Temizliğinden emin olmadığınız gıdayı çiğ yemeyin

E.coli veya Escherichia coli olarak bilinen koli basili, insanlar ve diğer memelilerin kalınbağırsaklarında yaşayan genellikle yararlı bir bakteri türü. Hayvanlarda hastalık yapmayan bazı koli basili türleri, insanlara geçerse hastalık yapar. Ancak normal şartlar altında insana zarar vermeyen koli basili bakterisinin EHEC (Enterohemorajik E.coli) grubuna ait E.coli 0157:H7 türü hayati tehlikeye neden olabilir.
EHEC, diğer koli basili bakterileri gibi, insan dışkısı bulaşmış gıda ve içeceklerden vücuda yerleşiyor. İyi pişmemiş veya çiğ et, pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri, iyi temizlenmemiş çiğ sebze ve meyve, EHEC’i taşıyan hayvanlarla temas başlıca bulaşma yolları. Ayrıca yeteri miktarda klorlanmamış su içmek, koli basili içeren göl ve havuzlarda yüzmek de etkenin bulaşmasına yol açabilir.

İNSANDAN İNSANA GEÇEBİLİYOR

EHEC insandan insana bulaşabildiği için özellikle toplu yaşam alanlarında yayılmasını önlemek zor olabiliyor. Ancak alınacak bazı bireysel önlemler de korunmada çok etkili. EHEC’in yaptığı hastalıktan korunmak için tüketilen etin mutlaka iyi pişirilmesi gerekir. Ayrıca çiğ etin hazırlanması aşamasında kullanılan tüm mutfak aletlerinin dezenfekte edilmesi virüsün yayılmasını engeller. Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerini, iyi temizlenmemiş çiğ sebze ve meyveyi yemekten kaçınılmalı. Sık sık elleri yıkamak etkenin insandan insana bulaşmasının önüne geçer.
Ayrıca temiz olmayan suların içilmesi veya içinde yüzülmesi de EHEC’in bulaşma olasılığını artırır. Bu nedenle temiz su tüketilmeli ve temizliğinden emin olunmayan sularda yüzülmemeli. Hastalanmış bebeklerin bezini değiştirdikten sonra eller mutlaka yıkanmalı. Enfeksiyon kapmış kişilerle aynı havuzda yüzmemeli ve birlikte banyo yapılmamalı.

EHEC BELİRTİLERİ

Bakteri bulaştıktan birkaç gün sonra ilk belirtiler şiddetli bulantı ve karın ağrısı olarak ortaya çıkar. Bunu şiddetli, kanlı ishal takip edebilir. Birlikte ateş ve kusma olabilir. Tedavi altına alınan hastalar gerekli müdahalerin ardından hızla iyileşebiliyor. Bazı kişilerde hastalık belirti vermeden, kendiliğinden iyileşebiliyor. Ancak bazı vakalarda EHEC ölümcül sonuçlar doğuruyor. EHEC ürettiği toksinle hastalık yapar. Özellikle yaşlılarda ve çocuklarda böbrek yetersizliğine yol açan HUS Sendromu’nun ortaya çıkmasına yol açabilir. Felç ve koma görülebilir. Bu durum, bazı hastaların hayatlarını kaybetmesiyle sonuçlanır.

TANI NASIL KONUR

EHEC belirtileri gösterenlerin zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmaları gerekir. Burada yapılacak olan dışkı kültürüyle bakterinin varlığı saptanabilir. Enfeksiyona yakalanmış çoğu kişi ilaç tedavisi olmadan kendiliğinden 5-10 gün içinde iyileşir. Tedavi sırasında antibiyotik kullanımının iyileşme üzerinde bir etkisi yok. Hatta bazı vakalarda HUS Sendromunu tetiklediği ve böbrek yetmezliğine yol açtığı görülmüş. Hastada HUS Sendromu görülüyorsa yoğum bakımda tedavi altına alınır. Tedavi için çoğunlukla kan nakli ve diyaliz gerekir. HUS Sendromu’nun hayati tehlike yarattığını unutmamak gerekir. Bu neden HUS Sendromu belirtisi gösteren hastalar derhal bir hastaneye başvurmalı.