Herkes onu sevdi o İlhan Selçuk’u

Herkesin dilindedir bu aşk şiiri ama kimse bilmez Lavinia’nın gerçekte kim olduğunu. Bilenler de ortak bir sır saklar gibidir. Onunla ilgili söylenen sözler, yazılan cümleler hep yarım bırakılmıştır.

İşte o yarım kalmış cümleleri tamamlayarak bu sırrı çözmeyi ancak bir matematik profesörü başarabilirdi. Hem de şifreleme üzerine çalışan bir profesör. Aynı zamanda bir koleksiyoner ve araştırmacı olan yazar Haluk Oral, Lavinia’nın kim olduğunu 2008’de yayımlanan ‘Şiir Hikâyeleri’ kitabında açıklamış, pek çok okur da Mevhibe Beyat adını ilk kez burada duymuştu.

Lavinia, yani Mevhibe Meziyet Beyat, 2 Mayıs 1925’te İstanbul’da doğmuş, Güzel Sanatlar Akademisi’ni bitirdikten sonra Beyoğlu Olgunlaşma Enstitüsü’nde uzun yıllar resim öğretmenliği ve stilistlik yapmıştı. Lale Belkıs öğrencilerinden biriydi. Sanat ortamının içindeydi hep. Adalet Cimcoz ona Marilyn Monroe’ya benzediği için Marlin adını takmıştı, Güzel Sanatlar Akademisi’nin Rita Hayworth benzerliği nedeniyle Gilda’sıydı.

Mevhibe Beyat, Özdemir Asaf’ın kendisine beslediği platonik aşkla ‘Lavinia’ olarak edebiyatımıza girdi. Bir diğer platonik aşkı ise kendisine hikâyelerinde ‘Hisya’ diyen Oktay Akbal’dı. Fakat Lavinia’nın ilk aşkı Akademi’den hocası, ünlü ressam Edip Hakkı Köseoğlu’ydu. İkincisi ise ünlü gazeteci ve yazar İlhan Selçuk.

Aşkları ölene kadar sürse de evlilikleri kısa olur Mevhibe Beyat ve İlhan Selçuk’un. 17 Eylül 1956’da evlenir, 25 Şubat 1958’de de ayrılırlar. Beyat, sonraki evliliğini ise o sıralar kendisinden yaşça küçük ve henüz amatör bir oyuncu olan Öztürk Serengil ile yapar. Bu evlilik de fazla sürmez. Mevhibe Beyat üçüncü ve son evliliğini ise fotoğraf sanatçısı ve kameraman Muhlis Hasa ile yapar.

ÖLÜMSÜZ AŞKIN BELGESİ

Mevhibe Beyat 2007 yılında vefat ettiğinde çok az insan onun Lavinia olduğunu biliyordu. Haluk Oral, 2008 yılında ‘Şiir Hikâyeleri’ kitabını yayınladığında ortaya çıktı gerçek kimliği. Kitabın Lavinia bölümünü okuyan ve çok etkilenen İlhan Selçuk, Mevhibe Beyat’ın 80 yaşında kendisine yazdığı ve bu aşkın en önemli belgesi olan mektubu Haluk Oral’a emanet etti. Edebiyat tarihine platonik bir aşkı anlatan en güzey şiirin kahramanı olarak geçse de kendisi de bir şair ve akademili bir ressamdı Mevhibe Beyat. Şimdi onun gerçek hikâyesi, şiirleri ve resimleri Everest Yayınları tarafından ayrı bir kitap olarak yayımlandı. Kitabın en önemli sürprizi ise 80’li yaşlarında İlhan Selçuk’a yazdığı ve ölümsüz aşkının belgesi olan mektubu.

50 YIL SONRA YAZILAN MEKTUP

“SEVGİLİ İlhan!

Bir serencamın sonuna 5 mi, 10 mu kaldı, bilemeyeceğim.

Kulağımda kalan şu mısralar bana bazı şeyleri açıklamanın zamanı geldi de geçiyor diye düşündürüyor.

Sakın dudaklarında hapis hisler kalmasın demiş şair.

Bende pek laf durmaz. Aklıma gelen her şeyi sana söylüyorum. Ama bazı şeyleri sana söylememiş olabilirim. Dile kolay, 50 yıl geçmiş ve ben hâlâ laf üretiyorum.

Çok yanlışlar yaptım İlhan (bütün insanlar gibi) ama doğruları söylemenin zamanı geldi.

Hayatımda önem verdiğim 2 insandan biri sensin. Özdemir’in kitabının adı gibi (‘Sen, Sen,

Sen’)...

İkincisi elimdeki sanatı bana armağan eden hocam Edip Hakkı Köseoğlu.

O beni genç yaşıma rağmen sevdi ve saydı.

Senin için aynı şeyi söyleyemeyeceğim. Benimle neredeyse polis marifetiyle evlendin. İlk

geceyi geçirdiğimiz Piyer Loti Oteli’nde gözyaşlarımı hatırlıyorum.

İşte bu bakımdan sana kırgınım. Ama artık her şey bitti...

Ne öfke ne kin ne kırgınlık...

50 sene evvel ne hissediyorsam hâlâ sana karşı aynı duyguları besliyorum. 80 yaşındaki

bir kadının ağzına yakışmıyor bu sözler. Ama senin anlayacağından eminim!

Özdemir Asaf’ın dediği gibi...

(Sen her şeyi anlarsın) mışım.

50 yıl sonra bunları konuşmak bir saplantı...

Ama şunu bilir, şunu söylerim

SENİ HEP SEVDİM, HEP SEVECEĞİM...

İLHAN, AH İLHAN...

Mevhibe”

BİLMEMESİNİ

Sevmemesini
öğrendim
Gelmemesini
Kahkahalara bakınca
Gülmemesini
Acılardan bölünüp
Ölmemesini
Öğrendim sonunda
Sonunda ancak
Seni sevdiğimi
Bilmemesini

Mevhibe Beyat

BU YIL MŞE OKUYACAĞIZ

Türk edebiyatında Çehov tarzı hikayeciliğin en önemli temsilcilerinden biri Memduh Şevket Esendal. Siyasetçi olarak Memduh Şevket Esendal adını, edebiyat alanındaki eserlerinde ise bu adın kısaltmasını, MŞE’yi kullandı.

1882 doğumlu Esendal edebiyatçılığının yanı sıra büyükelçilik, TBMM’de dört dönem milletvekilliği ve 1941-1945 yılları arasında CHP Genel Sekreterliği yapmış, 1952 yılında vefat etmişti.

Ölümünün üzerinden 70 yıl geçtiği için telif hakları düştü ve yayınevlerinin 2023 yayın programlarına baktığımda pek çoğunda MŞE kitabı gördüm.

Başta ünlü romanı ‘Ayaşlı ve Kiracıları’ olmak üzere bol bol MŞE hikayesi okuyacağız bu yıl.