Ferai Tınç: Mavi Akım sürpriz dolu

Ferai TINÇ

ANKARA-Samsun. Mavi Akım projesinin en zayıf halkası.

Bugün sizi üç yıl öncesine götürüyorum.

17 Şubat 1998. Zamanın Enerji Bakanı Cumhur Ersümer, enerji bürokratlarından oluşan bir heyet ile Moskova'ya gidiyor.

18 Şubat tarihli Hürriyet Gazetesi'nde ziyaretle ilgili haber var.

‘‘Türkiye, Hazar-Akdeniz petrol boru hatlarının nereden geçeceğine ilişkin Ekim 1998'de verilecek nihai kararı, Bakü-Ceyhan üzerine yönlendirebilmek için yeni bir diplomatik atak başlatıyor.’’

Gezi böyle takdim ediliyor gazetecilere.

Resmi heyetin bildiği ise, gezinin gündemindeki en önemli maddenin, Bulgaristan üzerinden gelecek doğal gaz miktarının arttırılması.

Ama bambaşka bir şey oluyor o ziyarette.

* * *

17-20 Şubat tarihleri arasındaki Moskova temaslarından sonra yayınlanan haberlerde, ise o sırada üzerinde durmadığımız bazı ayrıntılar var.

Hazinedaroğlu ve Öztaş firmaları ile Gazprom'un inşaat şirketi Stroytransgaz arasında ortaklık anlaşması imzalanıveriyor.

Bir nevi ‘‘ihale anlaşması’’ da diyebilirsiniz. Mavi Akım projesinin Türkiye ayağını hangi firmaların yapacağı o anlaşma ile resmileşiyor.

Yani, Gazprom ile BOTAŞ arasındaki anlaşmaya göre Türkiye toprakları üzerindeki doğal gaz boru hattını inşa edecek şirketleri belirleme hakkı verilen Rus tarafı, ‘‘iş’’i Öztaş ile Hazinedaroğlu'na veriyor.

20 Şubat'ta Sabah ve Hürriyet gazetelerinde haber var.

Ama, sanki bu işbirliği Rusya topraklarında yapılacak inşaatla ilgiliymiş gibi sunuluyor.

Sabah gazetesi, ‘‘Rus doğal gazını Karadeniz'in altından Türkiye'ye getirecek Mavi Akıntı boru hattının inşaatı için ilk somut adım atıldı. Boru hattının Rusya topraklarındaki 373 kilometrelik bölümü için Gazprom'un inşaat şirketi Stroytansgas ile Türk firmaları Hazinedaroğlu ile Öztaş arasında Moskova'da anlaşma imzalandı’’ diyor.

Aynı gün Hürriyet Gazetesi'nde Nerdun Hacıoğlu'nun haberinde ise bir ayrıntı daha var: ‘‘Moskova'daki imza töreninde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer, Devlet Bakanı Burhan Kara ve Moskova Büyükelçisi Bilgin Unan hazır bulundu.’’

* * *

EVET doğru okudunuz. Resmin içine aniden zamanın ANAP'lı Devlet Bakanı Burhan Kara da giriyor. Resmi heyette mi? Hayır. Öyleyse ne işi var?

Bu sorunun yanıtını ararken ilginç olaylarla karşılaşıyorum. Kara, Moskova'ya aniden geliyor. Büyükelçiliğin haberi yok. Zamanın Moskova Büyükelçisi Bilgin Unan, Kara'nın havalanına indiğini öğrenince telaşlanıyor. Ersümer'e durumu aktarıyor.

‘‘Telaşlanacak bir şey yok’’ diyor Ersümer ‘‘Burhan şaka için söyledi sanmıştım, demek sürpriz yapmış. Buraya gelmeden önce siz Moskova'da ne kadar kalacaksınız diye sormuştu. O da Pakistan'daydı, belki ben de size uğrarım beraber döneriz demişti.’’

Bir süre sonra Kara, Bakan ile heyetin bulunduğu salona yanında iki kişiyle giriyor.

Kim onlar? Tahmin ettiniz. Hazinedaroğlu ve Öztaş firmalarının yönetim kurulu başkanları.

‘‘Arkadaşlar, Pakistan'dan dönüşte bir çayımızı iç demişlerdi kıramadım’’ diyor. Aynı gün Rus Stroytransgaz ile Mavi Akım projesi için üçlü inşaat anlaşması imzalanıyor.

Ben işin bu tarafını o toplantıyı yakından izleyenlerden öğreniyorum.

Ama, bunu dedikodu düzeyinde bırakmamak için Resmi Gazeteleri tarıyorum. Öyle ya bir Bakan dış göreve gittiğinde ona vekil tayin işlemi Resmi Gazete'de ziyaret günü yayınlanması gerekiyor.

Resmi Gazete'nin 1-24 Şubat 1998 tarihlerindeki sayılarında Burhan Kara ile ilgili bir ‘‘Bakanlığa Vekalet’’ kararı buluyorum.

Cumhurbaşkanlığı'na hitaben, ‘‘Görüşmelerde bulunmak üzere 9 Şubat 1998 tarihinden itibaren Pakistan ve Moğolistan'a gidecek Devlet Bakanı Burhan Kara'nın dönüşüne kadar, Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Eyüp Aşık'ın vekalet etmesini yüksek tasviplerine saygıyla arz ederim’’ deniyor. İmza Mesut Yılmaz. Başbakan.

9 Şubat 1998 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan kararda Moskova'dan söz edilmiyor.

Ama hak vermek lazım. Arkadaşların çay davetini geri çevirmek kolay mı!