Fransız demiryolu şirketine ‘Soykırıma iştirak’ suçlaması
Fransa’nın en büyük kamu şirketlerinden kısa adı SNCF olan, devlet demir yolları ‘ Societe Nationale des Chemins de fer Français’, Nazi soykırımına iştirak ettiği gerekçesiyle Amerika’da girdiği 6 Milyar dolarlık ihaleyi kaybetme tehdidi ile karşı karşıya kaldı.
YÜK VAGONLARIYLA NAZİ ÖLÜM KAMPLARINA
ABD Maryland Eyaleti Senatosu’na verilen bir kanun teklifinde Nazi Almanya’sı döneminde, Yahudilerin Fransa’dan SNCF’in trenleriyle yük vagonlarına bindirilerek ölüm kamplarına götürüldüğü için bu şirketin tazminat ödemesi istendi. Kanun teklifinde “Fransa’nın Ulusal Demiryolu şirketi SNCF, bunu yapmakla Soykırım suçuna iştirak etmiştir. Bu nedenle Soykırım mağdurlarına, aileleri ya da varislerine tazminat ödeyinceye kadar, aldığı ve almak için başvurduğu ihalelerin durdurularak, devlet ihalelerine girmesinin kısıtlanması gerekmektedir’ denildi. SNCF’in Amerika ayağı ‘Keolis America’ Maryland Eyaletinde açılan 25 kilometrelik demiryolu ihalesine katılmıştı.
HOLOKOST KURBANLARINA HAKARET
Kanun teklifini imzalayan Senatörlerden Joan Carter Conway ‘SNCF’in bu soykırımda sorumluluğu olmadığı konusunda ısrarlı olması Holokost kurbanlarına hakarettir’ diyerek Auschwitz kampındayken soykırımdan kurtulan Leo Bretholz adına açtığı kampanyayı şimdiye kadar 50 binden fazla kişinin imzaladığını söyledi. SNCF’in Amerika temsilciliği ise Senatoya verilen kanun teklifinin ihaleye katılan diğer şirketlerle aralarında haksız rekabete yol açtığını ileri sürdü.
NAZİ İMHA MAKİNALARININ DİŞLİSİ OLDUK
SNCF grubu, savaş yıllarında ellerinde olmayan imkânlar nedeniyle ‘Nazi imha makinalarının bir dişlisi’ olduklarını kabul etmiş ancak tehcirden kurtulanlarla yaşamını yitirenlerin varislerine sistematik tazminat ödenmesine karşı çıkmıştı. Fransa’da Vichy rejimi tarafından kamulaştırılan Fransız Demiryolu şirketi-SNCF, 1942 ve 1944 yılları arasında ülke genelinde toplam 76 bin Yahudi’yi yük vagonlarında Nazi imha kamplarına taşımıştı. Fransa’da yaşayan yaklaşık 330 bin Yahudi, 2’nci Dünya Savaşı sırasında çeşitli yollarla toplama kamplarına götürülmüş, bunlardan yalnızca 2 bin 500’ü canlı kurtulmuştu.
FRANSA VE SNCF’İ LİPİETZ’LER MAHKUM ETTİRDİ
Avrupa Parlamentosu Yeşiller Grubu Milletvekili Alain Lipietz ve kız kardeşi Helene Lipietz, Haziran 2006’da, babalarının ve üç akrabalarının savaş sırasında Nazi toplama kampına götürülmesine alet olduğu ve yardım ettiği için SNCF aleyhine Toulouse mahkemesinde açtıkları davayı kazanmışlardı. Lipietz kardeşler, babalarının 1944 yılının ortalarında Toulouse kentinden Paris yakınlarındaki ‘Drancy geçiş Kampı’na gönderildiğini ve bu kampın Yahudiler için Nazi ölüm kamplarına gönderilmeden bir önceki durak olduğunun herkes tarafından bilindiğini ifade etmişlerdi.
HİJYENSİZ YÜK VAGONLARINDA AÇ VE SUSUZ
Şirketinin avukatları ‘Alman işgal güçleriyle işbirliğine zorlanan demiryolu işletmesinin Yahudilerin kamplara taşınmasından sorumlu tutulamayacağını savunarak ‘ O dönemde SNCF karar verme özgürlüğüne sahip değildi. Naziler şirkete, her şeyin Alman yönetiminin istekleri doğrultusunda yürütüleceğini ve itiraz eden herkes öldürüleceğini bildirmişti’ dediler. Ancak Fransız Mahkemesi aldığı kararda, SNCF’in Yahudilerin kamplara taşınmasına hiçbir şekilde muhalefet etmediği, karşı koymadığı, hijyen koşulları olmayan yük vagonlarında aç ve susuz taşıdığını belirterek Fransız Devleti ile ulusal demiryolu şirketini 77 bin dolar tazminat ödemeye mahkum etti.
DEMİRYOLU ŞİRKETİ O DÖNEMİN ARŞİVLERİNİ AÇTI
SNCF yetkilileri 2011 yılında şirketin açıklık ve şeffaflık politikaları çerçevesinde o dönemdeki olaylara ışık tutmak amacıyla 1939-1945 yılları arasındaki arşivlerini nümerik sisteme geçirerek açtı. Şirket daha sonra Ocak 2012’de bu arşivlerin tümünü dünyanın önemli Holokost Müzeleri olan Paris’teki Şoa Merkezi, Kudüs’teki Yad Vaşem Müzesi ve Washington’daki Holokost Müzesi’ne teslim ettiğini açıkladı.
