Mısır'da 'Akıllı Kart'la ekmek dönemi

Mübarek’in devrildiği 2011 Tahrir Devriminde “Ekmek, Özgürlük, Sosyal Adalet” diye haykıran halka halen özgürlük ve sosyal adaleti sağlayamayan Mısır yönetimi darbeden sonra Cumhurbaşkanı seçilen Sisi’nin talimatıyla halk fırınlarda karaborsaya düşen ekmeği sembolik bir ücretle alabiliyor.

Mısır’da normal fiyatı 30 kuruş (Piastre) olan ekmek Çipli ‘Akıllı Kart’la 5 kuruşa satılmaya başlandı. Yani bugünkü kurla 1 TL ile (yaklaşık 2.84 Mısır Paundu) 130 ar gramlık 9,5 ekmek alınabiliyor. Yoksul kesimin temel gıdası olan Ekmek, Mısır’ı 30 yıl demir yumrukla yöneterek iktidarda kalan Hüsnü Mübarek döneminde ‘Karne’ ile satılıyordu.

Akıllı Kart’la ekmek alma sisteminden sonra Mısır’da artık ekmek fırınlarının önündeki ekmek kavgası bitmiş yerini ellerinde Çipli kartlarıyla çoğunluğunu kadınların oluşturduğu sırasını bekleyenlerle doluyor. Sırası gelen ‘ Akıllı Kartını’ veriyor, fırıncı Pos makinasına takıyor ve aile fertlerinin sayısına göre kaç ekmek alabileceğini gördükten sonra ekmekleri veriyor.

Le Monde Gazetesinde yayınlanan ‘Mısır’da devrim önce ekmek fırınlarında başladı’ başlıklı fotoğraflı geniş haberde “Karaborsayı engellemek, fakir halkın daha önceleri fahiş fiyata satılan ekmeği ucuza alabilmesi için ‘Akıllı kart’ sistemi getirildi. Kahire’deki bir fırından elinde akıllı kartı başının üzerinde taşıdığı tepside çipli kartla aldığı 20 ekmeği taşıyan kadının “Kartımı verdim fazla beklemeden ailemin hakkı olan ekmekleri aldım, sistem şimdi iyi işliyor, Tanrı Sisi’yi korusun” dediği aktarılarak şöyle devam ediliyor.

“Mübarek devrildikten sonra seçimle Cumhurbaşkanı olan Muhammed Mursi askeri darbe ile görevden uzaklaştırılınca Tahrir devrimini gerçekleştirenler için ‘Özgürlük ideali’ uzaklarda kaldı. Darbe sonrası yapılan seçimlerde Cumhurbaşkanı seçilen General Abdülfettah El Sisi, yönetiminin ilk icraatlarından biri ekmek sorununa el atmak oldu. Yılda 5,5 Milyar dolarla dünyanın en büyük un ithalatçısı olan Mısır’da Mübarek döneminde yapılan yolsuzluklarla sistem tamamen kontrolden çıktığı için bazı uyanıklar devlet sübvansiyonu ile verilen unun 3 te birinden fazlasını karaborsaya aktarıyordu. Fırınların önünde devamlı uzun kuyruklar oluyor ve ekmek sorunu sürekli kriz nedeni oluyordu. 2008 yılında olduğu gibi yükselen buğday fiyatları ayaklanmalara neden olurken çıkan kavgalar 15 kişinin hayatına mal oluyordu”.

Gazete, Bakan Halid Hanefi’nin konuyla ilgili şu açıklamasına yer verdi “Yoksullukla mücadelede ilerlemek için işe ekmekten başladık. Her akıllı kart sahibi ekmek alırken aynı zamanda puan sistemi ile kullanılabilen bir ödenek hakkına sahip oluyor. Böylece para harcamak zorunda kalmadan market ve bakkallardan bu puanlarla ihtiyacı olan pirinç, yağ, ton balığı gibi diğer gıda maddelerini satın alabiliyor. Bundan önceki yıllarda vatandaş ekmekler kalitesiz olduğu halde alabilmek için mücadele ederdi. Şimdi tüketici iyi ve kaliteli ekmek üreten fırınları tercih edebiliyor. Fırıncılar içinde artık altın yıllar bitti onlarda rekabeti keşfetti. Fırıncılar ve marketler akıllı kart sistemiyle bankacılık sistemine entegre oldu, hükümetin nakit olarak ödediği sübvansiyondan yararlanmak için bir banka hesabı açmak zorunda kaldılar”.