Taşeron işyerlerinin SGK sicil numarası olmaz

İster özel sektörde ister kamu sektöründe olsun, bir işverenden iş alan ve aldığı bu işte kendi işçilerini çalıştıran işverenler alt işveren yani taşerondur. Taşeron olarak işçi çalıştıran işverenler ise SGK ve İş Kanunu açısından farklı uygulamalara tabidirler.
Ancak bu konuda öteden beri varolan karmaşa devam ediyor. Devam eden karmaşaya kimi SGK ünitelerinin de katkısı olmuyor değil…

İş Kanunu açısından uygulama
Yaptıkları sözleşme ile asıl işverenden(kamu ya da özel) iş alan ve bu işte işçilerini çalıştıran alt işveren(taşeron), kendi işyerinin tescili için Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne başvurarak İşyeri Bildirgesi vermek zorundadır. İşyeri Bildirgesinin, taşeron sözleşmesinin imzalandığı tarihten itibaren bir ay içinde verilmesi gerekmektedir.
Sözü edilen bildirme yükümlülüğünü işyerini muvazaalı olarak bildirmek suretiyle ihlal eden asıl işveren ile alt işveren veya vekillerine ayrı ayrı idari para cezası verilir. Bu para cezasının 2012 yılı için tutarı 13.591.-TL’dir.

SGK açısından uygulama
Karmaşa esas olarak bu alanda yaşanmaktadır. Çoğu uygulayıcı SGK ya da işyeri bildirgesi vermeleri gerektiğini düşünerek bu bildirgeyi vermekte, çoğu kere de kimi SGK üniteleri bu şekilde yönlendirmektedirler. İşverenin(taşeron) işine gelen bu yönlendirme ise karşılığını bulmaktadır.
Oysa yapılan kesinlikle yanlıştır. Bir kere, asıl işverenden iş alan ve bu işte kendi işçilerini çalıştıran alt işveren/taşeronun bu sebeple SGK ya işyeri bildirgesi vermek gibi bir zorunluluğu bulunmamaktadır. Zira anlamı da yoktur. Yapılması gereken, yapılan taşeron sözleşmesi ve bir dilekçe ile SGK ya başvurmaktan ibarettir.
Taşeron, dilekçesinde sunduğu sözleşmedeki asıl işverenin SGK sicil numarası üzerinden bir “alt işveren-taşeron kodu” verilmesini isteyecektir. Taşerona kesinlikle ayrı bir işyeri sicil numarası verilmez.
SGK ünitesi bu dilekçe üzerine, o taşerona asıl işverenin SGK numarası üzerinden bir taşeron kodu verecek ve taşeron da çalıştırdığı işçilerini bu kod vasıtasıyla asıl işverenin numarasından SGK ya sigortalı bildirecektir.
Hepsi bu...
Tabii, bunun böyle yapılmasının yada yapılmamasının önemli sonuçları bulunmaktadır. Şöyle ki; taşeron olarak SGK ya işyeri bildirgesi verenler, “ilk defa tescil edilen işyeri” olarak bu işte çalıştıracakları işçilerini bir aylık sürede SGK ya bildirebileceklerdir. Böyle olunca da ceza sözkonusu olmayacaktır.
Oysa, doğru işlem yaparak, verdikleri dilekçe ile “taşeron kodu” alan alt işverenler, genel uygulamaya tabi olacak yani işçilerini işle başlatmadan en az bir gün önce SGK ya bildireceklerdir. İşte bunu yapmak yerine, bir aylık süreleri varmış gibi işlem yapan taşeronları yüklü miktarda cezalar beklemektedir. Eğer bu cezalar salınmamış ise tespiti halinde ilgili SGK memurlarına zimmet çıkma ihtimali de bulunmaktadır.
Örneğin; taşeron olarak aldığı işte 30 işçi çalıştıracak olan işveren, taşeron kodu alıp işçilerini işe başlatmadan bir gün önce SGK ya bildirmek yerine, işyeri bildirgesi verip ilk defa tescil edilecek olan işyeri gibi bu işçileri bir aylık süre de bildirir ise, SGK sigortalı bildirimlerinin süresi geçtikten sonra yapılmasından ötürü her bir işçi için bir asgari ücret olmak üzere, diyelim 2012/Aralık ayında 30x940,50=28.215.-TL ceza uygulayacaktır.
O yüzden taşeron olarak iş yapanlara uyarımız; Çalışma ve İş Kurumuna işyeri bildirgesi vermez zorundasınız ama SGK ya böyle bir zorunluluk yok. Tersine SGK ya bir dilekçe ile başvurup alacağınız taşeron kodu ile asıl işverenin SGK numarası üzerinden işlemlerinizi yapacaksınız.