İnsulin direncinin bes işareti

İnsülin direnci, metabolik bir bozukluğun ilk işaretidir. Direnci tetikleyen ise pankreasın aşırı insülin üretmesi sonucu kanda insülinin aşırı artması, bu “hiperinsülinemi” durumu nedeniyle “hücre düzeyinde” bir insülin duyarsızlığı durumunun oluşması -insülin rezistansı-, neticede de kan şekerinin inip çıkması yani başlangıçta “düşmesi”, zamanla “artması” ve sonra da şeker hastalığının ortaya çıkması sürecinin tetiklenmesidir.
İnsülin direnci, diyabete giden yolun başlangıç noktasıdır. İnsülin direncinin belirtileri ve yarattığı sorunlar aşamalara göre değişecektir ama ilk işaretler şunlardır:
Tatlı krizleri, unlu, şekerli, nişastalı besinlere düşkünlük, sık acıkma, gece yemeleri, yemeklerden sonra uyuklama, yorgunluk, terleme, çarpıntı, çabuk öfkelenme halleri, konsantrasyon bozulması ve unutkanlık, baş ağrıları, uyku apnesi ve horlama sorunu, cinsel isteksizlik, ödem-şişme...
İşaretler sadece bunlarla sırlı kalmaz. 5 önemli işaret daha vardır:

BUNLAR ÇOK ÖNEMLİ

1-Acanthosis Nigricans ve lekeler: Cilde renk veren pigmentin artışına bağlı koyulaşma ve dokusunda kadife gibi yumuşamayla seyreden cilt değişikliğidir.
Özellikle boyun, koltuk altı, kasık ve eklemlerin iç kısımlarında görülür.
Sıklıkla pankreastan salgılanan insüline verimli yanıt veremeyen kişilerin cilt sorunu olarak karşımıza çıkar.
2- Açıklanamayan kilo artışı ve kilo vermede zorlanma: İnsülin direnci sorunu yaşayanlar beslenme alışkanlıklarında fazla bir değişiklik olmamasına rağmen kilo artışından yakınırlar.
Fazla insülin üretimi yağ doku birikimine yol açar. İnsülin direnci olanların olmayanlara göre daha hızlı kilo alışı ve daha zor kilo verişinin altında yatan en önemli neden budur.
3- Adet düzensizliği ve aşırı tüylenme: Adet düzensizliği olan ya da hiç adet görmeyen kadınlar mutlaka insülin direnci yönünden de değerlendirilmelidir.
Polikistik Yumurtalık Sendromu insülin direnci ile birlikte üretken çağdaki kadınlara adet düzensizliklerinden kilo artışına kadar birçok sorun yaşatır.
Yüzde ve vücutta olağan tüylenmeden farklı yerde ve miktarda tüylenme artışıdır.
Özellikle tekrarlayan sivilcelerle birlikte olduğunda insülin direncine yol açar. Polikistik Yumurtalık Sendromu’nun önemli belirtilerindendir.
4- Yağlı karaciğer: Sık görülen bir bulgu. Karaciğerde iltihaplanmaya sebep olabiliyor.
5- Açlık -hipoglisemi- atakları: Özellikle unlu, şekerli yiyecekleri, tatlıları, alkol kullanımını takip eden yorgunluk, uyku hali, sinirlilik, yeme-içme krizleri önemli işaretlerdir.
Hızlı yeme, sık ve çabuk acıkma da önemli belirtilerdir.

KİMLER RİSK ALTINDA

Ailesinde şeker hastalığı öyküsü olanlar, daha önceki yıllarda hipoglisemi teşhisi konanlar, genelde aile bireylerinde göbeklenme sorunu yaşayanlar en riskli kişilerdir. Herhangi bir nedenle yapılan sağlık taramalarında trigliserid yüksekliği ve/veya HDL kolesterol azlığı ve/veya ürik asit fazlalığı ve/veya tokluk şekeri yüksekliği ve/veya hbA1c fazlalığı saptananlarda da insülin direncinin gelişmesi olasılığı beklenenden daha yüksektir.
Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının da insülin direnci ile ilişkili olma ihtimali fazladır.

NASIL TEŞHiS EDiLiR

Tanıya giden yolu aydınlatan en önemli işlem aç ve tokken kandaki şeker ve insülin düzeylerini araştırmak ve sonuçları karşılaştırmaktır.
İnsülin direnci olduğu bilinen kolesterol dengesinin (LDL, HDL, trigliserid), ürik asit, HbA1c, hs-CRP incelemelerinin yapılması da iyi olur. Bu testlere mikroalbüminüri incelemelerinin, karaciğer ultrasonografisi ve karaciğer fonksiyon testlerinin ve D vitamini seviyelerinin eklenmesi de uygun olacaktır.

TEDAVİSİ VAR MI

İnsülin direncinin tam bir tedavisi mümkün değildir ama problem “yönetilebilir” bir süreçtir. Eğer belirli bir beslenme modelini yaşamınızın ayrılmaz bir parçası olacak şekilde uygulayabilir ve düzenli olarak egzersiz yapabilirseniz sorunu kontrol altına alabilirsiniz.
Açlık insülininiz çok yüksekse doktor “metformin” isimli ilacı da kullanmanızı önerecektir. Metformin insülin direncinin kırılmasına katkı sağlayan bir ilaçtır ama yalnızca metformin kullanarak problemi yönetmek mümkün değildir.
Bizim “anti insülin programımız”, beslenme ve aktivite değişimini de hastalara en benimsetmeye dayanmaktadır.