1 haftalık tatil zorlu geçecek
Türkiye’de resmi olarak ilan edilen bir salgın yok ancak hastanelerin özellikle de çocuk acil bölümleri inanılmaz yoğun. 9 yaşındaki oğlum dahil sınıfındaki 20 arkadaşı da bu hafta hastaydı. İshal, kusma ve hele de geceleri hırıltılı, dinmeyen bir öksürük ile acile başvuranların sayısında geçen yıla göre önemli bir artış var. Nedeni üçlü salgın: COVID-19, grip ve RSV. Dünya Sağlık Örgütü de bu ‘üçlü salgın’ için alarm verdi. Özellikle grip ve RSV’nin aynı anda görülmesi oldukça tehlikeli. Peki, bu yıl neden böyle bir salgın var? Ve dahası ne yapmak gerekiyor? Sordum.
HASTANEYE BAŞVURAN ÇOCUK SAYISI ÇOK FAZLA
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ve Fonksiyonel Tıp Uzmanı Dr. Orhan Sevinç Cura, salgın hastalıkların bu yıl erken başlamasının en önemli nedeninin küresel ısınma olduğunu söylüyor ve “Yoğun ve uzun süreli sıcaklar ya da aşırı yağış, buzulların erimesi, kuraklık ve seller gibi aşırı hava olayları salgınlar üzerinde de etkilidir” diyor.
Her yıl aralık ayında bir salgın yaşadıklarını ancak o dönemde daha çok influenza A’nın (Domuz gribi) öne çıktığını belirten Dr. Cura, şöyle devam ediyor: “Bu yıl hem üçledik hem erken başladık. Diğer hastaneleri bilemem ama bizimkinde yer yok. Ateşlenenler, öksürenler, kusanlar... Hastaneye başvuran çocuk sayısı çok fazla. Hatta bir hekim grubumuz var; bu yıl ara tatilin bir hafta öne çekilmesi ya da uzatılması gerekliliği konusunda görüş bildirdik. Aileler dikkatli olmalı. Pandemi sonrası seyahatler başladı, bazı ülkelerde savaş-göçler var. Bu, salgın hastalıkların artması demek. Ayrıca COVID-19 salgının yavaşlaması nedeniyle maske-hijyen gibi bazı önlemlerden uzaklaşıldı. Bu durum bu kış tüm solunum yolu virüslerinin
görülmesine yol açacak gibi görünüyor.”
COVID-19, domuz gribi, adenovirüs duymuştum ama RSV nedir? Dr. Cura RSV’nin Respiratuvar Sinsityal Virüsü olduğunu belirterek, diyor ki: “RSV, hava damlacıkları yoluyla yayılır. 2 yaş ve altı çocuklarda daha çok görülür ama yetişkinlerde de görmeye başladık. Grip gibi ama semptomlar farklı. Grip, kas ve eklemlerde ağrı ve yüksek ateş RSV ise ateş ile öksürük, hızlı nefes alma ve hırıltı olarak başlıyor. Ciddi bronşite sebep olabiliyor. Adenovirüsü de yaygın. Boğaz ağrısı, yüksek ateş, kusma, gözde çapaklanma, sarı-yeşil sümüklenme ile karşımıza çıkıyor. E, zaten COVID-19 bitmiş değil. Son haftalarda orada da bir kıpırdanma var. Tek bir virüs yok yani. 1-2 aya yakın süren dirençli öksürük, inmeyen dirençli ateş varsa muhakkak bir hekime danışılmalı.”
ÖLÜMCÜL OLABİLİR
“Her yıl gripten 250 bine yakın insan ölüyor. COVID-19 malum, dünya genelinde milyonlarca insan öldü. RSV’de aynı potansiyele sahip. Yani bir virüs başlı başına bile yeterince dert yaratabiliyorken bir de bu virüslerin birleşmesi ölümcül durumlara yol açabilir.”
EN ETKİLİ KORUNMA YOLU AŞI
Tüm bu virüslerden nasıl korunacağız? ‘En etkili korunma yolu grip aşısı’ diyor Dr. Orhan Sevinç Cura. ‘Peki, kimler aşı olmalı?’ Şöyle yanıtlıyor: “6 aylıktan 7 yaş aralığına kadar tüm çocukların aşı yaptırması hayati önem taşıyor. ‘Çocuklar grip aşısı olamaz’ gibi bir kanı var. Yanlış. Gayet güvenli. Ayrıca altta yatan kronik bir rahatsızlığı olmasa bile 60 yaşın üzerindeki kişiler, kalp, akciğer, böbrek hastaları, şeker, astım, tansiyon gibi kronik hastalıkları ve organ nakli olanlar, uzun süre bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlar muhakkak aşı olmalı. Aşı zatürre, kalp kası iltihabı (miyokardit) gibi hastalıkları önlediği gibi ağır hastalık geçirme ihtimalini de
ortadan kaldırıyor.”
HİJYENİ ÇOK ÇABUK UNUTTUK
Çocukların bulunduğu ortamların, özellikle de en çok vakit geçirdikleri sınıfların iyi havalandırılması gerektiğini söyleyen Dr. Cura, “COVID-19 ile edindiğimiz alışkanlıklarımızı bir anda kaybettik, hijyeni unuttuk. ‘Soğuk’ deniyor, ‘Çocuklar üşüyor’. Pencereler açılmıyor. En azından onlar teneffüsteyken pencereler açılsın, hava sirkülasyonu sağlansın. 10 maddede hatırlatalım:
- Çocuklara sık sık elini yıkaması gerektiği tembih edilmeli.
- Eve gelindiğinde ilk iş eller ve yüz bol su ve sabun ile yıkanmalı.
- Zor olsa da yakın temastan (öpme, sarılma gibi) kaçınılmalı.
- Mümkünse maske kullanılmalı.
- Burun temizliğine dikkat edilmeli. (Okyanus suyu ile geniz arkası temizlenebilir)
- Öksürürken, hapşırırken ağız kapatmalı.
- Ev ortamında sigara dumanı asla olmamalı.
- Düzenli uyku önemli, geç saatlere kalınmamalı.
- Diş ve ağız sağlığına önem verilmeli.
- Ev ortamındaki neme dikkat edilmeli. (52 üzerine çıkmamalı, 30’dan aşağıya düşmemeli)
MOR OLAN HER ŞEYDEN YİYİN
ENFEKSİYON hastalıklarından bahsediyorsak güçlü bir bağışıklıktan da söz etmek gerek. Fonksiyonel tıp hekimi kimliği ile Dr. Cura bu noktada D vitamini ve mor renkli beslenmenin önemine dikkat çekiyor: “Bütün yazı deniz kenarında, güneş altında geçirmiş olsanız dahi bu yeteri kadar D vitamini aldığınız anlamına gelmez. Acilen bir test yaptırıp eksik ise takviye almanızı öneririm. Çünkü D vitamininin 50-80 arasında olması bağışıklığın kuvvetli olması adına çok önemli. Beslenmeye gelince... ‘Mor olan her şeyi yiyin.’ Kahvaltıda 5-10 adet yaban mersini mesela. Ya da mor soğan, mor lahana salatası. Alabaş turp. Bunları sofranızdan eksik etmeyin.”
