İEF’nin yıldızı Atatürk

11 Eylül’e kadar on binlerce kişi ağırlayacak fuarda birbirinden özel sanatçılar sahne alacak, birbirinden şık eserler sergilenecek. Ancak bu eserlerin biri var ki, İEF’nin yıldızı olmaya aday. Pakistan Pavyonu’nda sergilenen Anamorfoz Atatürk’ten söz ediyoruz. Yanında durduğunuzda kağnı tekerleğinden daktiloya, cep saatinden gaz lambasına kadar ‘Bunlar da ne?’ diyebileceğiniz eşyalar sizi aldatmasın. Çünkü Mustafa Kemal’in yaşamında yeri olan 93 farklı temadan toplam 539 parçalık bu muhteşem çalışmaya, yalnızca tek bir açıdan baktığınızda eşsiz bir sanat eseri olduğunu anlıyorsunuz. Anamorfoz Atatürk, aslında İzmir’e yabancı değil. 25-28 Ağustos 2021 tarihleri arasında Fuar İzmir’de gerçekleşen Marble İzmir Doğaltaş ve Teknolojileri Fuarı’nda ilk kez sergilenen eser, fuarın yıldızı haline gelmiş, sosyal medyada paylaşım rekorları kırmıştı. Bu eşsiz eser, Koç Grubu’nun da dikkatini çekince son bir yıldır Rahmi Koç Müzesi’nde sergilenmişti. 

Gelelim bu muhteşem çalışmanın detaylarına…

1- PROJEYE TEMMER İMZASI

Proje, Afyon merkezli mermer üreticisi ve ihracatçısı TEMMER firması tarafından yaptırıldı. Aynı zamanda İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Başkanı olan firma sahibi Rüstem Çetinkaya, uzun süre sosyal medyada takip ettiği Çekyalı sanatçı Patrik Prosko’nun farklı nesneleri bir araya getirerek yaptığı anamorfoz çalışmalara hayran kaldı. Prosko ile temas kurdu, Marble İzmir Fuarı’nda sergilenmek üzere Mustafa Kemal Atatürk’ü çalışmasını istedi.

2- ‘SİYASİLERİN PORTRESİNİ YAPMAM’

Ancak bir sorun vardı. Çek sanatçı Prosko, “Ben siyasi figür yapmam” diyerek Atatürk’ün portresini yapmayı reddetti. Bu noktadan itibaren yeni bir süreç başladı. Çetinkaya önce Prosko’ya Atatürk’ü anlattı, müzelere götürdü, araştırması için yerli ve yabancı kitaplar gönderdi. Firma sahibi Çetinkaya sonrasını şöyle özetliyor: Sonunda Atatürk’ün hiç kaybolmayan güncelliği, modernizmi, mucizesi kendini gösterdi. Patrik’i ben ikna etmedim, Mustafa Kemal Atatürk ikna etti!

3- ‘TARİHİ ESER Mİ KAÇIRIYORSUNUZ?’

Ardından hummalı bir ön çalışma başladı. Önce Atatürk’ün yaşamında yeri olan eserler listelendi, ardından İstanbul’daki tüm antikacılar tek tek gezilip listedeki eski eşyalar temin edildi. Fakat bir sorun daha vardı. Patrik Prosko çalışmayı Çekya’da yapabileceğini söyleyince bu eski eşyaların yurt dışına gönderilmesi gerekti. “Tarihi eser mi kaçırıyorsunuz?” diyen gümrük memurlarına Prosko’nun yaptığı eserler gösterildi, projenin detayları anlatıldı, 539 parçanın tarihi eser olmadığına dair tek tek belgeler alındı!

4- ÜÇ AYDA TAMAMLANDI

Eser üç ayda tamamlandı ama Çekyalı sanatçı Patrik Prosko’nun ikna süreci, eşyaların temini ile birlikte toplam sekiz aylık bir emek harcandı. Sonuç mu? Bir mermer fuarında sergilenen bir eser, 24 saat içinde ülke gündemine oturabilir mi? Oturdu… Sosyal medyada on binlerce kez paylaşıldı. İzmir Marble Fuarı sonrası İtalya’daki Verona Marmomac Doğaltaş Fuarı’nda sergilenen, ardından Rahmi Koç Müzesi’nin yolunu tutan Anamorfoz Atatürk gören herkesi büyüledi. Hatta Patris Prosko’dan Koç Holding Onursal Başkanı Rahmi Koç’un bir portresini yapması istendi.

5- TUNÇ SOYER’İN ÖZEL İSTEĞİ

Peki Anamorfoz Atatürk İzmir’e nasıl geri döndü? Fuar İzmir’de ilk sergilendiği gün bu eşsiz eserden haberdar olan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer en başta devreye girmişti. TEMMER Yönetim Kurulu Başkanı Rüstem Çetinkaya’dan eserin İzmir’de kalması istendi. Ancak Verona ve Koç Müzesi süreçleri planlanmıştı. İzmir’in kurtuluşunun 100. yılında bu çalışmanın İzmir Enternasyonel Fuarı’nda sergilenmesi için Tunç Soyer bir kez daha Çetinkaya’yı aradı. Ve sonunda bu harika eser İEF’de yerini aldı.

ÇEK SANATÇI PATRİK PROSKO

O şimdi Atatürk hayranı

İlk başta Atatürk’ün portresini yapmayı reddeden Patrik Prosko, bugün çok farklı bir noktada. Araştırmaları sonrası tam bir Atatürk hayranı haline gelen Çekyalı sanatçı bugün geri kalmış, sorunlarla boğuşan tüm ülkeler için kurtuluşun ‘Atatürk Modeli’nde olduğunu savunuyor. Prosko, “Araştırdıkça Atatürk’ün bir politikacının çok ötesinde bir değer olduğunu, modern Türkiye’nin kurucusu olduğunu, ülkeye demokrasiyi getirdiğini, laik bir bakış açısıyla insanlara yaklaştığını gördüm. Bugün dünyada sorunlarla boğuşan tüm ülkeler için çözüm Atatürk’ün bu bakış açısı aslında. Ayrıca Atatürk’ün yaklaşık 100 yıl önce kadınlara erkeklerle eşit hakları tanıması, eğitim seviyesini artırma çabası gerçekten inanılmaz. Hayranlık duyulacak bir vizyon” diyor.

Çetinkaya: Bizim

adımıza bir gurur

TEMMER Yönetim Kurulu Başkanı Rüstem Çetinkaya, Anamorfoz Atatürk çalışmasının gördüğü ilgiden çok mutlu. Kendileri için baştan sona 8 ay süren bir çalışma sonucu ortaya çıkan eserin İzmir Enternasyonal Fuarı’nda yer almasının gurur verici olduğunu söylüyor ve ekliyor: Büyük emek verdiğiniz bir işin hak ettiği değeri görmesi insanı ayrıca mutlu ediyor. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’e de teşekkür ediyorum.”