Büyüyeceksek böyle büyüyelim

Pazartesi günkü yazımda Yeşiller ve Sol Partisi’nin Soma Raporu’ndan alıntılarla, ülkemizin “büyüme” yapısının ne ekonomik ne toplumsal ne de ekolojik anlamda sürdürülebilir olduğunu ortaya koymaya çalıştım. Peki çözüm ne?

Yine aynı rapordan çözüm önerilerini buyrunuz...
? Madencilik ve fosil enerji yatırımlarına verilen devlet desteği kaldırılmalı, doğal kaynak-yoğun sektörler kademeli olarak küçültülmeli.

? Demir-çelik, çimento ve enerji üretiminde dünya liderleri arasına girme hedefinden vazgeçilmeli. Enerjide dışa bağımlı bir ülkeyi, daha az doğal kaynağa dayalı, istihdam ve doğa dostu sektörlerle büyütmek mümkün.

? 2016-2019 arasında, termik santrallerin tasfiyesine başlanmalı, gerçekçi bir süreç içinde yüzde 100 yenilenebilir enerjiye geçiş hedefi konulmalı.

? Toplumsal ve ekolojik sürdürülebilirlikle çelişen hedefler revize edilmeli. Türkiye’deki tüm kömür madenciliği faaliyetleri ILO 176 no’lu vb sözleşmeler imzalanıp mevzuat ve etkin denetim mekanizmaları işlerlik kazanana kadar durdurulmalı. Ancak sözleşmeleri imzalamak uygulandıkları anlamına gelmiyor. Örneğin, çevresel kuralların sıkılığı ve var olan kuralların ne ölçüde dayatıldığına ilişkin Dünya Ekonomik Forumu tarafından yapılan bir anket çalışmasında, Türkiye çevresel düzenlemeler konusunda 85’inci sırada iken,
düzenlemelerin ne kadar ciddiyetle dayatıldığına ilişkin listede 145 ülke arasında 67’nci sırada. Yani çevre konusunda hem düzenleme yetersiz, hem de var olan uygulanmıyor.

? Düzenlemelerin ciddiyetle uygulanabilmesi, tüm kurumsal ve idari yapının reforme edilmesini gerektirecek başka çözüm yolu yok. Yoksul ailelere kömür dağıtımı durdurulmalı, kömür bedeli ailelere verilmeli.

? İşsiz kalacakların istihdamı için birçok politika uygulanabilir. Örneğin, işsizliğin yoğun olduğu bölgelere özgü plan ve projelerden sorumlu olacak bir İstihdam Bakanlığı kurulmalı. AKP öncesi yüzde 6-7 dolayındayken 2003 sonrasında yüzde 10’u geçen işsizlik
sorununa köklü çözümler bulunmalı.

? Daraltılacak madencilik, fosil enerji, çimento, inşaat, karayolu taşımacılığı gibi sektörlerdeki istihdam kayıplarının önüne geçmek için devlet ve özel sektör kaynaklarıyla istihdam yaratılmalı. Soma ve benzeri yerlerde kamu kaynaklarıyla ya da özel sektör eliyle doğa ve istihdam dostu yeşil yatırımlar teşvik edilebilir. 2000 sonrası Türkiye genelinde hızla gerileyen tarım sektörü, uygun politikalarla yeniden canlandırılabilir ve onurlu bir geçim kaynağı haline getirilebilir. ¡¡¡

Bu projelerin hayata geçirilebilmesi için Türkiye’nin yeterli mali gücü var. Milli araba, milli uçak, tank üretmek için milyarlarca lira harcayabileceğini duyuran hükümet için bu tesisleri kurmak, işini kaybeden işçileri eğitime alarak istihdam sağlamak hiç de imkansız değil.