Gorbon markası küllerinden nasıl doğdu?

Mimar dedesi Prof. Dr. Rebii Gorbon, ne yazık ki her ikisi de yıkılan Karaköy Yolcu Salonu ve Karaköy Liman Lokantası, yıllardır kapalı olan Heybeliada Sanatoryumu, Florence Nightingale Hemşire Okulu gibi şehrimizin simgesel binalarına imza atmış bir isim.

Kelebeğin Rüyası filminin çekildiği Heybeliada Sanatoryumu’nun geleceği belirsiz.

Umarım kaderi Karaköy Yolcu Salonu’na benzemez.

Cumhuriyet döneminin en önemli mimarları arasında gösterilen Rebii Gorbon, binaların dış yüzeylerini kaplayan karolara büyük tutku beslediği için hobi olarak evinin bahçesinde seramik çalışmalarına başlıyor.

Orhan Gorbon sanatçı Jose Parla’nın Gorbon atölyelerinde üretilen eseriyle birlikte

1957 yılında Levent Gültepe’de Gorbon Seramik Fabrikası’nı kuruyor.

1950’li yılların sonu, bu toprakların binlerce yıllık gelenek olan seramiğe teşvik verildiği yıllar.

Nejat Eczacıbaşı, İbrahim Bodur aynı yıllarda fabrikalarını kuruyorlar.

Ancak Rebii Gorbon İstanbul’da tasarımını üstlendiği pek çok binanın yer ve duvar karolarını üretmekle birlikle sektörde el işçiliğinin ön planda olduğu, görsel sanata daha yakın bir yöne de kayıyor.

Yıkılan AKM’de örneğin, mimar Hayati Tabanlıoğlu’nun girişte kullandığı metalik piramit seramikler Gorbon fabrikasının ürünü.

AKM’nin yıkılmasıyla birlikte dönemine göre hayli modern çizgilere sahip bu değerli ürünler de kaybolup gitti ne yazık ki.

MARKANIN ALTIN ÇAĞI VE İFLAS

Rebii Gorbon’un oğulları Aziz ve Fatih’in de işin başında olduğu 70’li, 80’li ve 90’li yıllar markanın altın çağı.

Gorbon’un şimdi yıkılmış olan AKM için özel ürettiği seramik pano

Yurt içinde ve dışında ek çok projede kullanılıyor Gorbon seramikleri.

Örneğin, 1993 yılında ölen ünlü Rus bale sanatçısı Nureyev’in,  İtalya’da Amalfi açıklarındaki özel adası Li Galli’nin salonu dahil her odası Gorbon seramikleriyle kaplı.

Yine aynı dönemde Türkmenistan, Pakistan, Suudi Arabistan, Umman’daki projelerde de kullanılıyor Gorbon ürünleri.

Fabrika sayısı üçe ulaşırken, Gorbon ailesi Şişli’de hayal meyal hatırladığım, Erenköy’de, Mecidiyeköy, Akmerkez ve Nişantaşı’nde seramik dekoratif ve ev eşyalarının satıldığı şık dükkanları peş peşe açıyor.

O yıllarda böyle hediyelik dükkanlar oldukça ses getiriyor ve markanın daha büyük kitlelere ulaşmasını sağlıyor.

Sinemada Gorbon reklamları dönüyor.

Derken 2001 krizi ve aile içindeki anlaşmazlıklar nedeniyle hem üretici ve ithalatçı  hem perakendeci olan Gorbon iflas ediyor.

Bundan sonrasını geçenlerde buluştuğum Aziz Gorbon’un oğlu Orhan Gorbon anlatıyor:

“Fabrikalar, dükkanlar hepsi ailenin elinden gitti. Formüller, dedemin tüm belgeleri bir yerlere dağıldı. Babam her şeyini satmak zorunda kaldı. O yıllarda New York’ta idim”.

