Mardin'in uçurtma sevdalısı

Bir uçurtmanın peşinden koşmak ve sadece gökyüzüne bakmak için yaşamını şekillendirmiş, yürekli bir delikanlı Zahit Mungan.
Onun uçurtma sevdasının peşinden koşarak Mardin’e gidiyorum. Saatlerce rüzgarın yönünü, hızını kolluyoruz. Elimizde uçurtmanın ipi, civarımızda bizimle birlikte koşan çocuklar, masmavi bir gökyüzü ve dalgalandırdığımız bir Frida, bir de Türkan Şoray uçurtması...
Bembeyaz bulutların arasında salınıyorlar. Zahit, uçurtmalarıyla dünyayı dolaşıyor.
Kendi minik atölyesinde paraşüt kumaşlarını birleştirip hayallerini emeğiyle harmanlayan bu delikanlı, yitirdiğimiz çocukluk hayallerimizin gerçek yüzü...

Fotoğraflar: Murat ŞAKA
 

◊ Zahit kaç yaşındasın? Kaç senedir uçurtmalara sevdalısın?
- 26 yaşındayım. 5 yaşından beri uçurtma ile ilgileniyorum. Mardin her zaman uçurtma uçurulan bir şehirdir. Hangi mevsim olursa olsun mutlaka gökyüzünde bir uçurtma görürsünüz. Çocukken dama çıkıp uçurtmaları seyrederken sevdalandım. İlk uçurtmamı da 5 yaşında uçurdum.

◊ İlk denemende başarılı oldun mu?
- İlk yaptığım uçurtma kağıttandı. Biz ona şeytan uçurtma diyoruz. İlk uçurtmamı uçurmayı da başarmıştım.

◊ Uçurtma sana ne hissettiriyor?
- Hayal ettiğin bir uçurtmanın çizimini yapmak, saatlerce onun için düşünmek ve sonrasında onu uçurabilmek inanılmaz bir mutluluk. Uçurtmanın heyecanı sadece ipini tutmak değildir. Havada dalgalanması ve onun için saatlerce emek veriyor olman heyecan verici bir şey.

◊ Frida, Türkan Şoray ve iki mavi gözlü uçurtmalarını gördüm. Hepsi çok etkileyici...
- Frida’nın hayat hikayesi ve mücadelesi beni çok etkiledi. Türkan Şoray’ın “Selvi Boylum Al Yazmalım” filminden de çok etkilenmiştim. Zaten yüzyılın en iyi filmlerinden biri seçildi. O yüzden ikisinin de uçurtmasını yapmak istedim.

◊ Ailen uçurtma merakına ne diyor?
- Ailem en büyük destekçim. Onlar da uçurtmaları çok seviyor. Ailem yanımda olmasaydı belki hobimi bu kadar ilerletemezdim.

◊ Annen baban ne iş yapıyor?
- Babam emekli, annem ev hanımı.

◊ Kaç kardeşsiniz?
- 4 kardeşiz. Bir ablam, iki de kız kardeşim var. Kız kardeşlerim üniversitede okuyor. Ablam evli, iki yeğenim var.

◊ Murathan Mungan ile akrabalığınız var mı?
- Murathan Mungan ile uzaktan akrabalığımız var. Ama benden haberdar. Çalışmalarımı takip ediyor ve sosyal medyada paylaşıyor. Kitaplarını çok severim. Özellikle de “Paranın Cinleri”ni.

UÇURTMA İLE 55 KİLO BİRİNİ UÇURDUM

◊ Kaç tane uçurtman var?
- Açıkçası uçurtmalarımı hiç saymadım. Çünkü saydığım zaman büyüsü kaçıyor. Tahminimce 50’ye yakın vardır.

◊ Uçurtmalarının dikişini de boyamasını da sen mi yapıyorsun?
- Evet ama zaman zaman güzel sanatlar üniversitesinde okuyan arkadaşlarımdan yardım istiyorum. Dikiş ve boyama konusunda özellikle. Kendi tasarladığım ve baştan sona her şeyini benim yaptığım çok sayıda uçurtmam var.

◊ Uçurtma ile yaptığın, bugüne kadarki en ilginç şey neydi?
- 6 metreye 10 metre bir uçurtma yaptım. O uçurtma modeli şu anda dünyanın en büyük uçurtması. Parasled uçurtma deniyor. Onunla birlikte yaklaşık 55 kilo ağırlığında bir insan uçurabildim. Henüz Guinness Rekorlar Kitabı’na başvurmadım.

RÜZGARIN ŞiDDETiNi BAYRAKTAN ANLARIM

◊ Uçurtma malzemesi pahalı mıdır?
- Maalesef pahalı ve Türkiye’de bulunmuyor. Çünkü paraşüt kumaşından yapıyorum uçurtmaları ve yurtdışından internet yoluyla getiriyorum. Dolarla satılıyor. Metresi ortalama 8-9 dolar civarında. Uçurtmanın uzun ömürlü olması için iyi malzemeyi kullanmak zorundayım.

◊ Bu masrafı nasıl karşılıyorsun?
- Mardin Müzesi’nde çalışıyorum. Asıl mesleğim bilgisayar üzerine. Müzede teknik işlere bakıyorum. Arkeolojik kazı hava çekimleri de yapıyorum. Daha drone’lar yaygınlaşmamışken ben uçurtmaya fotoğraf makinesi bağlayarak Mardin’in hava fotoğraflarını çektim. Bu düzeneği hem 360 derece oynatabiliyorum hem de görüntüyü aşağıdan izleyebiliyorum. Bu tamamen benim bulduğum bir yöntem. Çektiğim hava fotoğraflarıyla sergi açtım.

