İnsanlar artık kötülükleriyle övünüyor

Uygar Özesmi’nin kurduğu platformun amacı, ekolojik ve sosyal açıdan adil bir ekonominin yaratılması için insanları harekete geçirmek.

Doğaya ve tüm canlılara ‘iyilik’ kavramı üzerinden yaklaşan ve etik kaygıları olan insanları bir araya getiren platform, bu insanların doğaya ve insana dost üretim yapan üreticileri desteklemesini sağlıyor.

Amaç, ekolojik ve sosyal açıdan adil bir ekonomi yaratmak.

Platformun ‘Çarşı’ bölümünde üreticiler yer alıyor.

Bunlardan biri mesela, çamaşır deterjanı yerine kullanılabilen kül suyu üretiyor.

Koyuyorsunuz çamaşır makinesine, çamaşırlarınızı gıcır gıcır temizliyor.

Bu üreticinin kârlılığını arttırıp küçük atölyesinden zengin olmak gibi bir derdi yok.

Onun derdi atölyesini döndürmek, kendi payına düşen parayla da sağlıklı gıdalar, organik giysiler, yerelde kunduracılar tarafından yapılmış ayakkabılar alıp yerel ve sürdürülebilir ekonomiye destek olmak.

Onun gibilerinin bu ekonomide var olabilmesini ve çoğalmasını sağlayabilmek için Good4Trust.org üzerindeki insanlar ürününü satın alıyorlar.

*

Ya da mesela, organik gıda satan bir üretici var.

Ondan aldığınız grissiniyi ısırırken biliyorsunuz ki, bu üretilirken suni gübre, kimyasal ilaç kullanılmadı.

Biliyorsunuz ki bu grissiniyi üreten kadınlara tüm sosyal hakları ve normalin üstünde maaşlar veriliyor.

Vicdan rahatlığıyla grissiniyi mideye indiriyorsunuz çünkü biliyorsunuz ki bunun içerisinde mümkün olan en iyi koşullar var.

Bu üreticinin ürünlerini alarak hem onu hem çalıştırdığı kadınları hem de organik çiftçileri destekliyor ve o ekonominin büyümesini sağlıyorsunuz.

*

Bu adil ekonomide ‘tüketici’ yok, sosyal ve ekolojik açıdan adil üretimleri doğrudan destekleyen ‘türetici’ler var.

Platformu bir kasaba gibi düşünün.

Türeticiler kasabada yaşayanlar.

O kasabadaki zeytinyağı üreticisi gelip berberde saçını kestiriyor; o berber de ondan aldığı parayla ertesi gün gidip onun dükkânından zeytinyağı alıyor. 

Malum, bugün aldığımız bir kazağı 20 yıl sonra giymemiz mümkün değil.

Bir-iki sezonda kazak yamuluyor.

Bu tesadüf değil.

Tüketim ekonomisinde amaç planlı eskitme.

Dert, ürünleri çok sayıda sattırmak.

Diş macunu reklamında diş fırçasına koca bir parça diş macunu sıkarlar.

Halbuki, onun 3’te biri yeterlidir.

Ama mevcut düzende markalar bize ürünlerini fazla fazla kullandırmak ve durmadan yenisini satmak isterler. 

Good4Trust.org’daki türetim ekonomisinde ise üretim türeticinin en az miktarda satın almasını gerektirecek şekilde tasarlanıyor. Arzu, üretici ile türeticinin birlikte mutlu olması.

*

Platformun en sevdiğim bölümüne gelelim: İyilikler.

İyilikler bölümünde kullanıcılar yaptıkları iyilikleri paylaşıyorlar.

Mesela biri, yönetim kurulu üyesi olduğu derneğin etkinliklerinde fidan bağışını gelenekselleştirdiğini yazıyor.

Başkaları öğrencisini işe yerleştirdiğini, ATM’de parasını unutan birine parayı ulaştırdığını, yavru bir kediyi kurtardığını, köy okulundaki çocukları sevindirdiğini, bir kütüphanenin kitle fonlamasına katkıda bulunduğunu, sokak çocuklarına yardım ettiğini ve daha pek çok iyiliği paylaşıyor.

*

Bu toplumda insanların yaptıkları iyilikleri, yardımları gizlemeleri gerektiğine dair bir inanış var.

Oysa bu kural, insanların küçük toplumlarda yaşadığı ve herkesin kimin ne yaptığını bildiği geçmiş zaman için geçerli.

Günümüzde bu kültürel olgu topluma zarar vermeye başladı.

Çünkü insanlar artık kötülükleriyle övünüyor ve kötülük matah bir şey gibi algılanıyor.

Eskiden kötülükler zaten kabul görmediği için, iyilikleri göstermek bir kibir olarak algılanırmış.

Ama artık iyilik mağdur oldu. İyiliğin görünür hale gelmesi, alkışlanması gerekiyor.

Good4Trust.org’da hem paylaşımlar hem de yapılan her alışveriş bir iyilik. İyilik kavramı ekonomiyle birleştiriliyor.

*

Unutmayalım ki biz topluma verdikçe toplum daha güzel bir yer olur ve biz daha güzel bir yerde yaşarız.

Doğru ekonomileri desteklediğimiz ölçüde de ekolojik ve sosyal açıdan adil bir dünyada yaşarız.