Referans nasıl hızlı balık oldu

İtiraf ediyorum; teklifi ilk duyduğumda hem şaşırdım hem de korktum.

Şaşırdım, çünkü ekonomi gazeteciliği geçmişinden gelmiyordum.

Korktum, çünkü Türkiye’de çok güçlü bir ekonomi gazeteciliği geleneği yoktu.

Benden istenen şey, bir anlamda Türkiye’nin Wall Street Journal’ını (WSJ) ya da Financial Times’ını (FT)yaratmamdı.

Oysa 1980’lerin başında ekonomi gazetesi olarak yayımlanmaya başlayan Dünya’yı dikkate aldığımda aradaki fark neredeyse yüz yıldı.

Bir an durdum ve 1888 yılında Dow ve Jones adlı New Yorklu iki kafadar tarafından temelleri atılan WSJ’nin hikâyesini düşündüm.

Hani şu adlarını dünya ekonomisine yön veren Dow Jones Endeksi ile sık sık duyduğumuz ama hikâyelerini unuttuğumuz iki kafadar.

Bundan tam 120 yıl önce New York limanına yanaşan gemilerden aldıkları bilgileri, Manhattan’da bir bodrum katında çoğaltarak, oraya mal satmaya ya da mal almaya gelen tüccarlara dağıtan iki kafadar.

Ve bu iki kafadarın başlangıçta elle sonra teksir makinesinde 300 kopya çoğaltarak sattıkları Wall Street Journal’ın bugün 2 milyon tirajlı bir medya devine dönüşme hikâyesi.

Tüm bunları düşününce "Aradaki fark nasıl kapanır" diye sordum kendi kendime.

Tam bu sorgulamayı yaparken imdadıma Amerika’da öğrencilik yıllarımda okuduğum Jennigs ve Haughton’un "Büyük balık küçük balığı değil, hızlı balık yavaş balığı yutar" kitabı yetişti.

"Madem 20. yüzyıla damgasını vuran, ölçek ekonomisine dayalı ‘büyük balık’ paradigması 21. yüzyılda yıkıldı, o halde bu yüzyıla yakışan ‘hızlı bir gazete’ yapabilirsek aradaki farkın kapanması için bir yüz yıla ihtiyaç olmayabilir" diye düşündüm.

Nitekim 3 yılda hem tirajı hem reklam geliri hem derinlikli haberciliği hem de etkinliği katlanarak büyüyen bir gazete yarattık.

Sansasyon peşinde koşmak yerine 13 sektörde uzmanlaştık.

Ekonomi gazeteciliğini borsa-döviz-faiz üçgenine hapsetmek yerine hayatın her alanına yaydık.

Rakamlardan önce insanı haberin merkezine koyduk.

Sorulamayanı sorduk, ekonomi hurafelerine savaÅŸ açtık.Â

Ve kısa sürede bu yenilikçi gazeteciliğin meyvelerini sizlerle birlikte almaya başladık.

Yolumuz uzun...

Hızlı Balık Ödülleri’nin ilk yılında kesinlikle hatırdan çıkarmamamız gereken gerçek şu: "Artık büyük olmak yetmiyor; büyük ya da küçük, hızlı olmak gerekiyor."

Neden mi?

50 yıl önce şirketlerin, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor's'un S&P-500 listesinde kalış süresi 35 yılı bulurken şimdi bu süre 10 yıla inmiş durumda.

Bırakın Enron ve AT&T gibi büyük ve hantal şirketleri, 10 yıl öncesinin en hızlı büyüyen şirketi AOL bile bugün değişime ayak uydurma kabiliyetini yitirdiği için Time Warner’in kollarında can çekişiyor.

Dünün moda devleri Armani, Benetton ve Gucci yerinde sayarken "fast fashion"un öncüsü Zara ve H&M rakiplerine kök söktürüyor.

Gerçi Türkiye’de hâlâ hızlı balık olmayı hesapsız risk almak olarak anlayan, literatürden, dünyadaki ve Türkiye’deki gelişmelerden bihaber, iletişim özürlü iletişim uzmanları var ama olsun. Onlar çoktan demode oldu.

Bize düşen, her yıl istikrarlı bir biçimde hızlanan hikâyemizi yeniden ve yeniden yazmak.

Ben bugün kendi hikâyemizi anlatarak başladım.

Bu hikâyede başından itibaren bana inanan Vuslat Doğan Sabancı’ya, vizyonu ile öncülük eden Ertuğrul Özkök’e, gazetecilik ilkelerini ve birikimini gönülden seferber eden Erdal Sağlam’a, ilk günlerde bilfiil desteğini esirgemeyen Enis Berberoğlu’na, David Judson’a, İsmet Özkul’a, Sefer Levent’e, Cevdet Aşkın’a, Jale Özgentürk’e, Oktay Özdabakoğlu’na, Güngör Yılmaz’a hasılı tüm Referans çalışanlarına hepinizin huzurunda teşekkür etmek istiyorum.

Türkiye’nin en büyük medya grubunda küçük bir gazete olarak her gün hızlanmamız için çabalayan Doğan Grubu çalışanlarına ayrıca teşekkür ediyorum.

Ve "Bu kadar kısa bir sürede nasıl hızlı balık oldunuz, sırrı ne?" diye soranlara sırrımızı hiç çekinmeden ifşa ediyorum: Doğan Grubu içerisinde yaratmayı başarabildiğimiz sinerji.

Yarından itibaren 2006 yılının en hızlı balıkları olarak seçtiğimiz 9 şirketin hikâyesini anlatmaya başlayacağız.

"Onlar nasıl hızlı balık oldular?" Okudukça şaşıracaksınız.

Yıl boyunca Referans’ta 2006’nın hızlı balıklarından haberler alacaksınız.

Bir projemiz de ÅŸu:

2006’nın hızlı balıklarını bir üniversite ile anlaşarak tek tek "case-study" şeklinde çalışmak.

Hedefimiz 2007’nin hızlı balıklarını seçmeden önce birçok girişimci ve öğrenci için örnek oluşturabilecek vakaları bir kitapta toplamak.

Şimdiden birçok üniversite Referans Jürisi’nin seçtiği "hızlı balıkları" incelemek için müracaat etti. Türkiye’nin dört bir yanından "2007 Hızlı Balık Ödülleri’ne mutlaka biz de katılmak istiyoruz" mesajları geliyor.

Biz 2007 için şimdiden hazırlıkları başlattık peki ya siz?