Harvard’ın dokuz tavsiyesi

Hastalıklardan uzak kalıp sağlıklı bir ömür sürmek öyle kolayca başarılabilecek bir şey olmayabiliyor. Bu “bazılarımız” için özellikle böyle! Ne kadar dikkat ederseniz edin hastalanmanız her zaman mümkün. Zaten bu nedenle de “nasıl sağlıklı kalınır?” sorusunun yanıtı oldukça uzun ve yanıtlar kişiye göre değişebiliyor.
Ama yine de yediğine, içtiğine, düşündüğüne, uykusuna, stresine, aktivitesine dikkat edenler daha sağlıklı oluyor, sağlıklı kalıyor. Özetle sağlıklı yaşam tarzı uygulamalarını benimsemek ve sağlığın kontrolünü elde tutmaya gayret etmek her zaman ve her yaş için en doğru bir seçim.
Harvard Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmaya göre “sağlık yaşam tarzı” alışkanlıklarının ortalama yaşam süremize katkıları zannettiğimizden oldukça fazla gibi görünüyor. Mesela,
- Küçük tansiyonunuz –diasistolik kan basıncınız- 105 mm/Hg.den fazlaysa ve siz kan basıncınızı normale düşürmeniz erkekseniz 64, kadınsanız 68 ay
- Kolesterolünüz 300 mg/dl.den fazlaysa onu 200 mg/dl.ye düşürmeniz, erkekseniz 50, kadınsanız 76 ay
- 35 yaşın üzerindeyseniz sigarayı bırakmanız erkekseniz 28, kadınsanız 34 ay
- İdeal kilonuzun üzerindeyseniz kilonuzu sağlıklı bir rakama indirmeniz, bu değişim size erkekseniz 20, kadınsanız 13 ay civarında bir ortalama ömür kazanımı sağlayabiliyor.

NASIL SAĞLIKLI KALINIR?

Harvard Tıp Fakültesi’nin yayınladığı “Aile Sağlık Rehberi” “sağlıklı kalabilmemiz” için bize “dokuz seçenek” sunuyor.
1. Sağlıklı beslenin
2. Egzersiz yapın
3. Düzenli olarak sağlık kontrolünden geçin, sağlığınızı kontrol altında tutun
4. Stresinizi kontrol edin
5. İdeal kilonuzu koruyun
6. Aşılarınızı ihmal etmeyin
7. Yaralanma, kaza ve travmalardan korunmayı ciddiye alın
8. Bağımlılık yaratan maddelerden uzak durun
9. Yalnızca güvenli cinsel ilişkiye girin
Bana göre bu listede iki eksik nokta var: Güzel ve keyifli, yeterli ve kaliteli bir uyku, güçlü bir maneviyat, zengin bir inanç yapılanması...
Listeye bunları da ilave ederseniz daha iyi sonuç alırsınız.
Sonuç olarak sizlere “ŞUNU YAP, BUNU YAPMA!” şeklinde özetleyebileceğimiz -ve bu köşeden de yıllardır sık sık okuduğunuz- sağlık tavsiyelerinin ve yaşam tarzı değişimlerinin işe yaradığından hiç kuşkunuz olmasın. (Harvard Medical School/Aile Sağlık Rehberi/Bizim Kitaplar/İstanbul 2009)

BİR BİLGİ

Kronik yorgunluk sendromunun belirtileri

Bu sendromda temel yakınma yorgunluktur ancak burada aktiviteye bağlı bir yorgunluktan çok daha uzun süren ve ağır seyir eden bir yorgunluk hali söz konusudur. Diğer önemli bir belirti de yorgunluk halinin tekrarlaması ve yatak istirahatı ile geçmemesidir.
Yorgunluğun kesin bir sebebinin bulunamaması ve en az 6 aydır sürüyor olması da son derece önemlidir.
Nüksedici -tekrarlayıcı- olması da önemli bir özelliğidir.
Yorgunluğa bazı hastalarda hafif bir ateş, üşüme hali, boğaz ağrısı gibi yakınmalar, boyun ve koltuk altı lenf bezlerinde büyümeler de eşlik etmektedir.
Eklem ve kas ağrıları, uyku bozuk-lukları, unutkanlık, gaz ve şişkinlik, ödem, kas güçsüzlüğü ve bitkinlik, kilo alma, adet düzensizlikleri gibi işaretler de yorgunluğa eşlik edebilmektedir.

BİR SORU/BİR CEVAP

Tiroid bezimde nodül saptandı kanser ihtimali var mı?

Tiroid nodüllerinin bazıları kanser tehlikesi taşıyabiliyor. Sağlıklı kişilerin yüzde 5-6’sında tiroid nodülü var. Ama bunların az bir kısmında kanser gelişiyor.
Kanserleşme olasılığı şu durumlarda artıyor: Çok büyük ve sert nodüller/ tek ve soğuk nodüller/ buluğ çağı öncesinde ya da altmış yaş sonrasında birdenbire ortaya çıkan nodüller/ erkeklerde saptanan tek nodüller/ boyun bölgesine radyoterapi uygulanan kişilerde meydana gelen nodüller/ aile geçmişinde tiroid kanseri bulunanlarda saptanan nodüller.
Ayrıca nodülle birlikte aniden ortaya çıkan yutma güçlüğü/ ses kısıklığı veya çatallanması/ nodülün hareketsiz ve sert olması/ etrafında çok sayıda lenf bezi büyümesinin bulunması da kanser ihtimalini akla getirmeli.
En ufak bir kuşkuda tiroid ultrasonografisi uygulanmalı ve ultrasonografi eşliğinde “ince iğne aspirasyon biyopsisi” yapılmalıdır. Tiroid biyopsisinin kolay, risksiz ve tehlikesiz bir işlem olduğunu da hatırlatalım.

AKLINIZDA OLSUN

HDL kolesterolümü ne şekilde yükseltebilirim

İyi kolesterol HDL’nizi 45’in üzerinde tutmaya çalışın. 35’in altına inerse mutlaka doktorunuzla görüşün. Elimizde henüz iyi kolesterolü yükselten bir ilaç ne yazık ki hâlâ yok. Şimdilik sadece bir B grubu vitamin olan niyasinden faydalanmak mümkün olabiliyor. Onu da doktor önerisi ve desteğiyle kullanmak gerekiyor.
İyi kolesterolü arttırmak için ayrıca düzenli egzersiz yapmanız -her gün en az 30 dakika yürümeniz-, daha sık balık, zeytinyağı, ceviz yemeniz, karbonhidratlı besinlerden uzak durmanız, fazla kilolarınız varsa vermeniz ve sigarayı bırakmanız gerekiyor.