Ayakta kal, hayatta kal!

Sağlık yaklaşımım tedavi etmekten çok “önlemek” prensibine dayanır. Koruyucu tıbba yürekten inanır, onu yüceltir, herkesi ona yönlendiririm. Tabiî ki zaman zaman hasta olmak da söz konusudur ama bu durumda da, “korunma”ya önem veren biri iseniz her hastalığı daha hafif geçireceğiniz ve daha kısa sürede atlatacağınıza emin olabilirsiniz.
Sayfamızda size sık sık “Sağlıklı bir ömür sürmek istiyorsanız, hayatınız ve sağlığınızın sorumluluğunu elinize almalısınız. Bunun için de okumalı, araştırmalı, öğrenmeli, edindiğiniz bilgileri hayatınıza aktarmalı, yaşam biçiminiz yapmalısınız” tavsiyesinde bulunmamızın sebebi de budur.
Basit birkaç şeyi mesela düzenli hareket etmeyi, egzersize dayalı bir yaşam sürmeyi başarabilirseniz muhtemel birkaç şanssızlık dışında genelde yolunuz açıktır.
İşte “iyi hayat” alışkanlıklardan ve “sağlıklı yaşamın” olmazsa olmazlarından biri olarak egzersize ilişkin 10 güzel haber...

VARAN 1: KANSERİ ÖNLER

Ardı ardına yayınlanan yeni birçok çalışma, hareketli kişilerin tembellere göre kansere yakalanma risklerinin daha düşük olduğunu gösterdi. Bu bilgi tabiî ki bir ölçüde düzenli egzersiz alışkanlığı edinenlerin genelde doğru beslenen, iyi uyuyan, stresini iyi yöneten, alkolden, sigaradan uzak duran insanlar olmasıyla da bağlantılı ama egzersizin kanserden korunmada doğrudan faydaları olduğunu gösteren bulgular da bir hayli çok.
Mesela mı? Egzersiz, yangısal süreçleri baskılıyor. Kas-yağ oranını dengeliyor. Yağı azaltıp kası artırıyor. Yaşlanmaya bağlı kas kaybını önlüyor. İnsülin seviyesini azalttığı için insülin direncini engelliyor. Şeker, kolesterol, tansiyon ve daha pek çok parametreyi olması gereken seviyelere çekiyor. Yine insülini dengelediğinden tümör oluşturma kapasitesi olan büyüme faktörlerinin üretimini baskılıyor. Bağışıklığı güçlendirici, uykuyu derinleştirici, stresi hafifletici etkileri de işin cabası.
Egzersizin koruma sağladığı kanserlerin başlıcaları şunlar: Kalınbağırsak kanseri, meme kanseri, prostat kanseri.

VARAN 2: ÖMRÜ UZATIR

Özellikle 50’sinden sonra düzenli egzersiz yapanların sadece sağlıkları değil, ömürleri de daha uzun gibi görünüyor. Daha önce de yazdım, bir kez daha hatırlatayım: Düzenli egzersiz programı uygulayan biriyseniz yürüdüğünüz her 1,5 kilometre hayatınızı ortalama 21 dakika uzatıyor! (Dr. Willard Manning) Bir başka uzman da “düzenli egzersizle geçirdiğiniz her saat size yaşamınızın yaklaşık iki saat uzayacağını” söylüyor! (Dr. Harvey Simon) Bulgular kesin: Düzenli egzersiz, hastalanma ve sakatlanma ihtimalini azaltıyor, ömrü uzatıyor.

VARAN 3: “ANTİOBEZİTE İLACI”DIR

Egzersiz kilo almayı önlüyor ve belki de bu nedenle “şişman çoban” bulmak mümkün olmuyor. Kilo aldıran iki K dan biri karbonhidratsa diğeri de fazladan kazanılan ve egzersiz ile harcanmayan kötü kaloriler. Kalorileri yakmanın yoluysa egzersizden geçiyor. Egzersizin özellikle bel çevresini inceltmede, karın yağlarını eritmede en etkin “doğal ilaç” olduğunu unutmayın.

VARAN 4: EGZERSİZ YAPAN DAHA AZ UNUTUR

Düzenli egzersiz yapanlar daha az bunar, hatta hiç bunamazlar. Egzersiz zihinsel işlevler üzerinde de mükemmel etkilere sahip. Bunun nedenlerine girecek değilim ama net ve açık olan bilgi şu: Az hareket edenlerle kıyaslandığında sık egzersiz yapanlarda zihinsel gerileme olasılığı yarı yarıya azalıyor. Düzenli egzersiz ile ileri yaşlarda Alzheimer hastalığına yakalanma riski neredeyse dört katı azalma gösteriyor.

VARAN 5: DENGEYE DE FAYDALI

Yaşlanınca düşmemek, oranızı buranızı kırıp incitmemek istiyorsanız, bugün hemen egzersiz yapmaya başlayın. Yaşınız ne olursa olsun fark etmez, yeter ki başlayın. Egzersizin güçlü bir antidepresan olduğunu da bir kenara not etmenizde fayda var.

VARAN 6: EN GÜÇLÜ AFRODİZYAK

Kadın erkek fark etmiyor, düzenli egzersiz alışkanlığı olanlarda cinsellik neredeyse ölene kadar sürüyor! Menopoz da, andropoz da önemli değil, yeter ki hareket edin.

VARAN 7: PARKİNSONA ENGEL

Son yıllarda sık gündeme gelen, hatta birkaç yıldır Alzheimer kadar sık konuşulan Parkinson hastalığından korunmanın da yolu düzenli egzersiz yapmaktan geçiyor. 10 yıl kadar öne yayınlanan bir Harvard araştırmasına göre fiziksel aktivite erkeklerde Parkinson hastalığı riskini neredeyse yüzde 30 azaltabiliyor. Aynı faydanın kadınlar için de söz konusu olduğunu düşünmemek için bir neden yok.

VARAN 8: ŞEKERDEN KORUR!

Her yıl sayıları biraz daha artan diyabetlilerin özellikle insülin direnci ile birlikte gelişen diyabet hastalığının neredeyse tamamında ısrarla sürdürülen “tembellik”, bir türlü vazgeçilmeyen “hareket azlığı sorunu” var. Farklı araştırmalar, egzersizin diyabet riskini de azalttığını net ve açık olarak gösteriyor. Diyabeti önlemede en etkili egzersizin ise yürüyüş olduğu anlaşılıyor.

VARAN 9: İNMEYİ ENGELLER

İnme, her yaşta herkesi tehdit eden bir sorun. Vücudun bir bölümünü kullanılamaz hale getirdiği için de önemli bir problem. Uzmanlar inmeleri önlemede de düzenli egzersiz alışkanlığı edinmenin faydalı olabileceğini söylüyor. Neden açık: Diyabet, hipertansiyon, kan yağları yüksekliği, stres azalınca inme ihtimali de doğal olarak azalıyor.

VARAN 10: KALBE GÜÇ VERİR

Egzersiz yapanların kalbi, yapmayanlardan daha güçlü. Egzersiz yapanlarda kalpten ölümlerin oranı çok daha düşük. Hareketsiz kişilerin kalp krizi geçirme olasılığı ise hareketli kişilere kıyasla iki kat daha fazla. Kalp-egzersiz arasındaki en etkin fayda günlük 500 kaloriyi geçen egzersiz aktivitelerinde belirginleşiyor. Düzenli egzersizlerin kalbe faydası daha açık ve net. Diğer taraftan düzenli egzersizler kalbi daha güçlü ve dayanıklı da yaptığından yaşlılık daha keyifli, daha kaliteli bir süreç haline geliyor.