Ünlü Rus bale danscısı Nureyev’in İtalya’da Amalfi kıyılarının karşısında satın aldığı Li Galli adasındaki villası Gorbon seramikleriyle kaplı.. Nureyev 1993 yılında öldükten sonra satılan villanın her odasındaki duvar seramikleri İstanbul’da Gorbon’da üretilmiş.

YILLAR SONRA MİLANO EXPO’DA

Aile şirketi batınca, New York’ta üç yıl Villeroy Boch’ta çalışmış olan Orhan Gorbon spor organizasyonlarına yöneliyor.

Dedesi Rebii Gorbon gibi yelkenci.

İlki 2002 yılında yapılan, Türkiye’nin marka yarışlarından uluslararası Bosphorus Cup’un kurucusu.

2021 yılında 20. Yılına  girecek olan bu yıl 28-29 Eylül’de düzenlenecek Bosphorus Cup Orhan Gorbon’un ilk gözbebeği.

2015 yılında Milano Expo’da, Türkiye pavyonunda onunla karşılaştığımızda ikincisi yoldaydı:

İnci Eviner’in Venedik Bienali’nde bu yıl Türkiye pavyonunda yer alan maskeleri Gorbon üretimi

Küllerinden doğacak Gorbon markası.

Aziz Gorbon’un son bir atakla 2012 yılında Pendik’te kurduğu seramik atölyesinin ürünlerinin Milano Expo’sunda yer alması markanın yeniden doğuşunun habercisiydi.

Geçirdiği bir spor kazası nedeniyle uzun günler evde kalan, babasıyla seramik sektörünü uzun uzadıya konuşma fırsatı bulan Orhan Gorbon markayı yeniden hayata geçirmek için kolları sıvamaya karar vermişti.

Bunun için önce tanıdığı mimarların kapılarını çalıyor.

Dünyaca ünlü endüstri tasarımcı İngiliz Michael Young ile anlaşıyor.

Markayı yerli ve yabancı mimarlara özel hizmet vermek üzere konumlandıran Orhan Gorbon aradan sadece 4 yıl geçmiş olmasına rağmen ciddi bir yol almış.

Sergisi halen İstanbul 74’te devam eden Jose Parla, Anadolu’nun geleneksel formlarından etkilenerek yaptığı eserlerini Gorbon atölyelerinde üretti.

SANATÇILARLA İŞBİRLİĞİ

Sohbetimizde dört yıl zarfında Gorbon ürünlerinin kullanıldığı yurt içi ve yurt dışı projelerin bazılarını sayıyor:

Coca Cola Genel Müdürlük, Nusret Burger lokantaları, Six Senses SPA Bodrum ve Sarıyer, Les Ottomans SPA, Fenix, Soho Housse, Elite Hotel Sapanca, ATU Duty Free İstanbul, Pera Palas Atatürk Odası.

Yurt dışında Dubai’de İl Riccio ve Rüya lokantaları, Londra’da Rüya, Babaci lokantaları, Hindistan’da Pune şehrinde derga^h, Riyad Camii, New York ve Miami’de ev ve ofisler.

Yönünü giderek yurt dışı projelere çeviren Orhan Gorbon, Gorbon markasının genlerindeki sanatsal duyarlılığa gün ışına çıkartmaktan geri kalmıyor,

Nitekim, Venedik Bienali’nde Türkiye Pavyonu’nda İnci Eviner’in maskeleri Gorbon’da üretilmiş.

16.İstanbul Bienali’ne eş zamanlı İsthmus Sergisi’nin Küba kökenli Amerikalı sanatçısı Jose Parla’nın İstanbul’da ürettiği eserler de Gorbon atölyelerinden çıkmış.

Contemporary İstanbul’da seramik panosunu, seramik bıçak ve matarasını gördüğüm Pakistanlı sanatçı Waseem Ahmed’in de Gorbon ile yolu kesişmiş.

Gorbon Mimarlık Seramik Satış Pazarlama A.Ş olarak ile küllerinden yeniden doğan Gorbon yine hayatımızda.