. ERHAN CANKAT