Tufan Türenç: Ferhad ile Şirin Názım'a vefadır

Tufan TÜRENÇ

Názım Hikmet'in kendisi hálá oralarda... Moskova'da, ülkesinden çok uzakta o mezarlıkta yatıyor.

Büyük hasretler içinde...

Ama ruhu şimdi İstanbul'da ve eminim ki çok mutlu.

‘‘Ah İstanbul'da sahnelendiğini bir görebilsem’’ diye iç geçirdiği Ferhad ile Şirin Balesi tam 39 yıl sonra hasret gittiği büyülü kentte sahneleniyor.

İstanbul Opera ve Balesi Müdürü Yekta Kara çok büyük bir iş başardı.

Hem Názım'ın o büyük hasretini bir nebze olsun giderdi, hem de sanatseverlere büyük bir sanat olayını yaşama olanağı verdi.

Ferhad ile Şirin, Názım Hikmet'in yazdığı ve evrensel aşkı büyülü bir dille anlattığı yapıtından yaratılan, uluslararası üne kavuşmuş bir bale.

İlk kez 1961 yılında Kirov Balesi tarafından sahnelenen yapıt, tam 65 ülkede sahnelenmiş ve büyük beğeni toplayarak uluslararası bir ün kazanmış.

39 yıl önce Ferhad ile Şirin'i Azeri besteci Arif Melikov bestelemiş.

Bolşoy Belesi'nin ünlü başkoreografı Yuri Grigoroviç de koreografisini yapmış ve sahneye koymuş.

Baleyi seyrettikten sonra Názım'ın hasreti daha bir kabarmış ve Melikov ile Grigoroviç'e yapıtı İstanbul'da sahnelemelerini vasiyet etmiş.

* * *

Yekta Kara, İstanbul Opera ve Balesi'nin 40. kuruluş yılı nedeniyle büyük şairin bir özlemini yerine getirmek ve onun ülkesine duyduğu büyük hasreti biraz olsun gidermek için Ferhad ile Şirin'in sahnelenmesine karar vermiş.

Hemen yapıtın yaratıcısı ünlü koreograf Yuri Grigoroviç'e teklifte bulunmuş.

Grigoroviç, 39 yıl önce librettosunu Názım'la birlikte yazdığı ve koreografisini yaptığı baleyi İstanbul'da sahneye koyup koymamak için karar vermek üzere Türkiye'ye gelmiş ve sanatçı kadrosunu incelemiş.

İstanbul Opera ve Balesi'nin olanaklarına bakmış ve sonunda ‘‘Tamam’’ demiş.

Dünyanın en ünlü bale adamlarından biri olan Grigoroviç'in bu kararı herkesi heyecanlandırmış.

Provalar için besteci Akif Melikov da İstanbul'a gelmiş.

1961'de bu eşsiz yapıtı Názım'ın gözetiminde yaratan iki sanat adamı günlerce en ufak bir hata olmasın diye çırpınıp baleyi hazırlamışlar.

Eminim ki büyük şairin ruhu bu çalışmalar sırasında onlarla beraberdi ve büyük mutluluk içindeydi.

* * *

39 yıldır dünyanın hemen bütün büyük kentlerinde sahnelenen bu ünlü balenin İstanbullulara, hem de yaratıcıları tarafından hazırlanıp sunulması eşsiz bir sanat etkinliğidir.

Yapıtın bestecisi Akif Melikov, bu ölümsüz yapıtı yaratması için onu yüreklendiren, bir baba gibi sevdiği Názım'a olan vefa borcunu böylece ödemiş oldu.

Efsane koreograf Yuri Grigonoviç de öyle...

Bu büyük usta da Názım'a duyduğu vefayı, 73 yaşında olmasına rağmen gece gündüz çalışıp kusursuz bir sahneleme yaratarak gösterdi.

Balede rol alan Türk sanatçıları da böyle bir etkinlikte yer almanın mutluluğunu ve onurunu yaşıyorlar hiç kuşkusuz.

Yetenekleriyle ‘‘Ferhad ile Şirin’’e apayrı bir değer kattılar.

Ünlü şairin ruhunu mutlu ettiler. Keşke Názım onları seyredebilseydi.

İstanbullu sanatseverlerin bu mükemmel yapıtı yarattıkları için bütün sanatçılara teşekkür borçları olmalı.

Dökülen AKM'yi pırıl pırıl hale getirecek gayretlere katkıda bulunarak bu borcu onlara ödeyebilirler.

Bunu devletten beklemek yanlıştır.

Çünkü dünyanın bütün büyük kentlerindeki sanat mabetleri o kentin insanlarının sorumluluğundadır.

O mabetler, onların onurudur.