Noel Baba’yı meşhur eden marka

Bugün büyük ölçüde yılbaşı ve yeni yıl hediyesi ile özdeşleşmiş olan, Batı kültürünün önemli ikonlarından biri Noel Baba, günümüze Hıristiyan tarihinden ve çeşitli Avrupa folklorlerinden farklı azizlerin ve kişilerin birleşmesiyle geliyor.

İngilizce konuşulan dünyada “Santa Claus” olarak bilinen; Kuzey Kutbu’nda cücelerle yaşayan, Noel’de ren geyiklerinin çektiği kızakla uçarak dolaşıp, yıl boyu uslu ve iyi davranmış çocukların evlerine bacadan giren, şömine üstüne asılmış çorapların içine veya süslenmiş çam ağaçlarının altına hediyeler bırakan bu hayali karaktere, Amerikan kültüründe ilk kez 19. Yüzyıl’ın başlarında rastlanıyor.

Noel Baba’nın bugünkü modern imajını ilk resmeden sanatçılardan biri Amerikalı karikatürüst Thomas Nast. Harper's Weekly dergisinin 29 Aralık 1863 tarihli sayısında yayınlanan karikatürde Noel Baba, Amerikan İç Savaşı’nda döneminde Birleşik Devletler bayrağı desenli ceketle yer alıyor. (1)

Noel Baba’nın Amerikan kültüründe iyice popülerleşmesi ve ticarileşmesini ise Coca-Cola’nın 1930’lardaki reklamlarında yer alması sağlıyor. Bu ilanlar o derece ilgi görüyor ki Noel Baba’nın bir Coca-Cola icadı olduğuna dair şehir efsaneleri doğuyor. Coca-Cola’nın yıllar içinde global bir markaya dönüşmesi Noel Baba’yı d Amerika sınırları dışında meşhur ediyor.

Coca-Cola’nın Noel dönemi reklamlarında Noel Baba’ya yer vermesi aslında daha da erken, 1920’lerde başlar. Ancak o tarihlerdeki ilanlarda Noel Baba çok daha ciddi görünümlü, Thomas Nast’in İç Savaş döneminde karikatürize ettiği tarzdadır. Aşağıda 1920 tarihli The Saturday evening Post dergisinin kapağında sanatçı Norman Rockwell’in Nobel Baba yorumu görüyüyor.

Coca-Cola 1931’den itibaren çeşitli dergilerde düzenli olarak ilan yayınlamaya başlar. O dönemde firmaya hizmet veren D'Arcy Advertising Agency isimli reklam ajansının yöneticisi Archie Lee, ilanlardaki Noel Baba’nın daha gerçekçi ve sembolik olmasını ister. Bu brief’le ikinci kuşak İsveç kökenli Amerikalı sanatçı Haddon Sundblom’a ilanlarda kullanılabilecek bir Noel Baba imajı geliştirmesi siparişi verilir. İstenilen Noel Baba’nın kendisidir, onun gibi giyinmiş birinin resmi değil.

Sundblom, şair Clement Clark Moore’un 1822 tarihli “A Visit From St. Nicholas” başlıklı şiirinden hareketle babacan, arkadaş canlısı, tombul, neşeli, çok daha insani bir Noel Baba çizer. Noel Baba’nın Coca-Cola’nın kurumsal kimliği nedeniyle kırmızı ceketle çizildiği yanlış bir bilgidir. Noel Baba, Sundblom’dan önce de kırmızı ceketle çizilmiştir.

Sundblom’un çizdiği Noel Baba, ilk kez 1931’de The Saturday Evening Post dergisinde yayınlanır. Ardından Ladies Home Journal, National Geographic, The New Yorker ve pek çok dergide daha düzenli olarak yer alır. (2)

Amerika’nın en çok satılan dergilerinden National Geographic ile Coca-Cola arasında özel bir ilişki olduğu söylenebilir. Bu derginin 1933-1965 ve 1977-1979 yılları arasında yayınlanan sayılarının 192’sinde arka kapakta Coca-Cla ilanı yer almıştır. Bu ilanlardan 32 tanesi de Sundblom’un Noel Baba çizimlerini içerir.

Aşağıda Noel Baba’nın global üne sahip olmasında rol oynayan Coca-Cola ilanlarından National Geographic dergisinin arka kapağında yayınlanmış örnekleri görebilirsiniz. (3)

1950

1951

1952

1953

1954

1955

1956

1957

1960

1961

1962

1963

Kaynak:
(1) http://en.wikipedia.org/wiki/Santa_Claus
(2) www.coca-colacompany.com
(3) http://artskooldamage.blogspot.com