‘Milli’ otomobil aylardır yollardaymış kimin umurunda

O günden sonra, Hürriyet’in otomobil yazarı Emre Özpeynirci, bence her türlü gazetecilik ödülünü birden alması gereken bir seri habercilik yaparak ‘milli’ denen otomobilin öyküsünün nasıl tel tel döküldüğünü ortaya çıkarırken ben de konuyla ilgili ders çalışmaya başladım.

GELECEK ELEKTRİKLİ OTOMOBİLİN

Fosil yakıtların bitmekte olduğu, fosil yakıt tüketiminin ise dünyayı eşi görülmemiş bir çevre felaketine sürüklediği artık herkesin malumu.
Hem hayat tarzımız ve refahımız hiç değişmesin hem de dünyayı küresel iklim değişiminden kurtaralım diyorsak, yani fosil yakıt çıkarmayı ve tüketmeyi durduracaksak, kullandığımız bütün taşıt araçlarının içten yanmalı motorlarla değil elektrikli motorlarla (veya doğaya karbon salmayan başka motorlarla) yürümesini sağlamamız gerek.
Geleceğin elektrikli otomobillerde olduğunu hepimiz biliyoruz. Ama bu geleceğe, zaten bildiğimiz otomobil konseptinde kalmaya devam edip sadece içten yanmalı motorun yerine elektrikli bir motor koyarak ulaşamayız. Temel bakış açımızı da değiştirmeliyiz.
Eskinin (ve bugünün) otomobilinin merkezinde içten yanmalı motor var. Son dönemlerde otomobile, motora ve sürücüye yardımcı olması, ekstra konfor sağlaması vs için bilgisayarlar da eklendi.

TEKERLEKLERİ OLAN BİR BİLGİSAYAR

Oysa yeni dönemin otomobili bir bilgisayar. Motoru ve tekerlekleri de olan bir bilgisayar. Merkezde motor yok, illa elle tutulur somut bir şey istiyorsanız pil var ve bir de aracın içinde birlikte çalışan yüzlerce, binlerce bilgisayar var.
‘Neden bizim bakanlığımız kamu fonları kullanarak ve devlet eliyle bir milli araç yapmaya çalışıyor’ sorusunu şimdilik sormayalım ama şunu soralım: 21. yüzyılın ihtiyaçları ve gerçekleri için otomobil tasarlamaya neden eski konseptlerle başlıyoruz?
İnsanlık, kabaca 200 yıldır elektrik motorlarının temel prensibini biliyor ve bu motorları yapıyor. Yine kabaca 30 yılda bir, bu temel prensipler aynı kalmak şartıyla elektrik motorlarının verimini ve kapasitesini arttıran yenilikler de buluyoruz. Bugün en sıradan Türk evinde en az iki tane elektrik motoru gayet güvenilir biçimde çalışıyor.

PİL DEDİĞİNİZ ŞEY DE BİLGİSAYAR

Yani elektrikli araçta en önemli parça motor değil; motoru yapmak zor da değil. Ayrıca motor otomobilin en ucuz parçası. Elektrikli araçta aracın kasası da en önemli parça değil; parayı bastırır dünyanın en iyi tasarım firmalarına istediğiniz aracı tasarlattırırsınız.
Elektrikli araçta en önemli iki şey, pil ve aracın yönetim sistemi olan o yüzlerce, binlerce bilgisayar.
Otomobilimiz için illa ‘milli’ sıfatını kullanacaksak; ne olabilir elektrikli otomobili ‘milli’ yapacak olan şey? Tekerlekleri, kasası, koltuğu, motoru veya farları mı, yoksa içindeki bilgisayarlar, yazılımlar mı?
Unutmayın, tekerlekleri ve motoru olan bir bilgisayardan söz ediyoruz artık otomobil dediğimizde.

BİNDİĞİNİZ TAKSİ ELEKTRİKLİ OLABİLİR

Türkiye’de, daha çok da İstanbul’da epeyce bir zamandan beri sermayesi ‘milli’, üzerindeki binlerce yazılımı ‘milli’ ve daha da önemlisi ana board tasarımları dahil bilgisayarları da ‘milli’ olan onlarca otomobil dolaşıyor zaten.
Bu aracı yapanlar onu ilk olarak Toyota’nın Corolla modeline uyarladılar; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan ‘Yola uygunluk belgesi’ de aldılar; yani araç ruhsatlarında ‘Elektrikli’ yazıyor.
Ama o kasaya, Toyota markasına bakmayın siz, yarın kolayca kendinize bir kasa tasarlayabilir veya tasarlatabilirsiniz ve kendi ‘milli’ otomobilinizi yaparsınız; çünkü zor olan o yazılımları ve bilgisayarları yapmak.
Ama bundan da zor olanı var:
O otomobilinizi uygun fiyata uygun pazara satmak.
İstanbul’un yollarında dolaşan elektrikli araçların yazılım ve donanımını Türkiye’de İTÜ’nün içindeki teknokentte üreten firmanın öyküsünü ve gelecek planlarını önümüzdeki hafta anlatayım isterseniz.