Jet lag ile baş edebilirsiniz

Türkiye Uyku Tıbbı Derneği Başkanı Prof. Dr. Murat Aksu’nun verdiği bilgiye göre, uzun mesafe yol alırken, kısa zamanda birçok saat diliminin kat edilmesi jet lag sendromuna yol açıyor. Sendrom denmesinin nedeni çok sayıda belirtiyle seyretmesi. Sadece uyku bozukluğu değil, yorgunluk, isteksizlik, fiziksel ve zihinsel etkinlikte azalma ve mide bağırsak sistemi rahatsızlıkları da yaşanıyor. Tüm bu belirtilerin şiddeki kişiden kişiye değişiyor. Özellikle yaşlılarda daha rahatsız edici boyutlara ulaşıyor.

BATIYA UÇUŞTA UYUM DAHA KOLAY

Batıya doğru yapılan yolculuklarda varılan noktada sabah çoğunlukla erken uyanılıyor. Öğleden sonra saatlerinde ise yoğun bir uykululuk hali yaşanıyor. Batıdan doğuya doğru seyahatler sonunda ise geceleri uykuya dalma güçlüğü ortaya çıkıyor.
Doğudan batıya doğru uçuşlarda yeni şartlara adaptasyon daha çabuk ve kolay. Batıdan doğuya doğru uçuşlarda ise daha geç adaptasyon sağlanıyor. Her iki durumda da tam uyum için ortalama 1 haftaya yakın bir sürenin geçmesi gerekiyor. Peki batıya doğru uçuşlara neden daha kolay uyum sağlanıyor sorusuna karşılık Prof. Dr. Aksu, “Biyolojik saatin normal şartlarda ritmi 25 saat dolayında. Bu da uyumu kolaylaştırıyor” diyor.

1 HAFTADAN KISAYSA TSİ İLE YAŞAYIN

Jet lag ile başetmek Prof. Dr. Aksu’nun önerileri şöyle:
* Eğer yolculuk kısa sürecekse hareket edilen ülkenin saatine uygun olarak yaşamak en etkili yöntem. Yaklaşık her bir saat dilimine adaptasyonun bir günde olduğu göz önüne alınırsa Türkiye’den Amerika’ya yapılacak seyahatlerde uyum için bir hafta geçmesi gerekiyor. Dolayısıyla bir haftadan kısa sürecek seyahatlerde Türkiye saatine göre davranmak ve uyku saatlerini değiştirmemek en doğru yöntem.
* Bir haftadan uzun süre kalacaksanız adaptasyona seyahat öncesinde başlayın. Bu adaptasyon batıya doğru yolculuklarda hergün bir saat erken yatıp erken kalkmak, doğuya doğru yolculuklarda ise hergün bir saat geç yatıp geç kalkma şeklinde olmalı.
* Erken adaptasyon, özellikle gidilecek ülkede daha verimli olmak amaçlanıyorsa , örneğin sportif karşılaşmalara, yoğun toplantı ve görüşmelere katılma planlanıyorsa mutlaka uygulanmalı. Jet lag etkisi nedeniyle bazı seyahatlere birkaç gün önce başlayıp, varılan ülkeye adapte olmak, sonrasında yarışma ve görüşmelere katılmak da öneriler arasında.
* Özel olarak aydınlatılmış odalarda yeni şartlara senkronizasyonun hızlandırılması, özellikle uçuş ekibi gibi sık seyahat edenler için zaman zaman başvurulan, ancak oldukça komplike ve pahalı bir yöntem.