Gerçekten duvarı nem, insanı gam mı yıkar?

Stres nedir?

Vücudun tehlikeye verdiği tepkidir. İlk insanlarda bu tehlike neredeyse her zaman fizikseldi. Avcı/yırtıcı hayvanın sesini duyduktan sonra sempatik sinir sistemine hormon seli gerçekleşir, kalp ve nefes alışverişi hızlanır, beyne giden oksijen de artardı. Bu tepki insanın daha hızlı koşmasına ve tehlike anında daha iyi savaşmasına vesile olurdu.

Günümüzde ise aç avcı hayvanlardan korkmuyoruz tabii ama vücudumuz bunu bilmiyor. Her şey strese yol açabilir. San Jose Yerel Tıp Merkezi kardiyoloğu Dr. Thirupathi Reddy, “Stres zihnin olayıdır. Bir dış etkenden çok, iç etkendir. Dış stres faktörleri zaten her zaman var ve her şey onlarla nasıl başa çıktığınızla alakalı” diyor.

Kalp krizi nasıl olur?

Kalbe giden kan akışı tıkandığında, kalbin oksijensiz kalıp kalp kas dokusunun ölümüne yol açtığı zaman meydana gelir. Bu kan akışı tıkanmasının en yaygın sebebi pıhtıdır. Pıhtı çoğu zaman damarlardaki plak oluşumunun bir sonucudur. Damar çeperinden plak parçası koptuğunda etrafında kan hücreleri oluşur ve pıhtı damarda sıkışarak kan akışını engeller.

Dr. Reddy, stres söz konusu olduğunda vücudun adrenalin gibi katekolamin hormonlarıyla dolduğunu söylüyor: “Vücutta yüksek seviyede katekolamin olduğunda kanın pıhtılaşma mekanizması biraz daha hızlanır ve kalp daha hızlı atmaya başlar. Birçok yükü aynı anda kaldırabilmek için birinci viteste çalışır. Koroner damarlarınızda plak oluşumu varsa tüm bunlar plak yırtılmasına yol açabilir” diyor.

2016’da Circulation’da yayımlanan ve 12 bin 400’den fazla kişiyi kapsayan bir çalışma, kalp krizi semptomları başlamadan bir saat önce kişilerin yüzde 13.6’sının fiziksel olarak aktif, yüzde 14.4’ününse üzgün veya sinirli olduğunu ortaya koydu.

Kırık kalp sendromu nedir?

Kalp kriziyle aynı semptomlara sahip stresin yol açtığı bir başka durum daha mevcut. Buna stres kardiyomiyopati veya ismini kalp şeklindeki Japon ahtapot kapanından alan takotsubo kardiyomiyopati deniyor. Idaho’daki West Valley Tıp Merkezi’nde girişimsel kardiyolog olan Dr. Lyndon Box, takotsubo kardiyomiyopatilerin üçte birinin kötü bir olay sonucu oluşan güçlü bir duyguyla tetiklendiğini söylüyor: “Kişi kalp krizi semptomlarının aynısını yaşar. Göğüs ağrısı, nefes almada güçlük, mide bulantısı...”

Bu durum elektrokardiyogram gibi tanı testlerinde bile kalp krizi olarak görülebiliyor ancak anjiyogramda damar tıkanıklığına rastlanmıyor. Dr. Box, “Damarlar normal olsa da kalp fonksiyonu zayıflamıştır ve kalp normalde yapması gerektiği gibi büzüşemez” diyor.

Doktorlar bunun nedeninden kesin olarak emin olmasa da teori, beyinden gelen stres sinyalinin kalp ya da damarlara hasar verdiği yönünde. Dr. Box, stres kardiyomiyopatilerin kalp krizinden çok daha nadir ve en sık 50-70 yaş kadınlarda görüldüğünü söylüyor. Bir kişinin kırık kalp sendromundan ölme riski pek yok ve çoğunluk beta-bloker ve ACE inhibitörleri sayesinde tamamen iyileşiyor.

Stresle nasıl başa çıkılır?

Bazı araştırmalar yoga, nefes egzersizleri ve meditasyonun kişilerin stresle başa çıkmasına yardımcı olduğunu söylüyor. İşte her yerde yapabileceğiniz basit bir egzersiz: Nefes alın, 4 saniye tutun. Nefesinizi verirken de yine 4’e kadar sayın.

'The Dr. Oz Show' hafta içi her gün saat 19.30'da D-Smart 20. kanal MaxSmart Premium HD'de yayınlanmaktadır.