Londra’da sürpriz ortaklık mı doğuyor?

İNGİLTERE’nin başkenti Londra, son zamanlarda Türk vatandaşlarının konut yatırımlarında tercih ettiği kentlerden biri. Türklerden konut satın alma talebi artınca, Türk müteahhitleri de Londra’da gayrimenkul projesi fırsatlarını araştırmaya başladı. Ant Yapı bu şirketlerden ilki oldu. Kısa süre önce gayrimenkul sektörünün önemli ödüllerinden biri olan International Property Awards için Londra’daydım. Çeşitli dallarda 10 ödül alan İki Design’ın ortağı mimar Murat Kader’le birlikte üç genç gayrimenkulcü ile tanıştım. Mesa’nın veliahtı Mert Boysanoğlu, TAV’ın CEO’su Sani Şener’in oğlu Ozan Şener ve Aslan Yapı’dan Mahmut Arslan. Mesa, 60 yıllık bir şirket. Türkiye’nin ilk müteahhitlik firmalarından biri. Kurucusu Erhan Boysanoğlu. Sera Grup Atatürk Havalimanı ile birlikte Türkiye ve dünyada 15 havalimanının işletmecisi TAV’ın kurucularından ve CEO’su Sani Şener’in kurduğu aile şirketi. Aslan Yapı da son yıllarda mütehhitlik hizmetleriyle hızlı büyüyen bir inşaat şirketi. Londra’daki sohbetlerimizde pazara ilgilerini belli ederken ortak işler yapmaktan da söz etmişlerdi. Duyduğuma göre bu grup şimdi sürpriz bir proje için çalışmalara başlamış. Genç yatırımcılar araştırmalarını sürdürüyormuş. Projeyi muhtemelen Murat Kader tasarlayacak ve üç genç müteahhit de uygulamasını yapacak.

DEVİR DEĞİŞTİ

Bugüne kadar babaları ile sohbet ettiğim Mert Boysanoğlu ve Ozan Şener’le Londra’da ‘babalar ve oğulları’ temalı ilginç bir de sohbet yaptık. İki kuşak arasındaki yönetim ve anlayış farkını konuştuk. Mert Boysanoğlu ilk kuşağın farklı bir özveri ile çalıştığını söylüyor. “Ben doğduğumda babam yanımda yokmuş. Bizden de aynı şeyi bekliyorlar” diyor ve şunları söylüyor: “Babamın hobisi yok. 90 yaşında şantiyeden dönüp ölmek istiyorum, diyor. Bizden de bunu bekliyor. Her sabah şirket içi görüntülü bir sistemimiz var, 8.30’da yerimde miyim diye arar beni. Oysa dönem değişti. Elimdeki telefonla ben zaten 24 saat çalışıyorum artık. ‘One man show’ bitti. Kurumsallaşma, profesyonellere yetkileri bırakma dönemi. Ben kendimi profesyonel çalışan olarak görüyorum. Bizde hala izin kağıdı var.”

Ozan Şener de Boysanoğlu ile aynı fikirde. “Patronun şirketi profesyonellerle birlikte yönetmeyi öğrenmesi gerekir” diyor. İkisi de maaş ve primle çalıştıklarını anlatıyor.

KEŞKE GELSE

Ozan Şener şirketi babası Sani Şener’in kurduğunu ancak yönetimi kendisine bıraktığını söylüyor ve “Babam ben seni okyanusa ittim ama etrafına can simitleri de attım, der. Şirketi o kurdu ama ilgilenemedi. TAV’ı büyüttü. Zarar ettim sadece hataların şunlardı diye yol gösterdi” diyor. Sani Şener’in 2020’de hisselerinin tamamı Fransız Aeroports de Paris’e geçen TAV’da CEO’luk görevi bitiyor. Şener, Yönetim Kurulu Başkanı olarak devam edecek. “Sani Bey Sera’ya döner mi” diye soruyorum. Ozan Şener şunları söylüyor: “Biz öyle ya da böyle işler başardık ama ne kadar büyütürsek büyütelim Sera ona küçük gelir. Bazen konuştuğumuz rakamlar çok farklı. Bence o TAV İnşaatı büyütür. Ayrıca biz onun artık hayatını yaşamasını istiyoruz. Keşke gelse. Vizyonumuzu artırır.”

BİM İRAN KARARINI VERDİ, ŞİRKET KURUYOR

1998 yılında 21 şube ile kurulan BİM Birleşik Mağazalar AŞ, 20 milyar doları aşan cirosu, 6 bine yakın mağazasıyla indirimli hipermarket pazarının lideri.

Mağazalarında 34 bin kişiye istihdam sağlıyor. BİM büyümesini son yıllarda sadece Türkiye’de değil yurtdışında da sürdürüyor. Fas’da 329, Mısır’da ise 215 mağazası var.

BİM’in dış pazar konusunda bir süredir gündeminde İran vardı. Şubat ayında bu pazardaki potansiyelin araştırılması için icra kurulunu yetkilendirmişti.

İcra Kurulu Üyesi Galip Aykaç, Reuters’e yatırım kararını açıklamak için 1 ay süre vermişti.

Aldığım bilgilere göre yasal mevzuat, ülke ekonomisi, insan kaynağı gibi konularda detaylı araştırma yapan BİM’in kararı olumlu. Pazarda mağazalaşma kararı alan BİM bunun için ilk adımı şirket kurarak atacak. Bu konuda hazırlıklarını sürdüren BİM’in, İran pazarına hızlı bir giriş yapması bekleniyor.

TASARIM TAKLİT KALDIRIR MI?

ULUSLARARASI rekabette artık sadece özgün ve katma değerli ürünler öne çıkıyor. Dünyada 100’den fazla tasarım haftası var. Bazı şehirler tasarım ile anılıyor.

UNESCO yaratıcı şehirleri bir araya toplayan bir ağ oluşturdu. Geçenlerde Gila Benmayor’un yazdığı gibi İstanbul da tasarım alanında bu ağa dahil edildi.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tasarım konusunda yoğun çaba harcayan kuruluşlardan biri. Geçen hafta da ilkini 2016’da yaptığı bir tasarım haftası vardı. Ancak tasarım kültürü oluşturma hedefiyle çıkılan yolda ters düşen bir şey yaşandı. Önce kısa bir hatırlatma yapayım.

Design Week Turkey geçen yıl başladı ama bir de 2005’ten beri yapılan İstanbul Design Week (IDW) var. IDW başlarken tasarım ürünlerinin nakliyesinin global simgesi olarak görsellerinde konteyneri seçmişti.

2015’teki ana görselde de vinçten sarkan konteyner kullanılmıştı. İşte bu görsel geçen hafta yapılan Design Week Turkey’in ana görseli ile açıkça ’benzeşiyor’.

Bu benzeşme, tasarım çevrelerinin de, yıllardır bu haftaları takip eden benim de gözüme çarptı. Tasarımcılar şimdi şunu konuşuyor:

“Bir fikri temsil etmeden yani özgün olmadan marka olmak mümkün değil. Tasarım haftasına özgün bir tasarım bile yapılamamış. Hedef büyük, sonuç zayıf.”

TİM’e sordum; ihracatçı olarak konteynırı etkinliklerde sık sık kullandıklarını, buna taklit denemeyeceğini savunuyor. Ancak tasarımcılar, iddialı bir haftaya özgün bir görsel olmalıydı diyor. İstanbul’un yüzü olmaya aday bir hafta için taklit görsel hoş durmuyor. Durum budur!