Bireysel emeklilik fonları, Varlık Fonu’na devrolur mu?

Öncelikle belirteyim, gelecek yazılarımda Varlık Fonu konusuna detaylı değineceğim ama şimdilik şu kadarını söyleyeyim, bence çok doğru bir uygulama ve böyle bir fon kurulmasında geç bile kalındı. Eğer iyi yönetilir, kuruluş amacına da hizmet ederse hem ekonomiye hem de Türkiye’ye yabancı sermaye gelmesine büyük katkısı olur.

TEKNİK OLARAK DA MÜMKÜN DEĞİL

Gelelim, emeklilik fonlarının Varlık Fonu’na devredilip, devredilmeyeceğine. Hemen söyleyeyim, böyle bir şey söz konusu bile değil. Ne Hazine’nin, ne Maliye’nin, ne ekonomi yönetiminin, kısaca kimsenin gündeminde böyle bir konu yok. Kaldı ki, emeklilik fonları bir şirket ya da şirket hissesi olmadığından, ‘fonların devri’ diye bir şey teknik olarak da mümkün değil.

Şöyle anlatayım: Bireysel emeklilik sisteminde milyonlarca kişinin birikimleri, emeklilik şirketlerinin kurduğu onlarca fonda, portföy yönetim şirketleri tarafından yönetiliyor. Bu fonların için de yatırım enstrümanı olarak; hisse senedi var, faiz var, döviz var, hazine bonosu var, devlet tahvili var, gayrimenkul yatırım ortaklığı senetleri var. Var da var yani. Ortada devrolacak bir yapı yok. Eğer ki, otomatik katılıma yönelik fonlar da dahil tüm emeklilik fonları, tek bir şirket tarafından yönetilseydi –ki, otomatik katılım uygulaması başlamadan önce böyle bir düşünce vardı ama kabul görmedi- o zaman belki, bu fonların yönetimi Varlık Fonu’na verilebilirdi.

DÜZENLEMEDE NE YAZIYOR?

Şimdi birileri diyecek ki, ‘ateş olmayan yerden duman çıkmaz, bu söylenti nereden çıktı’. Nereden çıktığını bilemem ama ben size ateşin ne olduğunu söyleyeyim. 23 Aralık 2016 tarihinde, ‘Otomatik Katılımda İlk Yıl Getiriniz Garanti’ başlıklı yazımda da bu konuya değindim. Otomatik katılıma yönelik yapılan düzenlemede, çalışanların birikimlerinin hangi fonlarda değerlendirileceği de yer aldı. Sisteme giren her çalışanın ilk yıl birikimleri başlangıç fonunda değerlenecek, bir yıldan sonra ise birikimler standart fonlara aktarılacak. Bu standart fonların yatırım yapacağı alanlar da yine düzenlemede belirtilmiş. Düzenlemede yazan maddeyi aynen sizlerle de paylaşıyorum: “Standart fonun asgari yüzde 10’u, Türkiye Varlık Fonu’nda veya altyapı projelerine yatırım amacıyla kurulmuş şirketlerin ihraç ettiği sermaye piyasası araçlarında yatırıma yönlendirilir.” İşte, ateş dediğim bu. Daha açık bir anlatımla; Varlık Fonu, bir fon kurabilir, portföy şirketleri de eğer isterlerse, çalışanların birikimlerini bu fona yatırabilir. Ne kadarını yatırabilir? Ancak yüzde 10’unu; o kadar, daha fazlasını değil.

Buradan da anlaşılacağı üzere Varlık Fonu’nun işlevi, menkul kıymet ihraç etmek, fon kurmak ve bu fona yatırım yapılmasını sağlamak. Yoksa söylendiği gibi emeklilik fonlarını devralmak değil. Eğer, Varlık Fonu, başarılı ve getirisi yüksek bir fon kurarsa neden yatırım yapılmasın?

Diyeceğim o ki, ‘emeklilik birikimleri Varlık Fonu’na devrolacakmış, otomatik katılım yıllar önce kurulan sonra da hiç olan fonlara dönecek’ gibi bir endişeye gerek yok. Çünkü ortada böyle bir şey yok.