◊ Müzede uçurtma ile ilgili çalışmalar yapıyor musunuz?
- Müzede çocuklara uçurtma atölyesi düzenliyorum. Ayrıca her sene uçurtma festivali de düzenliyoruz. Artık uluslararası bir festivale döndü.

◊ Neler yapıyorsunuz festivalde?
- Benim gibi uçurtmalarla ilgili yabancı misafirleri konuk ediyoruz. Hindistan, Fransa, Bulgaristan gibi birçok ülkeden katılımcılar oluyor. Herkes festivali takip ediyor. Gelecek sene için bile insanlar rezervasyonlarını yapıp uçak biletlerini almış durumda şu an. Mardin Müzesi’nin bünyesinde gerçekleşiyor festival. Gerçekten çok renkli oluyor.

◊ Rüzgarın şiddetini nereden anlarsın?
- Ağaçların dallarından ve asılı bayraklardan. Bir bayrağa bakıp dalgalanmasına göre saatte kaç kilometre rüzgar estiğini hesaplayabiliyorum.

◊ Uluslararası kaç festivale gidip uçurtma uçurdun?
- Tayland, Malezya, Singapur, Hindistan, Ukrayna gibi birçok ülkeye gittim. Gelecek sene gideceğim festivaller de var. Bütün festivallere Türkiye’yi temsilen katılıyorum.

◊ Bir festivalde uçurtmanı uçuramadığın oldu mu?
- Çok iyi organize ettikleri için hep iyi rüzgar oluyor. Hindistan’da 8 şehirde düzenlendi festival. Sadece bir şehirde uçurtmamı uçuramadım. Genelde festivaller 10-20 gün arasında sürüyor ve birçok şehre gidiyoruz.

◊ Uçurtma Avcısı romanını okudun mu?
- Filmini izledim. Kitabının da yarısına kadar okudum.

UÇURTMAYA GÖNÜL VERMEK GEREKİYOR

◊ Türkiye’de sana yeteri kadar değer verildiğini düşünüyor musun?
- Doğrusunu söylemem gerekirse verilmiyor. Daha çok festivalin düzenlenmesini ve uçurtmaya önem verilmesini isterdim. Uçurtmaya gönül vermek gerekiyor. İnsanın uçurtmanın içinde olması gerekiyor. Zorla olacak bir şey değil. Uçurtma ile ilgilenmeye başlayan ama sonradan bırakan çok insan oldu. O yüzden gerçekten bu işin aşığı olman gerekiyor. Türkiye’de bu işin aşığı da çok az... Maksimum 20 kişiyizdir Türkiye’de.
◊ Büyükşehirlerde uçurtma uçurmak zor değil mi sence? Alışveriş merkezleri, yüksek binalar vs...
- Katılıyorum, zor. Her yere bina dikmemek gerekiyor. Açık alanlar, parklar, piknik alanları fazla olmalı ki insanlar istedikleri gibi uçurtma uçurabilsin.

◊ Uçurtma denince akla ilk hangi ülke geliyor?
- Uçurtma Çin’den geliyor. Çin, Malezya, Hindistan, Pakistan ve Afganistan’da çok yaygın. Bunun nedeni bana göre uçurtmanın Uzakdoğu’da bulunmuş olması.

◊ Uçurtma uçurmayı seven bir çocuk sence hayallerine neler katar?
- Çocuklara özgürlük, mutluluk, heyecan ve umut verir. Günlük hayattan koparır...

◊ Şahmeran adlı uçurtman çok meşhur. Ne kadar zamanda yaptın onu?
- 5 ayda yaptım. Çok emek verdim. Ona bir zarar gelirse içim gider. Şahmeran 820 parçadan oluşuyor. Hepsini kesip diktim. Her uçurtma böyle uzun sürmüyor. Mesela şimdi başlasam Frida’yı 3 günde bitiririm.

Zahit Mungan’ın Şahmeran uçurtması.

UÇURMAYAN KALMASIN

◊ Senin gibi uçurtma meraklılarının bir derneği ya da kulübü var mı?
- Var. 14 yaşımda Martı Uçurtma Kulübü ile tanıştım. Yaklaşık 1000 üyesi olan bir kulüp. Dünyanın birçok uçurtma festivaline kulüp üyeleri gidiyor. Onlar sayesinde uçurtmadan soğumadım ve bana yol gösterdiler. Kulüpte sadece uçurtma sevdalıları var. Bana çok destek oluyorlar.

◊ Bundan sonraki hedeflerin nedir?
- Yapmak istediğim uçurtmaları tasarlayıp dikmeye devam edeceğim, Uçurtmaya olan ilgimi en çok çocuklarla paylaşmak istiyorum. Çocuklarla uçurtma atölyeleri gerçekleştirip uçurtma sevgisini aşılamaya çalışacağım. Uçurtma yapmayı bilmeyen ve uçurtma uçurmayan kalmasın. Herkes bunun tadına varmalı.

 UÇURTMANIN PÜF NOKTALARI

- Uçurtma dengedir. Yelken gibi düşünün. Rüzgarla temas ettiği vakit gökyüzüne ulaşır.