İstanbul'lu Yahudi Senatör 'Fransa Filistin'i resmen tanısın'

…

İSVEÇ AB ÜYESİ OLARAK TARİHİ BİR ADIMLA FİLİSTİN’İ RESMEN TANIDI

Biliyorsunuz, İsveç hükümeti, tarihi bir adım atarak Filistin’i devlet olarak tanıdığını resmen açıkladı. Bu açıklama son derece önemliydi çünkü ilk kez Avrupa Birliğine üye bir ülke Filistin’i devlet olarak tanıyordu. İsveç, Filistin’in bir toprağı, halkı ve hükümeti olduğunu, bunlarında uluslararası hukuka göre ‘Devlet’ olmaya yeterli olduğunu açıkladı. İsveç Dışişleri Bakanı Margot Wallström Dagens Nyheter gazetesini için yazdığı makalede “İsrail ve Filistin arasındaki soruna yalnızca iki devletli çözüm mümkündür ve bunun uluslararası hukuk doğrultusunda yapılması gerekir.” Görüşünü paylaştı. İsrail bu karara tepki göstermekte gecikmedi ve Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman “İsveç hükümetinin sadece hasara sebep olacak tanıma adımı atması utanç verici. Bu önyargılı karar yarar yerine zarar getirecek ve barış sürecine hasar verecek” açıklamasını yaptı.

KUDÜS’ÜN İKİ DEVLETİN BAŞKENTİ OLACAĞI BİR TANIMA

Bunlar olurken bir Türk Yahudi’si olan, Fransız Senatosunda Avrupa Ekolojisi-Yeşiller' gurubu Senatörü Esther Benbassa Fransa’yı AB ülkeleri arasında Filistin’i tanıyan ikinci ülke olmaya davet eden bir önerge sundu. Önergeyi 9 Senatörle birlikte hazırlayan Benbassa Senato’da ‘Kanunlar Komisyonu’ başkan yardımcısı, Senato ‘Etik Komitesi’ üyesi, Senato ‘Fransa-Türkiye Parlamentolar arası Dostluk Grubu’ Başkan yardımcısı ve ‘Fransa-İsrail Parlamentolar arası Dostluk Grubu’ sekreteri olduğu için bu girişimi son derece önemli Esther Benbassa ve arkadaşlarının önergesindeki “Fransa, Filistin’i 1967 sınırları temelinde iki devletli bir çözümle Kudüs’ün iki ülkenin Başkenti olacağı Demokratik ve Egemen bir devlet olarak tanır” cümlesi bir devrim olarak yorumlanıyor. Bu önergenin görüşülmesi henüz karara bağlanmış değil. Fransa’da İsrail lobisi son derece güçlü olduğu için konu çok hassas ancak buna rağmen ilk adımın atılması hele buna bir Yahudi tarafından öncülük etmesi önem taşıyor.

İSTANBUL KURTULUŞ’TAN FRANSIZ SENATOSUNA GİDEN YOL

Peki, İsrail’i kızdıracak bu girişimi yapan Esther Benbassa kimdir? 1950’de dünyaya gelen Benbassa İstanbul Kurtuluş’ta yaşadı, Sainte-Pulchérie Kız Ortaokulu'nu bitirdikten sonra 15 yaşında İsrail'e gitti ve Yafa ‘da Saint Joseph Lisesi'nden mezun oldu. Yükseköğrenimine önce İsrail'de başladı ardından Tel Aviv Üniversitesi'nden edebiyat bakaloryası aldıktan sonra 1972’de Fransa’ya yerleşti. 1974 yılında Fransız vatandaşı oldu, Paris VIII Üniversitesi'nde modern diller üzerine Master, Fransa Doğu Dilleri ve Medeniyetleri Enstitüsü'nde Türkçe, Paris VIII Üniversitesi'nde uzmanlık doktorası aldı. 1982’de Sorbonne Üniversitesi’nde “Haym Nahum Efendi Son Osmanlı Hahambaşısı” tezi üzerine doktora yaptı. Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi CNRS’de yönetici, ardından Sorbonne Üniversitesi din bilimleri kürsüsünde ilk kadın, laik ve Yahudi yönetici oldu. Benbassa 2005 yılında Fransa Ulusal Liyakat Nişanı, 2006 da “Yahudi ve Müslümanlar: Paylaşılan Tarih, kurulması gereken diyalog” adlı çalışmasıyla ‘François Seligmann’ ödülü, 2008 de Fransız Akademisi Guizot Ödülü ve 2011 Légion d'honneur Nişanına layık görüldü. Osmanlı ve Fransa Yahudileri uzmanı Benbassa’nın 3 ü Türkçeye çevrilmiş 30’dan fazla kitabı bulunuyor.

BAŞKENTİ DOĞU KUDÜS OLAN BİR BAĞIMSIZ BİR FİLİSTİN

Filistin Özerk Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas, İsveç’in bu ‘cesur ve tarihi’ tanıma kararını memnunlukla karşıladıklarını belirtirken "Bizim 1967 sınırlarını esas alan, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devleti olarak var olma hakkımızı tanımakta çekimser davranan diğer tüm ülkeler İsveç'in yolundan gitmeli." dedi. Bu ayın ortalarında (Ekim 2014) İngiliz Parlamentosu’nda yapılan oylamada da 12’ye karşı 274 oyla Filistin’i devlet olarak tanıma kararı alındı ancak İngiltere’de bir ülkenin resmen tanınması için hükümetin onayı gerektiğinden bu karar sembolik olarak kaldır. Filistin’in devlet olma konusu yıllardır tartışma konusu olmuş, Macaristan, Polonya ve Slovakya gibi ülkeler AB üyesi olmadan önce Filistin'i devlet olarak tanımıştır. Avrupa Birliği ise uygun zaman ve şartlar oluştuğunda Filistin devletini tanıyacağını açıklarken taraflara ‘iki devletli’ çözümü en kısa zamanda hayata geçirmeleri çağrısı yapmıştı.

FİLİSTİN BM’DE ÜYE OLMAYAN GÖZLEMCİ DEVLET

Filistin, 29 Kasım 2012’de İsrail’in tüm tepkilerine rağmen Birleşmiş Milletler ’de yapılan oylamada ‘üye olmayan gözlemci devlet’ statüsü kazanmış 138 ülke evet, 9’u hayır oyu kullanırken 41 ülke ise çekimser kalmıştı. Halen aralarında Türkiye’nin de olduğu 134 ülke, Vatikan, Arap Birliği ve İslam Konferansı Örgütü tarafından tanındığı halde İsrail yönetimi Filistin’i Devleti'ni tanımıyor. İsveç’in Filistin’i resmen devlet olarak tanıması Avrupa Birliği ülkelerini hareketlendirdi. İspanya, Portekiz ve İrlanda’da tanıma yolunda adımlar atmaya hazırlanıyor. Yıllardır bir türlü çözülemeyen ve İsrail’e rağmen İsveç’in açtığı bu engebeli yolun nasıl aşılacağını bekleyip göreceğiz.