Koronavirüsün hasar bırakabileceği 3 organ
COVID-19’u hafif atlatsanız bile etkileri ömür boyu sürebilir. Birçok kişi ‘COVID sonrası sendrom’ yaşıyor. Doktorlar için de bu konu çok yeni; hâlâ üzerinde çalışıyorlar. Yeri gelmişken salgın boyunca büyük fedakârlıkla gece gündüz emek veren tüm sağlık çalışanlarının 14 Mart Tıp Bayramı’nı kutlarım.
BEYİNDEKİ DAMARLAR SIZDIRABİLİR
Uzmanlar aylar boyunca beyin sisi, yorgunluk ve hatta felç gibi semptomlardan dolayı COVID-19’un beyni etkilediğinden şüphelendi. Yapılan yeni çalışmalarsa enfeksiyonun beyindeki kan damarlarının sızdırmasına sebep olduğuna dair kanıtlar gösteriyor. Sızıntı gerçekleştiğindeyse normal beyin fonksiyonları engellenmiş oluyor. Bu da hastaların tat ve koku kaybı bildirmelerinin sebebi olabileceğini gösteriyor. Virüs, vücuttaki koku alma sistemini istila edebiliyor ki bu sistem doğrudan beyinle bağlantılı… İyi haber şu: Birçok kişi beyin sisi ve koku kaybının sonunda geçtiğini bildiriyor. Damarlar yenilenebiliyor ve organlar iyileşebiliyor. Ancak bazıları için bu çok hızlı gerçekleşmeyebiliyor. Bu nedenle doktorlar insanların bu sendromu ciddiye almalarını ve enfeksiyonu atlatan kişilerde hasar bırakabileceğini bilmelerini istiyor.
KALPTEKİ HASARIN NE KADAR SÜRECEĞİNİ BİLMİYORUZ
Bir kardiyotorasik (göğüs ve kalp-damar) cerrahı olarak kalpte gördüğüm inflamasyonlar beni endişelendiriyor. COVID-19’a yakalandığınızda kalp kası hücreleriniz hasar görebilir. Kalp de atış hızını arttırarak vücudunuza oksijenli kan pompalayabilmek için daha fazla efor sarf eder. Bunu yaparken genişleyebilir ve güçsüzleşebilir. Bu da ciğerlerde sıvı birikmesine ve nefes almanın daha da zorlaşmasına sebep olur. Doktorlar halen bu kalp inflamasyonunun hastalığı hem şiddetli hem de hafif geçiren kişilerde ne kadar yaygın olduğunu anlamaya çalışıyor. Hasarınsa ne kadar sürebileceğini bilmiyor. Semptomların bazıları haftalar veya aylarca sürüyor gibi gözükse de kalpte kalıcı hasar veya kalp ritminde anormallik gibi uzun vadeli etkilerin oluşma ihtimali de var.
EN ÇOK AKCİĞERLER ETKİLENİYOR
COVID-19 enfeksiyonu akciğerlerinizi önemli şekilde etkiliyor. Bir röntgen veya tomografi çekiminde normal, sağlıklı ciğerler havayla dolu ve siyah renktedir. Vücudun geri kalanına oksijen taşımak üzere güçlü ve sağlıklı damarlarla doludur. Örneğin sigara içenlerin ciğerleri bu taramalarda hasar veya fibrozis görülebildiği için daha beyazdır. Ayrıca amfizemden dolayı aşırı genişlemiş görünür. Koronavirüsten etkilenen akciğerlerse sigara içenlerinkinden bile daha hasarlı görünür. Virüs, sağlıklı damarları yıpratarak kişide nefes darlığına sebep oluyor. Bağışıklık sisteminiz beyaz kan hücrelerini yollarken akciğerleriniz iltihaplanır ve hava keselerinde sıvı birikmeye başlayarak sonunda tüm akciğerlere yayılır.
NE YAPMALI?
Eğer sizde veya bir tanıdığınızda COVID-19 sonrası sendromu varsa hızlıca bir doktora danışın. Evde geçmesini beklemeyin çünkü tıbbi müdahaleye ihtiyacınız olabilir.
