Ekonomide acil eylem planı neden önemli?

Sabancı, bir açıklamasında, “100 günde yapılacak reformları dört gözle bekliyoruz” dedi, ancak gündemin yoğunluğu nedeniyle arada kaynadı gitti. Malumunuz, Ak Parti, seçimin hemen sonrasında ekonomik vaatlerin hayata geçirilmesi için 100 günlük acil eylem planının hazırlığına başladı. Önümüzdeki günlerde de detayları açıklanacak. İşte, ilk 100 günde yapılacakları içerecek olan eylem planı çok önemli. Neden mi? Anlatayım.

Geçenlerde reel sektör temsilcileri ile sohbet ederken, mevcut durum hakkında ilginç bir tablo çizdiler. Özetleyeyim: “Son dönemde üretim, fasona kaymaya başladı. Fabrikalar kapasitelerini ciddi azalttılar, üretmek yerine fasonculara ürettiriyorlar. Çünkü hem maliyetler arttı hem de yatırımcı uzun süredir önünü göremiyor. Asgari ücretteki artış konusu da işin tuzu biberi oldu. Sanayici üretmek yerine fasoncu ile anlaşıyor. Fabrikaların olduğu bölgelere git, çoğu fabrikanın bölünerek, fasonculara kiralandığını görürsün.”

ÜRETİM FASONA KAYIYOR

Açıkçası bu tablo iyi bir tablo değil. Fasonculuk demek; üretmiyoruz, istihdam yaratmıyoruz, markalaşamıyoruz ve daha da önemlisi büyüyemiyoruz demek. Sadece bu kadarla da bitmiyor. Fasonculuk, aynı zamanda başka sorunları da beraberinde getiriyor.
Reel sektör temsilcileri, o sorunları da şöyle sıralıyor: “Piyasada bir muteber fasoncular var bir de dönemsel ortaya çıkanlar var ki, şu anda mevcut durumdan dolayı dönemsel fasoncuların sayısı arttı. Maliyetler düşsün diye kaçak işçi çalıştırıyor. Çekleri karşılıksız çıkıyor. Banka kredisi kullanarak, bu işe girdiklerinden, kredilerini de ödemiyorlar. Öngörümüz, önümüzdeki dönemde bankaların bu çeşit kullandırdığı kredilerde ciddi sıkıntılar yaşanacak.”
Hemen belirteyim, bu anlatılanlar tüm fasoncular için geçerli değil. Türkiye’de, yurtdışı ile de çalışan, muteber fasoncular da var.

KAÇAK İŞÇİ SORUNU

Şu bir gerçek ki, maliyetler ya da başka düzenlemeler nedeniyle üretimden çıkıp, fasona kayarsak bu işten kimse kazançlı çıkmaz. Geçtim, devletin gelir kaybına uğramasını; en büyük tehlike istihdam. Dikkatinizi çekerim, bugün tekstil sektörünün yüzde 28’e yakını asgari ücretli çalışandan oluşuyor. Ne demek istediğimi anladınız sanırım. Daha da ötesi var. Bir taraftan taşeronluğu kaldırmaya çalışıyoruz, diğer taraftan oluşan bu yapı ile taşeronculuğun ekmeğine yağ sürüyoruz.
İşte bu yüzden, Ak Parti’nin açıklayacağı 100 günlük acil eylem planı önemli. Çünkü söylendiği çerçevede, bu planda; üretimi artırmaya yönelik destek ve teşvikler yer alacak. O nedenle sanayicisinden küçük ve orta işletmelere, ihracatçıya kadar tüm reel sektör bu planı bekliyor.